Những mùa sen

Bấy giờ, anh chị tôi chỉ hái vài búp sen để cắm trong lọ hoa trên bàn học, còn dành thời gian chèo thuyền lượn lờ trong đầm tìm hái những đài sen ngậm hạt tương đối già để về lấy hạt luộc ăn.

Ảnh minh họa: Võ Hoài Huy

Tôi không nhớ mình sống ở miền sông nước với đầm sen ấy bao lâu thì trở về quê cũ. Nhưng trong ký ức “hành phương Nam” của tôi khi lớn lên chỉ còn lại những búp sen hồng Đồng Tháp Mười đầy ấn tượng, luôn gợi nhớ một thời yêu dấu xa xăm.

Sau này, khi đọc bài thơ “Đẹp nhứt” của Bảo Định Giang, một nhà thơ cách mạng sống ở vùng Nam Bộ có câu: “Tháp Mười đẹp nhứt bông sen/Việt Nam đẹp nhứt có tên Cụ Hồ…”, tôi cảm thấy vui vì mình đã từng in dấu chân ở vùng sông nước đó. Bài thơ có 4 câu nhưng mọi người chỉ nhắc đến 2 câu đầu và một thời lầm tưởng là ca dao.

Sau này đi học, tôi nhớ có lần cô giáo ra bài tập phân tích bài ca dao “Trong đầm gì đẹp bằng sen/Lá xanh bông trắng lại chen nhụy vàng/Nhụy vàng bông trắng lá xanh/Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”.

Tôi và các bạn trong lớp hầu như ai cũng cắn bút suy tư để làm bài sao cho hay nhất, tốt nhất. Cái khó là ở chỗ vẻ đẹp của hoa sen thì ai cũng cảm nhận được và câu thơ đã lột tả tương đối đầy đủ, đồng thời khẳng định điều đó ngay câu mở đầu, nhưng không phải ai cũng phân tích vừa đủ đầy vừa hàm súc tầng nghĩa sâu xa của bài ca dao.

Sen là loài hoa thôn dã, khắp từ Nam chí Bắc nơi nơi đều trồng được, phổ biến là sen trắng và sen hồng. Tuy phát triển từ bùn đất nhưng hoa sen mang dáng vẻ thanh cao, dịu dàng, tỏa mùi hương thơm ngát, trong lành, mang khí chất của người quân tử và sự đôn hậu, thuần khiết của một tâm hồn không nhuốm bụi trần. Chính vẻ đẹp cao quý và đằm thắm ấy mà hoa sen được người dân bầu chọn là quốc hoa. Tuy hiện tại chưa được Nhà nước chính thức công nhận, nhưng lòng dân đã thuận.

Tôi nhớ về một kỷ niệm khó quên. Đó là năm 2011, nhiếp ảnh gia Trần Bích, người Khánh Hòa liên hệ nhờ tôi kết nối với Ban Biên tập Báo Gia Lai để tổ chức triển lãm với chủ đề về hoa sen tại TP. Pleiku. Sau triển lãm, số tiền từ bán tranh, anh sẽ dùng làm từ thiện tại địa phương. Vốn mang tình yêu hoa sen, tôi đem ý tưởng này trình bày và được Ban Biên tập Báo chấp thuận.

Anh Đoàn Minh Phụng, bấy giờ là Tổng Biên tập Báo Gia Lai đã trực tiếp bàn bạc với anh Trần Bích và thống nhất phương án phối hợp để tổ chức cuộc triển lãm “Đời sen”. Đây là triển lãm ảnh nghệ thuật về chủ đề hoa sen lần đầu tiên tại tỉnh Gia Lai nên được mọi người đón nhận. Triển lãm được tổ chức tại tầng trệt của chung cư Hoàng Anh Gia Lai giới thiệu đến công chúng 50 bức ảnh nghệ thuật về đời sen.

Đã nhiều lần, cũng vào mùa sen nở, tôi về thăm Làng Sen quê Bác. Những ao sen ven đường từ Nam Đàn vào Kim Liên vào mùa khoe sắc, tỏa hương thơm ngào ngạt, tạo nên một không gian quê kiểng yên bình, trong lành. Nhiều giống sen được đem về trồng nơi Làng Sen tạo nên sự đa dạng với vẻ đẹp thuần khiết đem đến cho người hành hương về quê Bác cảm giác thân thiện, an bình.

Ở Gia Lai, nhiều nơi như Pleiku, Phú Thiện, Đak Đoa… người dân đã tận dụng diện tích ao hồ để trồng sen vừa phục vụ khách du lịch vừa kinh doanh sản phẩm chế biến từ loại cây này. Tôi ấn tượng với cánh đồng hoa sen ở xã Ia Yeng (huyện Phú Thiện) với diện tích 15 ha, bát ngát giữa một vùng đất bằng phẳng. Mùa này, hoa sen hồng (giống sen bách diệp) tươi tốt khoe sắc giữa trời xanh, tôn lên vẻ đẹp bình yên của vùng quê trù phú.

BÙI QUANG VINH