Nhà khoa học được trao quyền tự chủ nhiều hơn

Gần 35 năm làm công tác nghiên cứu khoa học, trong đó có hơn 20 năm xây dựng và phát triển Phòng Thí nghiệm trọng điểm Công nghệ lọc, hóa dầu, GS.TS Vũ Thị Thu Hà từng trải qua rất nhiều khó khăn để thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học. Một trong những vướng mắc lớn nhất là việc tuân thủ các thủ tục hành chính để cấp kinh phí cho các đề tài.

Vì vậy, với Nghị quyết lần này, GS.TS Vũ Thị Thu Hà tâm đắc nhất với nội dung về cơ chế quỹ và cơ chế khoán chi hoạt động nghiên cứu.

GS.TS Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc Phòng Thí nghiệm trọng điểm lọc hóa dầu, chia sẻ: “Đề xuất nhiệm vụ khoa học và nếu có cơ chế, quỹ sẽ nhanh chóng đưa ra xét duyệt và đặt hàng của Nhà nước sẽ nhanh chóng được đưa đến để cho nhà khoa học thực hiện chứ không phải theo tiến trình từng bước từng bước một, hoặc từng tháng từng quý một, hoặc là năm nay chưa có ngân sách thì chưa thực hiện được, mà nó luôn có sẵn nguồn tiền. Và khi đã được phê duyệt nhiệm vụ thì việc cấp ngân sách từ quỹ sẽ nhanh hơn rất nhiều so với việc chờ phê duyệt ngân sách”.

Còn theo TSKH Nghiêm Vũ Khải, một trong những điểm đột phá của Nghị quyết chính là trao quyền tự chủ nhiều hơn cho các nhà khoa học, các tổ chức KHCN, đặc biệt là tư duy chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu.

TSKH Nghiêm Vũ Khải, nguyên Thứ trưởng Bộ KH&CN, cho rằng: “Tôi cho rằng việc giao quyền nhiều hơn cho các tổ chức KHCN, kể quả giao kết quả nghiên cứu để thương mại hóa là rất tích cực. Thực tế quy luật của khoa học không phải thế và như vậy làm cho nhà khoa học rất sợ trách nhiệm, người giao kinh phí cho nhà khoa học cũng sợ trách nhiệm. Vì pháp luật quy định trách nhiệm của nhà khoa học quá lớn, người ta đặt trách nhiệm của nhà KH quá lớn”.

Cùng với cơ chế quỹ, cơ chế khoán chi, thúc đẩy thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học cũng là những nội dung nhận được rất nhiều kỳ vọng của cộng đồng khoa học. Tuy nhiên, giới trí thức cho rằng việc thông qua chính sách là bước đi đầu tiên, làm sao để việc thực thi chính sách được thông suốt và hiệu quả đòi hỏi sự nỗ lực và quyết tâm của cả hệ thống.

Thanh Hà