Nhật Bản: Một nền kinh tế mới đang 'hiện hữu' nhờ các botchi

Xu hướng tiêu dùng của những người độc thân là một yếu tố ngày càng quan trọng trong dự báo thị trường.

Đơn độc. Cô đơn. Một mình. Từ tiếng Nhật để chỉ tình trạng này là botchi (viết tắt của hitoribotchi) có nghĩa là "một mình". Một thập kỷ trước, ít người Nhật Bản thừa nhận mình là botchi, đặc biệt là trong những ngày lễ -- những hàm ý không nói ra quá tệ: Một mình vào dịp Giáng sinh? Bạn là gì, một kẻ lập dị à?

Đó là một sự cường điệu nhẹ, nhưng áp lực xã hội để tìm một người bạn đời và ổn định cuộc sống là rất thực tế - đặc biệt là đối với những phụ nữ ở độ tuổi 20 và đầu 30. Tôi có những người bạn nữ sẽ tắt đèn và tránh mọi tiếp xúc trong suốt Giáng sinh, chỉ để thoát khỏi loạt câu hỏi như, "Vậy, bạn có kế hoạch gì vào ngày 24?"

Nhưng đó là chuyện của ngày xưa. Ngày nay, botchi đã hòa nhập vào cấu trúc xã hội của Nhật Bản đến mức, trừ khi bạn là mẹ của ai đó, việc hỏi về kế hoạch cho đêm Giáng sinh bị coi là khiếm nhã. Và ngày nay, ngay cả các bà mẹ cũng hành động rất nhẹ nhàng.

Khi áp lực xã hội đối với những người độc thân ở Nhật Bản giảm bớt, số lượng người lựa chọn lối sống này đã tăng nhanh. Trong một bài viết cho tờ President, "chuyên gia độc thân" Kazuhisa Arakawa đã trích dẫn một báo cáo chính phủ cho thấy năm 2020, tỷ lệ hộ gia đình độc thân trên khắp Nhật Bản đã tăng gấp đôi lên 38% kể từ năm 1980.

Thay vì than thở về việc thiếu đám cưới và sinh nở, Arakawa cho biết đã đến lúc chuyển hướng và xem xét các cơ hội kinh doanh. Ông hy vọng thị trường tiêu dùng cá nhân sẽ vượt quá 100 nghìn tỷ yên (696 tỷ USD) trong năm nay.

"Xu hướng tiêu dùng của những người độc thân là một yếu tố ngày càng quan trọng trong dự báo thị trường", ông cho biết. "Việc dựa vào dữ liệu dựa trên độ tuổi, giới tính và nghề nghiệp của người tiêu dùng đang nhanh chóng trở nên lỗi thời".

COVID-19 có thể đã đánh dấu một bước ngoặt. Mặc dù Nhật Bản không thực hiện lệnh phong tỏa hoàn toàn trong suốt đại dịch, nhiều người đã chọn ở nhà một mình, càng lâu và càng thường xuyên càng tốt. Một người đàn ông nói với tôi khi các hạn chế được nới lỏng, anh ấy không còn cảm thấy cô đơn nữa.

Đối với nhiều người - ngay cả những người đang trong mối quan hệ - sự cô đơn là điều được trân trọng và thậm chí được tìm kiếm. Ngày càng có nhiều người tìm cách tăng "thời gian cho bản thân", từ việc thuê một căn hộ studio xa gia đình trong tuần làm việc đến việc đi cắm trại một mình trong những ngày nghỉ. Một người bạn là phụ nữ, mẹ của hai đứa con tuổi teen, cho biết cô chỉ có thể thư giãn khi ở một mình, "xa rời những đòi hỏi của gia đình và công việc nhà". Người chồng hiểu biết của cô ấy tránh xa cô ấy và không bao giờ nhắn tin cho cô ấy trong những chuyến đi một mình này.

Những không gian chung như thế này ở trung tâm Tokyo dường như được thiết kế dành cho những người muốn ở một mình. (Ảnh của Kaori Shoji)

Theo Viện nghiên cứu Yano, một công ty nghiên cứu thị trường, doanh thu nhà hàng từ những thực khách đơn lẻ đạt 7,9 nghìn tỷ yên vào năm 2020 và vẫn tiếp tục tăng kể từ đó. Năm năm sau, bất kỳ cơ sở ăn uống nào đáng giá đều có những gian hàng dành riêng cho một người để đảm bảo sự riêng tư và yên tĩnh.

Solos thậm chí còn có một đội cổ vũ trong loạt phim truyền hình nổi tiếng đưa những người botchi lên hàng đầu. Trong số những bộ phim nổi tiếng nhất là "The Solitary Gourmet", hiện đang bước sang mùa thứ 13. Nhân vật chính, Goro Inogashira (do Yutaka Matsushige thủ vai), là một người đàn ông không có mối quan hệ sâu sắc. Chăm chỉ và tháo vát, Goro được mọi người yêu mến nhưng tránh đến quá gần. Trong Phần 1, anh từ chối lời cầu hôn của bạn gái mình.

Niềm đam mê duy nhất của Goro là đồ ăn. Anh ta tìm kiếm khắp nơi để tìm một quán ăn hoàn hảo, sau đó gọi từng món ăn ngon lành. Trong thâm tâm, anh ta vẫn bình luận liên tục về từng miếng ăn -- khán giả nghe thấy qua lời độc thoại của người dẫn chương trình. Việc xem một người đàn ông trung niên xúc thức ăn vào miệng rõ ràng không phải là thú vị, nhưng lại hấp dẫn một cách kỳ lạ.

Một trở ngại lớn khi sống một mình là cái chết đi kèm với mức giá cao hơn. Ví dụ, một ngôi đền ở quận Asakusa của Tokyo tính phí 1,9 triệu yên cho một lô đất chôn cất một mình, nhưng chỉ 980.000 yên cho những người có gia đình. Tờ rơi của ngôi đền nói rằng những người độc thân có thể chia sẻ lô đất với những người độc thân khác để giảm chi phí.

Chủ nghĩa thực dụng này phản ánh thực tế việc kết hôn không nhất thiết đảm bảo một mối quan hệ vĩnh cửu. Ví dụ, người bạn góa của mẹ tôi từ chối chia sẻ một lô đất với người chồng quá cố của bà và đã hợp tác với hai người phụ nữ khác để đảm bảo một không gian trong một nghĩa trang đẹp như tranh vẽ gần Tokyo.

"Chúng tôi đang tìm thêm ba cô gái nữa để chia sẻ chi phí", cô ấy mỉm cười nói.

Cuốn sách hướng dẫn sinh tồn dành cho người độc thân của tác giả bán chạy nhất Karin Amemiya - "A Manual on How Not to Die" - cung cấp rất nhiều thông tin về những việc cần làm khi bạn cô đơn và túng thiếu, cần được chăm sóc y tế hoặc phải chăm sóc cha mẹ già. Nguyên tắc đầu tiên? Đừng hoảng sợ. Hãy trang bị cho mình dữ liệu và kiến thức thay vì vật lộn tìm kiếm một người bạn đời, điều mà bà chỉ ra là đi kèm với những rủi ro riêng.

Bà tôi thường nói hôn nhân có ý nghĩa trong giai đoạn mới cưới, và vào giai đoạn cuối khi những người lớn tuổi cần sự giúp đỡ và bầu bạn. "Những năm tháng ở giữa là rất nhiều công việc khó khăn, vì vậy hãy chuẩn bị tinh thần". Thật tốt khi người Nhật ngày nay có các lựa chọn về mối quan hệ bao gồm cả lựa chọn ở một mình, nhưng tôi thú nhận tôi hơi lo lắng. Có lẽ có những viên ngọc trí tuệ ẩn giấu trong công việc khó khăn mà bà tôi đã nói đến.

(Theo Nikkei Asia)

Tuệ Anh