Nhớ về một thời tay bút, tay súng
'50 năm qua, lòng yêu nước, nghĩa đồng bào, tinh thần dân tộc, tinh thần cách mạng vẫn tràn đầy trong lòng thầy trò chúng tôi. Những nhà giáo kháng chiến với 'tiếng hát át tiếng bom' cùng những bài ca đi cùng năm tháng bấy giờ đã tạo nên sự thành công cho ngôi trường đào tạo giáo viên ở rừng Tràm và rừng Đước', NGND.TS Đặng Huỳnh Mai, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, Trưởng Ban Liên lạc Trường Sư phạm Tây Nam bộ (T3) xúc động chia sẻ.
Ngày 7-3, tại TPHCM, Ban Liên lạc Trường Sư phạm Tây Nam bộ tổ chức họp mặt truyền thống lần thứ 8, nhân Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 - 30-4-2025).
Buổi họp mặt có sự tham dự: NGND.TS Đặng Huỳnh Mai, nguyên Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, Trưởng Ban Liên lạc Trường Sư phạm Tây Nam bộ; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM Nguyễn Mạnh Cường; Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM Nguyễn Văn Hiếu.

Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM Nguyễn Mạnh Cường và Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM Nguyễn Văn Hiếu. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Phát biểu ôn lại truyền thống, NGND.TS Đặng Huỳnh Mai chia sẻ, tính từ khóa đào tạo đầu tiên của Trường Sư phạm Tây Nam bộ đến nay đã 64 năm, nhưng ký ức về ngôi trường sư phạm ngày ấy vẫn còn nguyên vẹn trong tâm trí và tình cảm của mỗi thầy cô, học viên nhà trường.

Các đại biểu về dự buổi họp mặt. Ảnh: HOÀNG HÙNG
NGND.TS Đặng Huỳnh Mai xúc động chia sẻ ký ức một thời về người thầy cầm súng: “Thật không làm sao kể hết những ký ức về chú Út Bình - người lãnh đạo trường Đảng Nguyễn Ái Quốc ở miền Nam, chú Tư Nhẫn, chú Ba Thả, thầy Trần Hoán, cô Phụng Anh, thầy Hồ Thiệu Hùng… càng không thể nào quên lực lượng phục vụ như Bác Tư Nghiệp, người cán bộ tiếp phẩm cần mẫn, vui tính; bác Mười On gái, Chế Tư Vui… cán bộ y tế quá chu đáo, luôn nghiêm khắc với học viên không chịu dùng thuốc ngừa sốt rét. Còn có một người khá đặc biệt, vừa làm cán bộ quản lý lớp, vừa làm cán bộ giảng dạy vừa là người tù vượt ngục Côn Đảo là chú Tám Nguyên…”.

NGND.TS Đặng Huỳnh Mai và đồng chí Nguyễn Mạnh Cường tặng quà tri ân thân nhân nhà giáo liệt sĩ. Ảnh: HOÀNG HÙNG
“50 năm qua, lòng yêu nước, nghĩa đồng bào, tinh thần dân tộc, tinh thần cách mạng vẫn tràn đầy trong lòng thầy trò chúng tôi. Những nhà giáo kháng chiến với “tiếng hát át tiếng bom” cùng những bài ca đi cùng năm tháng bấy giờ đã tạo nên sự thành công cho ngôi trường đào tạo giáo viên ở rừng Tràm và rừng Đước. Cũng chính vì thế mà 50 năm qua, một lực lượng giáo viên kháng chiến làm nòng cốt cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý của ngành”, NGND.TS Đặng Huỳnh Mai chia sẻ.
Về với TPHCM trong lần họp mặt thứ 8 và trong dịp Kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, NGND.TS Đặng Huỳnh Mai cảm ơn lãnh đạo TPHCM đã quan tâm, hỗ trợ và dành nhiều tình cảm đến tập thể Ban Liên lạc. Đồng thời mong muốn quý thầy cô, học viên và thân nhân gia đình các liệt sĩ tiếp tục đoàn kết, gắn bó, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc sống.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM Lê Hồng Sơn và Phó Chánh Văn phòng Thành ủy TPHCM Trương Vĩnh Tùng trao quà đến các thầy cô đã từng giảng dạy trong chiến tranh và tiếp tục công tác giáo dục sau ngày giải phóng miền Nam. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Tại buổi họp mặt, đồng chí Nguyễn Mạnh Cường thay mặt lãnh đạo thành phố, bày tỏ vui mừng và trân trọng chào mừng các đại biểu đã chọn TPHCM làm nơi tổ chức họp mặt truyền thống. Đồng thời, gửi lời tri ân đến quý thầy cô, học viên... đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp giáo dục và kháng chiến của dân tộc.
Đồng chí Nguyễn Mạnh Cường chia sẻ, trong suốt 14 năm tồn tại, vượt qua muôn vàn khó khăn, bằng sự kiên cường và hy sinh của các thầy cô, trường đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ lịch sử của mình. Dù trong điều kiện khắc nghiệt của chiến tranh, trong vô vàn hiểm nguy của bom đạn, biệt kích, sự càn quét ngày đêm của kẻ thù, nhưng nền giáo dục cách mạng vẫn phát triển, ươm mầm cho biết bao thế hệ.

Đồng chí Nguyễn Mạnh Cường phát biểu tại buổi họp mặt. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Theo đồng chí Nguyễn Mạnh Cường, buổi họp mặt ngoài là dịp để các thế hệ nhà giáo của Trường Sư phạm Tây Nam bộ ôn lại những ngày tháng nhiệt huyết, còn là dịp để lan tỏa tinh thần cách mạng đến với thế hệ nhà giáo hiện nay, đến sinh viên sư phạm TPHCM - lực lượng nhà giáo trong tương lai. Qua đó, tiếp tục bồi đắp lòng yêu nước, thắp lên ngọn lửa nhiệt huyết, ý chí kiên cường của thế hệ trẻ trong lao động, học tập, góp phần tích cực vào sự nghiệp “trồng người” cao cả, cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, xây dựng TPHCM văn minh, hiện đại, nghĩa tình.
Gặp lại những người bạn cũ, bà Huỳnh Thị Mỹ Huê không khỏi xúc động. Bà Huỳnh Thị Mỹ Huê chia sẻ: "Thuở ấy, chúng tôi là những giáo sinh rất trẻ khi tốt nghiệp sư phạm chỉ vừa 15, 16 tuổi. Có ai ngờ những cô bé, cậu bé ấy làm được công tác sư phạm giữa thời khắc cam go, ác liệt nhất của cuộc chiến. Chúng tôi đã lớn lên, trưởng thành và cống hiến tuổi thanh xuân cho sự nghiệp trồng người cao cả...".

Ban Liên lạc giao lưu cùng giáo viên, sinh viên sư phạm. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Bà Huỳnh Thị Mỹ Huê cũng bày tỏ, thế hệ thầy cô, học viên Trường Sư phạm Tây Nam bộ hầu hết đã gác bút, rời bảng đen phấn trắng trở về với cuộc sống bình dị bên người thân. Tuy nhiên, ý chí và ngọn lửa cách mạng của những người chiến sĩ năm xưa chưa bao giờ lụi tàn. "Chúng tôi vẫn nguyện làm cây cao bóng cả, cống hiến sức lực còn lại của cuộc đời để gửi gắm bài học đến thế hệ sau".
Sau kháng chiến, nhiều cán bộ giáo dục, giáo viên tiếp tục học tập, công tác, cống hiến cho đất nước. Tại TPHCM, Nhà giáo, TS Hồ Thiệu Hùng, nguyên giáo viên Trường Sư phạm Tây Nam bộ đã đảm nhiệm vị trí Giám đốc Sở GD-ĐT, Phó trưởng Ban Tư tưởng - Văn hóa Thành ủy TPHCM (nay là Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM).
Tại buổi họp mặt, Nhà giáo, TS Hồ Thiệu Hùng gửi gắm đến thế hệ trẻ về quyết tâm đem hết sức lực, trí tuệ, dũng cảm, dám vươn mình để xây dựng TPHCM, xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng phồn vinh và phát triển.

Nhà giáo, TS Hồ Thiệu Hùng cùng Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TPHCM Nguyễn Mạnh Cường. Ảnh: HOÀNG HÙNG
Trường Sư phạm khu Tây Nam bộ là ngôi trường sư phạm duy nhất trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ ở Tây Nam bộ trong thời điểm cách mạng miền Nam vừa qua các bước ngoặt lớn: Đồng khởi thành công, nhiều vùng đất tận cùng phía Nam đã hình thành các vùng giải phóng. Mối quan tâm hàng đầu của Khu ủy Tây Nam bộ thời bấy giờ là lo cho đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, lo xây dựng đội ngũ cán bộ nhằm chuẩn bị lực lượng cán bộ có trình độ học vấn, tạo nguồn nhân lực quan trọng cho yêu cầu của cách mạng giai đoạn tới.
Với ý nghĩa đó, năm 1961, Tiểu ban Giáo dục Khu Tây Nam bộ, theo sự chỉ đạo của Ban Tuyên huấn Khu ủy mở lớp đào tạo cán bộ giáo dục. Lớp đào tạo đầu tiên được mở tại Cà Mau trong khu vực rừng đước, thuộc xã Tân An, huyện Ngọc Hiển. Trong 14 năm tồn tại và hoạt động (từ năm 1961 đến 1975), Trường Sư phạm Tây Nam bộ mở 14 lớp, trong đó có 7 lớp đào tạo cán bộ giáo dục và 7 lớp đào tạo giáo viên với khoảng 600 học viên thuộc khóa cán bộ giáo dục và hàng trăm giáo viên cấp 1, 2.