Nguyên nhân Thủ tướng 'thân phương Tây' của Bulgaria từ chức

Thủ tướng Bulgaria Nikolay Denkov hôm 5/3 đã chính thức đệ đơn từ chức lên Quốc hội, mở đường cho một cuộc bỏ phiếu quan trọng quyết định liệu Bulgaria sẽ có chính phủ mới hay phải tiến hành tổng tuyển cử sớm vào tháng 6, cùng với cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vào ngày 9/6.

Ông Denkov được đề cử vào vị trí Thủ tướng bởi khối cải cách “thân phương Tây” bao gồm Đảng We Continue the Change (PP) và Đảng Dân chủ Bulgaria (DB), trong một thỏa thuận chia sẻ quyền lực với khối chính trị do Đảng GERB trung hữu của cựu Thủ tướng Boyko Borissov dẫn dắt.

Việc đề cử này sau đó đã được Quốc hội Bulgaria thông qua, và ông Denkov cùng Nội các của mình đã nhậm chức vào ngày 6/6 năm ngoái.

Theo thỏa thuận nhằm phá vỡ vòng xoáy bầu cử liên miên ở Bulgaria với 5 cuộc bầu cử trong vòng 2 năm, khối PP-DB, có 63 ghế trong quốc hội 240 ghế, được hỗ trợ bởi 69 ghế của GERB-UDF. Đổi lại, đại diện của GERB-UDF là bà Mariya Gabriel đã trở thành Phó Thủ tướng duy nhất trong Nội các, đồng thời giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao.

Hai bên cũng nhất trí rằng sau 9 tháng cầm quyền, ông Denkov sẽ “đổi vai” với bà Gabriel. Theo đó, đại diện của GERB-UDF sẽ trở thành Thủ tướng, trong khi đại diện của PP-DB sẽ trở thành Phó Thủ tướng.

“Đây không phải là một trò chơi chính trị mà là việc giữ lời hứa, thể hiện sự liên tục, công bằng chính trị và tôn trọng công dân”, ông Denkov cho biết trong một tuyên bố.

Thủ tướng Bulgaria Nikolay Denkov (phải) và Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Bulgaria Mariya Gabriel. Theo thỏa thuận, ông Denkov và bà Gabriel sẽ "đổi vai" sau mỗi 9 tháng cầm quyền. Ảnh: RFE/RL

Tuy nhiên, việc tự động “luân chuyển” vai trò Thủ tướng như trên là không được chấp nhận theo Hiến pháp Bulgaria. Do đó, ông Denkov hiện đã đệ đơn từ chức. Sau đó, đơn từ chức của ông phải được thảo luận và biểu quyết tại Quốc hội.

PP-DB hy vọng cuộc bỏ phiếu sẽ được tổ chức sớm nhất vào ngày 8/3. Nếu đơn từ chức được thông qua, trong bước tiếp theo, Tổng thống Bulgaria Rumen Radev sẽ tiến hành tham vấn với các nhóm nghị viện và giao nhiệm vụ cho một Thủ tướng do nhóm nghị viện lớn nhất trong Quốc hội Bulgaria đề cử.

Các cuộc đàm phán giữa GERB-UDF và PP-DB liên quan đến việc “luân chuyển” đang được tiến hành. Nhưng vẫn đang có những cuộc tranh cãi kéo dài về việc ai sẽ giữ chức vụ gì trong Nội các tiếp theo.

Ví dụ, GERB-UDF cho rằng bà Gabriel sau khi trở thành Thủ tướng nên tiếp tục kiêm nhiệm vin trí Ngoại trưởng, trong khi ông Denkov trở thành Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Giáo dục.

Trong một tuyên bố hôm 5/3, PP-DB cho biết, “sự ổn định của đất nước và sự phát triển bền vững trong thời dài hạn và có thể nhìn thấy được là ưu tiên hàng đầu”.

“Gabriel và tôi đã trò chuyện, nhưng như cả hai chúng tôi vẫn luôn nói cho đến bây giờ, các vị sẽ thấy kết quả cuối cùng khi mọi thứ được đặt hết lên bàn”, ông Denkov nói.

Về việc phân bổ các Bộ trong Nội các mới, bà Gabriel cho biết, trước khi trả lời câu hỏi ai sẽ là Bộ trưởng, có 2 câu hỏi quan trọng khác – cái gì và bằng cách nào.

“Phương hướng rất rõ ràng, cải cách rất rõ ràng, nguyên tắc rất rõ ràng, cơ chế làm việc rất rõ ràng”, đại diện của GERB-UDF cho biết. “Sau đó – bằng cách nào, đây là điều chúng tôi sẽ tiếp tục thảo luận và chỉ sau đó mới đặt ra câu hỏi về các vị trí là gì và ai nắm giữ chúng”, bà nói.

Minh Đức (Theo Sofia Globe, Xinhua)