Những mầm xanh từ 'lục địa đen' lan tỏa thông điệp toàn cầu

Trong số các dự án nổi bật được mang đến Triển lãm Tăng trưởng xanh, sự kiện trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn đối tác vì tăng trưởng xanh và mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G) 2025, Shamba Pride - một sáng kiến hỗ trợ nông dân tại các vùng nông thôn châu Phi - đã gây ấn tượng mạnh.

Là dự án nhận được vốn hỗ trợ ban đầu và sự đồng hành của P4G, Shamba Pride đã xây dựng nền tảng công nghệ giúp nông dân tiếp cận vật tư nông nghiệp, dịch vụ đào tạo số và kết nối thị trường tiêu thụ.

Gần 100.000 nông dân ở châu Phi, trong đó 56% là phụ nữ, đã được hỗ trợ thông qua dự án. Mục tiêu của Shamba Pride là thay đổi hành vi tiêu dùng: từ hóa chất sang các sản phẩm sinh học như phân hữu cơ và thuốc trừ sâu sinh học - bước chuyển nhỏ nhưng nhiều ý nghĩa trong tái cấu trúc nông nghiệp châu Phi.

Dự án Shamba Pride được triển khai tại Kenya.

Chia sẻ trong khuôn khổ Hội nghị P4G 2025 tại Hà Nội, ông Samuel, CEO và nhà sáng lập Shamba Pride, bày tỏ sự lạc quan khi lần đầu tiên có cơ hội kết nối với các công ty Việt Nam trong lĩnh vực phân bón hữu cơ. “Họ là những đối tác tiềm năng có thể cùng chúng tôi đưa giải pháp xanh đến nhiều nông dân châu Phi hơn nữa”, ông nói.

Cũng với sự đồng hành của P4G, dự án African Bamboo tại Ethiopia đang cho thấy một hướng đi sáng tạo và bền vững trong việc khai thác nguồn tài nguyên tre - vật liệu tái tạo đang dần thay thế gỗ cứng nhiệt đới trong bối cảnh khan hiếm và biến đổi khí hậu.

Hợp tác với công ty Seca (Áo), startup này đã phát triển công nghệ sản xuất sàn tre được cấp bằng sáng chế, giúp giảm đến 30% lượng keo và năng lượng sử dụng - một bước tiến đáng kể cả về kinh tế lẫn môi trường.

Nhóm dự án African Bamboo cùng đối tác Seca tại Triển lãm Tăng trưởng xanh ở Hà Nội.

Điểm khác biệt lớn nhất của dự án không chỉ nằm ở công nghệ, mà còn ở cách họ kết nối sản phẩm với câu chuyện của từng hộ nông dân. “Nhìn vào mẫu tre chúng tôi mang đến Triển lãm Tăng trưởng xanh lần này, bạn sẽ thấy có mã số nông dân và tọa độ GPS”, ông Sam Rosmarin, Giám đốc Đầu tư của African Bamboo cho biết thêm: “Nhập tọa độ đó vào, bạn sẽ tìm thấy chính xác mảnh đất nơi cây tre được trồng. Chúng tôi có thể kể cho bạn nghe về người nông dân ấy, gia đình họ có mấy người con, và thậm chí họ còn trồng cà phê hay loại cây nào khác nữa trên cùng mảnh đất đó”.

Những mẫu tre do African Bamboo mang đến Hội nghị P4G 2025.

Đó không chỉ là một sản phẩm, đó là một câu chuyện. Một câu chuyện có thật, có gốc gác, có con người, mà người tiêu dùng có thể tự hào kể lại khi bước chân vào ngôi nhà của mình.

Theo ông Rosmarin, yếu tố minh bạch và gắn kết này đang trở thành giá trị gia tăng quan trọng đối với các sản phẩm chất lượng cao trên thị trường quốc tế.

Không dừng lại ở việc tạo ra hơn 5.000 việc làm tại Ethiopia, dự án còn thúc đẩy các mô hình nông lâm kết hợp - như trồng xoài, cà phê, nuôi ong - nhằm gia tăng thu nhập bền vững cho người dân và góp phần bảo vệ tài nguyên rừng.

Đánh giá cao tiềm năng mở rộng của mô hình này, bà Martha Bibmann, đại diện công ty Seca, khẳng định: “Chúng tôi sẵn sàng chuyển giao công nghệ cho Việt Nam - quốc gia có nguồn tre dồi dào - để cùng lan tỏa mô hình bền vững này trong khu vực”.

Mô hình xe buýt vận hành bằng năng lượng tái tạo tại Kenya.

Nếu Shamba Pride và African Bamboo là minh chứng cho chuyển đổi xanh từ vùng nông thôn, thì BasiGo - startup hoạt động tại Kenya và Rwanda - lại thắp sáng kỳ vọng về giao thông công cộng bền vững nơi đô thị ở châu Phi.

Với sự hỗ trợ tài chính và công nghệ từ P4G, BasiGo đang triển khai mô hình xe buýt điện vận hành bằng nguồn năng lượng tái tạo (thủy điện và địa nhiệt chiếm đến 90% điện năng tại Kenya). Dự án còn mở rộng mô hình kinh doanh "thuê theo lượt chạy", giúp các nhà vận hành xe buýt tăng gấp 4 lần thu nhập.

“Hiện chúng tôi đã có 50 xe buýt điện hoạt động ở Kenya và 6 xe tại Rwanda. Mục tiêu trong hai năm tới là đạt mốc 1.000 chiếc”, bà Joy Mukiri, đại diện BasiGo, chia sẻ. Đây không chỉ là đổi mới về công nghệ mà còn là cách tiếp cận toàn diện: tạo việc làm xanh, giảm khí thải và nâng cao trải nghiệm người dân.

Ngoài ra còn nhiều dự án đến từ châu Phi đang được P4G bảo trợ cũng thu hút sự chú ý của các đối tác quốc tế tại Triển lãm Tăng trưởng xanh.

Từ nông thôn đến thành thị, từ lĩnh vực nông nghiệp đến giao thông công cộng, các sáng kiến của "lục địa đen" châu Phi khi đến với P4G 2025 không chỉ là mô hình thử nghiệm. Những điểm sáng này không tách biệt mà đang kết nối lại trong một hệ sinh thái đang được P4G ươm mầm: nơi công nghệ, tài chính và cộng đồng phối hợp tạo ra các giải pháp chuyển đổi hệ thống, lâu dài và bền vững.

Châu Phi không chờ đợi tương lai xanh, họ đang chủ động kiến tạo nó, với P4G là người đồng hành.

HẢI YẾN