Những góc nhìn khác nhau về chính sách chia cổ tức

Cholimex dự kiến chi 40,5 tỉ đồng trả cổ tức với tỷ lệ 50% vào ngày 8-5-2025. Ảnh: TL

Cổ tức khủng ở nhóm nào?

Gần đây, thông tin Vietcombank sắp phát hành cổ phiếu trả cổ tức theo tỷ lệ lên đến 49,5% đã thu hút sự chú ý và đẩy giá cổ phiếu VCB của Vietcombank tăng vọt trong những phiên giao dịch cuối tháng 2-2025. Nguồn vốn phát hành cổ phiếu trả cổ tức được lấy từ nguồn lợi nhuận còn lại sau thuế, sau trích lập các quỹ lũy kế đến hết năm 2018 và lợi nhuận còn lại năm 2021 theo phương án đã được đại hội đồng cổ đông thông qua. Với gần 5,6 tỉ cổ phiếu đang lưu hành, Vietcombank sẽ phát hành gần 2,8 tỉ cổ phiếu trả cổ tức, giúp vốn điều lệ Vietcombank tăng thêm hơn 27.666 tỉ đồng, lên mức 83.557 tỉ đồng.

Hội đồng quản trị Công ty cổ phần (CTCP) Phát triển hạ tầng Vĩnh Phúc (HNX: IDV) mới đây cũng thông qua phương án phát hành cổ phiếu trả cổ tức năm 2024, dự kiến sử dụng lợi nhuận giữ lại để phát hành gần 5,4 triệu cổ phiếu trả cổ tức, tương ứng tỷ lệ 15%. Trước đó, công ty này đã chi gần 54 tỉ đồng tạm ứng cổ tức năm 2024 bằng tiền (1.500 đồng/cổ phiếu), nâng tổng tỷ lệ cổ tức năm 2024 lên 30% (15% bằng tiền, 15% bằng cổ phiếu), tương đương năm 2023. Với năm 2025, công ty đặt mục tiêu doanh thu 2.150 tỉ đồng và kế hoạch cổ tức 25%.

Ở nhóm cảng, CTCP Cảng Đồng Nai (HOSE: PDN) cho biết sẽ tạm ứng cổ tức đợt 1-2024 với tỷ lệ 20%. Trước đó, tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông thường niên 2024, Cảng Đồng Nai đã thông qua kế hoạch phân phối lợi nhuận với tỷ lệ cổ tức 40%, đồng nghĩa với việc cổ đông có thể tiếp tục nhận thêm đợt chi trả của năm 2024 trong thời gian tới.

Tuy nhiên, tỷ lệ chi trả cổ tức “khủng” nhất phải nhắc đến nhóm doanh nghiệp lương thực thực phẩm. Đơn cử như CTCP Thực phẩm Cholimex (UpCom:CMF) sẽ chốt danh sách cổ đông vào ngày 20-3 tới để thực hiện tạm ứng cổ tức bằng tiền mặt với tỷ lệ 50% (tương đương 5.000 đồng/cổ phiếu), gấp 3,3 lần so với mức tối thiểu được thông qua tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông thường niên 2024. Tổng số tiền dự kiến chi trả là 40,5 tỉ đồng và sẽ được thanh toán vào ngày 8-5-2025.

Từ năm 2019 đến nay, Cholimex luôn duy trì tỷ lệ cổ tức tiền mặt 50% mỗi năm. Còn CTCP Xuất nhập khẩu Thủy sản Bến Tre (HOSE: ABT) mới đây công bố ngày giao dịch không hưởng quyền vào 17-3 để thực hiện tạm ứng cổ tức tiền mặt đợt 1-2024 với tỷ lệ 30%, ngày thanh toán dự kiến vào 16-4. Trước đó, vào cuối năm 2024, CTCP Hàng tiêu dùng Masan (UpCom: MCH) đã chi trả tạm ứng cổ tức bằng tiền mặt năm 2024 với tỷ lệ thực hiện 95%/cổ phiếu, tiếp nối mức chi trả lên tới 268% vào năm 2023.

Ở nhóm dược, CTCP Dược phẩm Dược liệu Pharmedic (HNX: PMC) cuối tháng 2 vừa qua đã thực hiện chia cổ tức bằng tiền mặt đợt 2, với tỷ lệ chi trả lên đến 54%, tương đương 5.400 đồng/cổ phiếu. Trước đó, vào cuối năm 2024, công ty đã hoàn tất việc chi trả cổ tức đợt 1 với tỷ lệ 55%. Tổng cộng hai đợt, tỷ lệ cổ tức bằng tiền mặt lên tới 109%, tiếp nối mức chi trả 126% bằng tiền của năm 2023.

Những góc nhìn khác nhau

Trong bối cảnh chỉ số VN-Index đã vượt mốc 1.300 điểm và đã tăng lên mức 1.309 điểm trong phiên giao dịch đầu tuần này (3-3-2025), hầu hết nhà đầu tư phấn khởi trước dòng tiền tham gia mạnh mẽ, nhưng áp lực chốt lời cũng không phải nhỏ trong những phiên vừa qua. Trước rủi ro điều chỉnh có thể xảy ra bất cứ lúc nào, các doanh nghiệp đặt kế hoạch kinh doanh năm 2025 tăng trưởng khả quan cùng với chính sách chia cổ tức hấp dẫn có thể là lực đỡ quan trọng cho giá cổ phiếu trong trường hợp thị trường bất ngờ đảo chiều.

Thông thường, nhà đầu tư bị thu hút bởi mức chi trả cổ tức cao của các doanh nghiệp. Vì tỷ lệ cổ tức cao phản ánh doanh nghiệp làm ăn hiệu quả, lợi nhuận giữ lại lớn, năng lực tài chính tích cực với dòng tiền ổn định mới có thể đảm bảo cho việc chi trả cổ tức cao như vậy. Thực tế trên sàn chứng khoán thời gian qua, không ít doanh nghiệp đã phải “lỡ hẹn” việc thực hiện chia cổ tức cho cổ đông vì không đảm bảo được lượng tiền mặt cần có, nên những doanh nghiệp có thể duy trì chính sách chia cổ tức cao trong nhiều năm thật sự phản ánh chất lượng hoạt động của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, những doanh nghiệp chia cổ tức tiền mặt cao lại không mấy hấp dẫn đối với những nhà đầu tư theo trường phái tăng trưởng, vì điều đó cho thấy các doanh nghiệp này có thể đã phát triển đến mức bão hòa, không chủ động tìm kiếm các cơ hội đầu tư mới hoặc không đủ mạnh dạn để mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, để có thể tạo sức bật tăng trưởng mạnh mẽ hơn cho giai đoạn kế tiếp. Vì vậy, trong dài hạn, kết quả hoạt động của những doanh nghiệp này có thể dần suy yếu, theo đó tỷ lệ chi trả cổ tức trong tương lai cũng sẽ giảm dần theo.

Trong khi đó, không phải doanh nghiệp nào có tỷ lệ chi trả cổ tức cao thì cổ phiếu của doanh nghiệp đó cũng là mặt hàng dễ tiếp cận với các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Nhiều doanh nghiệp trong số này có cổ phiếu chủ yếu nằm trong tay các cổ đông lớn, tỷ lệ “trôi nổi” rất ít, thanh khoản giao dịch gần như không có trong khi thị giá lại rất cao, nên rất khó để đầu tư. Đơn cử như cổ phiếu MCH của Masan Consumer nói trên, trong đợt chi trả cổ tức gần 6.884 tỉ đồng vào cuối năm 2024, đã có gần 6.377 tỉ đồng chảy vào túi công ty mẹ là Masan Consumer Holdings khi công ty mẹ sở hữu hơn 671,3 triệu cổ phiếu MCH trong tổng số hơn 724,6 triệu cổ phiếu MCH đang lưu hành trên thị trường.

Hay như việc CTCP Viễn thông FPT (FOX) mới đây công bố kế hoạch tạm ứng cổ tức lần 1-2024 bằng tiền mặt với tỷ lệ 20%, ngày thanh toán cổ tức dự kiến là 30-5-2025. Với hơn 492,5 triệu cổ phiếu đang lưu hành, ước tính FOX sẽ chi khoảng 985 tỉ đồng để hoàn thành đợt tạm ứng này, trong đó riêng hai cổ đông lớn nhất là Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) và CTCP FPT sẽ lần lượt nhận được 494 tỉ đồng và 450 tỉ đồng, với tỷ lệ sở hữu vốn tương ứng là 50,17% và 45,66% vốn.

Với những doanh nghiệp chi trả cổ tức cao nhưng lại chia bằng cổ phiếu từ nguồn lợi nhuận giữ lại, chính sách này giúp các doanh nghiệp tăng vốn điều lệ thuận lợi hơn, nhưng các nhà đầu tư lại có thể đối mặt rủi ro giá cổ phiếu điều chỉnh giảm mạnh trong thời gian chờ cổ phiếu được chia về tài khoản và được phép giao dịch. Đây cũng là lý do mà nhiều nhà đầu tư quyết định bán ra cổ phiếu ngay trước ngày giao dịch không hưởng quyền.

Triêu Dương