Dâng hương tưởng niệm các chiến sỹ cách mạng hy sinh tại Nhà đày Buôn Ma Thuột
Nhà đày Buôn Ma Thuột từng được mệnh danh là 'địa ngục trần gian,' nơi tra tấn vô cùng hiểm ác, dã man các chiến sỹ cách mạng và những người yêu nước trong những năm tháng kháng chiến cứu nước.

Các đại biểu dâng hương tại Khu di tích Nhà đày Buôn Ma Thuột. (Ảnh: Nguyên Dung/TTXVN)
Sáng 9/3, tại Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Nhà đày Buôn Ma Thuột, Tỉnh ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Đắk Lắk tổ chức Lễ dâng hương tưởng niệm các chiến sỹ cách mạng đã hy sinh, nhân kỷ niệm 50 năm Chiến thắng Buôn Ma Thuột (10/3/1975-10/3/2025).
Đây là dịp để cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc trong tỉnh thể hiện lòng biết ơn sâu sắc công lao to lớn của các chiến sỹ cộng sản từng bị giam cầm, đày ải, hy sinh.
Trong không khí trang nghiêm, các đại biểu đã thành kính dâng hương, dành phút mặc niệm tưởng nhớ các chiến sỹ cách mạng bị giam cầm, hy sinh tại Nhà đày Buôn Ma Thuột - một trong những chứng tích lịch sử ghi dấu tinh thần đấu tranh kiên cường của các thế hệ chiến sỹ cách mạng Việt Nam.
Nhà đày Buôn Ma Thuột, do thực dân Pháp thiết lập trong thời kỳ 1930-1931, với mục đích đày ải và thủ tiêu tù chính trị ở các tỉnh Trung Kỳ sau cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh.
Đây được mệnh danh là “địa ngục trần gian,” nơi tra tấn vô cùng hiểm ác, dã man các chiến sỹ cách mạng và những người yêu nước trong những năm tháng kháng chiến.
Nhà đày Buôn Ma Thuột (trước đây có lúc gọi là nhà tù Ban Mê Thuột), do thực dân Pháp thiết lập trong thời kỳ 1930-1931, với mục đích đày ải và thủ tiêu tù chính trị ở các tỉnh Trung Kỳ sau cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh.
Nhà đày Buôn Ma Thuột được tổ chức khá quy mô và kiên cố, chung quanh có tường cao bao bọc, bên trong có 6 nhà lao để nhốt riêng từng loại tù, một nhà phạt, một dãy xà lim dài, nhà xưởng, nhà kho, khu nhà bếp…
Riêng khu vực xà lim là nơi biệt giam những chiến sỹ trung kiên, những đồng chí đứng đầu trong các cuộc đấu tranh, biểu tình, vượt ngục như Nguyễn Chí Thanh, Trần Hữu Dực, Đoàn Khuê, Võ Chí Công, Nguyễn Duy Trinh, Tố Hữu, Hoàng Anh, Nguyễn Tạo, Nguyễn Thế Lâm, Trần Sâm…

Các đại biểu tham quan Khu di tích Nhà đày Buôn Ma Thuột. (Ảnh: Nguyên Dung/TTXVN)
Trải qua thăng trầm lịch sử, nơi đây mãi khắc ghi sâu đậm dấu ấn của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam. Nhà đày Buôn Ma Thuột cũng là nơi chi bộ Đảng đầu tiên của tỉnh Đắk Lắk được thành lập.
Sau lễ dâng hương, các đại biểu đã thăm phòng thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh và tham quan khu di tích Nhà đày Buôn Ma Thuột.
Trước đó, Tỉnh ủy, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Đắk Lắk cũng đã tổ chức Lễ dâng hoa, dâng hương tưởng niệm các anh hùng Liệt sỹ tại Nghĩa trang Liệt sỹ tỉnh.
Cuối năm 1974, cục diện chiến trường miền Nam có sự chuyển biến lớn, các lực lượng cách mạng miền Nam liên tiếp giành được nhiều thắng lợi, thế và lực của ngụy quân, ngụy quyền ngày càng suy yếu.
Trong bối cảnh đó, Bộ Chính trị đã họp và nhận định tình hình, thời cơ chiến lược mới, từ đó hạ quyết tâm giải phóng miền Nam trong hai năm 1975-1976; chọn Tây Nguyên làm hướng tấn công chủ yếu và quyết định lấy Buôn Ma Thuột làm mục tiêu của chiến dịch Tây Nguyên năm 1975.
Để chuẩn bị cho trận đánh giải phóng thị xã Buôn Ma Thuột, Quân ủy Trung ương và Bộ Tư lệnh trực tiếp chỉ huy, tăng cường sức người, sức của. Đúng 2 giờ 3 phút ngày 10/3/1975, cuộc tấn công như vũ bão của quân và dân ta vào các mục tiêu then chốt của địch ở Buôn Ma Thuột.
Trong ngày 10/3/1975, ta đánh chiếm được nhiều mục tiêu quan trọng trong thị xã, đến ngày 11/3/1975, toàn bộ quân địch trong thị xã bị tiêu diệt, ta làm chủ hoàn toàn các mục tiêu. Đến ngày 24/3/1975, tỉnh Đắk Lắk đã hoàn toàn giải phóng.
Chiến dịch Tây Nguyên mà đỉnh cao là chiến thắng Buôn Ma Thuột đã đánh vào điểm chí tử của địch, làm cho chúng hoang mang, lo sợ, từ đó dần dần tan rã, tạo bước ngoặt lịch sử quan trọng, thúc đẩy nhanh tiến trình của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, với đỉnh cao là thắng lợi của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
50 năm sau ngày giải phóng, thành phố Buôn Ma Thuột nói riêng và tỉnh Đắk Lắk nói chung đã từng ngày “thay da đổi thịt” với những bước tiến vượt bậc trên mọi lĩnh vực./.