Nhà Trắng 'bay' Không lực Một

Hai “anh em song sinh” Air Force One

Air Force One là một tên định danh được dùng để chỉ bất kỳ máy bay nào của Không quân Mỹ được giao đặc quyền chở Tổng thống Mỹ, và thường là chuyên cơ màu xanh-trắng mang tính biểu tượng với dòng chữ "United States of America" trên thân máy bay.

Nước Mỹ hiện nay có 2 chiếc Air Force One của hãng Boeing VC-25A, được trang bị giống nhau như hai giọt nước. Khác biệt duy nhất có thể nhận thấy bằng mắt là phần số hiệu trên đuôi máy bay, một chiếc là 28000 và chiếc kia là 29000.

Air Force One thực chất là máy bay Boeing 747-200B được cải tiến. Dòng chữ “United States Of America” cùng màu sơn xanh da trời đặc trưng là điểm khác biệt lớn nhất về ngoại hình của Air Force One so với Boeing 747-200B. Phần bên trong, do là chuyên cơ của Tổng thống nên chúng không khác gì một trung tâm chỉ huy trên không với phần lớn nội thất đã được sửa đổi, cũng như nâng cấp mạnh hệ thống điện tử hàng không.

Đặc biệt, điểm khác biệt lớn so với 747-200B là động cơ. Nếu như những chiếc 747-200B nguyên bản có 4 động cơ phản lực General Electric CF6-50E2 với lực đẩy 243 kN/động cơ, thì hai chiếc VC-25A được nâng cấp bằng động cơ GE CF6-80C2B1.

Đây là loại động cơ ít hao nhiên liệu nhưng lại có sức đẩy lớn hơn, ở mức 252 kN mỗi động cơ. Nhờ đó Air Force One hiện nay có thể đạt tốc độ tối đa 1.014 km/giờ ở độ cao 10.668 mét, còn tốc độ hành trình là 930 km/giờ. Đồng thời nó có thể bay liên tục 12.552 km mà không cần tiếp nhiên liệu.

Dù vậy, 2 chiếc VC-25A đã hoạt động từ năm 1991 và rất cần thay mới. Hồi năm 2018, Boeing đã giành hợp đồng sản xuất 2 chiếc VC-25B mới trị giá 3,9 tỷ USD để thay cho những chiếc VC-25A hiện tại. VC-25B phiên bản mới được làm dựa trên phi cơ chở khách 747-8 Intercontinental, có 4 động cơ GEnx-2B với lực đẩy 295,8 kN/động cơ.

Nó có tốc độ tối đa 1.062 km/giờ và phạm vi bay 14.323 km. Hai chuyên cơ mới có tầm bay gần 11.000 km, ngắn hơn so với một số chuyên cơ cá nhân từ các hãng Gulfstream và Bombardier và cả hai chiếc Air Force One hiện tại. Tuy nhiên, chúng lại có khả năng tiếp nhiên liệu trên không. Điều này giúp tổng thống có thể tiếp tục bay trong trường hợp không có nơi để hạ cánh tiếp nhiên liệu (ví dụ trong thời chiến).

Theo nguồn tin từ Không quân Mỹ, tính năng này chưa bao giờ được sử dụng, ngoại trừ trong bộ phim Hollywood "Air Force One". Tuy vậy, tầm bay 11.000 km cũng đủ để tổng thống bay không dừng từ thủ đô Washington tới các điểm như Tokyo, Riyadh và Tel Aviv.

Cần đại tu “quà tặng”

Đúng ra Boeing đã giao hàng năm 2024, nhưng lại hoãn tới sớm nhất là năm 2027. Vì vậy ông Trump đã chấp nhận dùng máy bay Boeing 747-8 quà tặng từ Qatar để làm Không lực Một tạm thời.

Nhưng một chiếc máy bay phản lực đẹp không phải là Air Force One, vì chi phí để giúp nó đạt tiêu chuẩn có thể sẽ lên tới 1 tỷ USD. Theo báo Aero Time, ít nhất cần thực hiện một số cải tiến để biến chiếc Boeing 747-8 của Hoàng gia Qatar thành Không lực Một. Đầu tiên, toàn bộ nội thất của Qatar 747 sẽ cần phải được tháo dỡ. Dù hiện chiếc máy bay của Qatar có nội thất rất sang trọng, được ví như “cung điện bay”.

Một trong những công việc lớn nhất ở đây sẽ là lắp đặt một hệ thống truyền thông nhiều lớp, được gia cố. Những lắp đặt như vậy đòi hỏi phải có hệ thống cáp che chắn được định tuyến qua thân máy bay, giá đỡ máy chủ chuyên dụng, trung tâm dữ liệu và mô-đun mã hóa, cũng như mảng ăng-ten tùy chỉnh trên thân máy bay và đuôi.

Thêm vào đó còn có khía cạnh bảo mật. Mỗi bộ phận sẽ cần phải được tháo rời và kiểm tra để đảm bảo không có thiết bị nghe lén, lỗ hổng bảo mật hoặc phần mềm gián điệp.

Kế đến, trong khi chiếc 747-8 của Qatar được những người có uy tín sử dụng, nó không được thiết kế để trở thành máy bay phản lực quân sự, thì Không lực Một là tất cả về an ninh, bảo mật và cho phép một “Nhà Trắng bay” thực sự hoạt động như một văn phòng làm việc.

Không quân sẽ cần phòng họp, khu vực ngăn chia cho các cuộc họp giao ban mật và không gian làm việc cho nhân viên. Cần có một trung tâm chỉ huy khủng hoảng và Cơ sở thông tin ngăn chia nhạy cảm (SCIF), tất cả đều đòi hỏi phải che chắn sóng radio, cách âm và kiểm soát truy cập an toàn.

Tiếp theo, thông tin liên lạc trên Không lực Một cần duy trì liên tục, đảm bảo tổng thống có thể giữ liên lạc bất kể điều gì đang xảy ra trên thế giới. Điều này sẽ bao gồm các tiện ích cho các liên kết lên và tải xuống SATCOM, thoại, dữ liệu và hội nghị truyền hình an toàn, cũng như kết nối trực tiếp với Cơ quan chỉ huy quốc gia (NCA), ngay cả trong một cuộc khủng hoảng thảm khốc.

Mối liên hệ với NCA củng cố khả năng răn đe hạt nhân của Mỹ, nên đòi hỏi 747 phải duy trì hoạt động và liên lạc trong những tình huống khó khăn nhất, bao gồm cả ngày tận thế hạt nhân.

Để trở thành một sở chỉ huy trên không, 747-8 sẽ cần phải tự bảo vệ mình khỏi bị tấn công. Chẳng hạn, nó phải có khả năng phát hiện tên lửa để theo dõi các mối đe dọa từ MANPADS hoặc tên lửa đất đối không; các biện pháp đối phó hồng ngoại như DIRCM, sử dụng tia laser để làm mù hoặc gây nhầm lẫn cho tên lửa tầm nhiệt; các biện pháp đối phó điện tử như máy gây nhiễu radar, máy phân phối mồi nhử, và thậm chí có thể là bộ thiết bị tác chiến điện tử…

Một thành phần quan trọng của bố cục VC-25A hiện tại là việc bao gồm một phòng y tế. Cơ sở này nhỏ gọn nhưng toàn diện, được mô tả như một bệnh viện thu nhỏ, được đặt trong một phòng riêng ở giữa cabin. Nơi này có một bác sĩ phẫu thuật bay, là thành viên thường trực của Nhóm vận tải hàng không của Tổng thống.

Bên trong phòng có đầy đủ các vật dụng y tế, bao gồm: Bàn phẫu thuật có thể gập lại, một tủ thuốc đầy đủ, máy khử rung tim, nguồn cung cấp oxy... Có lẽ còn nhiều hơn thế nữa, nhưng Không quân Mỹ vẫn giữ kín các thông tin cụ thể về cơ sở này.

Mặc dù món quà này ban đầu sẽ được chuyển cho Bộ Quốc phòng, và sau đó là cho Quỹ Thư viện Tổng thống Trump, nhưng nó vẫn có thể vi phạm Điều khoản thù lao. Luật pháp Mỹ nói chung, cấm các viên chức chính phủ được bầu nhận quà tặng từ các nhà lãnh đạo nước ngoài vượt quá 480 USD.

Điều khoản về thù lao của Hiến pháp Mỹ cũng yêu cầu phải có sự đồng ý của Quốc hội đối với bất kỳ viên chức liên bang nào nhận quà tặng hoặc danh hiệu từ các nguyên thủ quốc gia nước ngoài. Vì vậy, việc nhận nó vẫn là một vấn đề gây tranh cãi, đặc biệt từ các đảng viên Dân chủ.

VĨNH CẨM