Nguyên nhân khiến tiêm kích F-16 của Ukraine bị rơi

Hôm 14/2, WSJ đã đăng bài báo phân tích nguyên nhân có thể xảy ra trong vụ tai nạn liên quan tới tiêm kích F-16 vào ngày 26/8/2024. Theo WSJ, các nguồn tin cho biết thảm họa xảy ra có thể là xuất phát từ hệ thống nhận diện bạn và thù Link 16. Bởi hệ thống này đã bị vô hiệu hóa trên những hệ thống phòng không Patriot được chuyển giao cho quân đội Ukraine.

Hệ thống liên lạc tiên tiến Link 16 cung cấp thông tin quan trọng theo thời gian thực liên quan tới vị trí ta, bạn và thù, giữa máy bay, tàu chiến, lực lượng chiến đấu mặt đất, hệ thống phòng không, và chỉ huy. Điều này giúp đảm bảo an toàn hơn cho hoạt động của các đồng minh, và tăng khả năng tấn công đối thủ. Link 16 cũng giúp giảm rủi ro cho phi công trong các chuyến bay.

Tiêm kích F-16 của Ukraine. Ảnh: Không quân Ukraine

Hệ thống phòng không Patriot đầu tiên được bàn giao cho Ukraine vào tháng 4/2023. WSJ dẫn lời ông Dariia Kaleniuk, nhà đồng sáng lập Trung tâm quốc tế chiến thắng Ukraine, cho biết hệ thống Patriot đã bị ngắt kết nối với Link 16 vì không ai nghĩ Ukraine sẽ nhận được tiêm kích F-16. Và vài tháng sau đó, khi phương Tây chấp thuận chuyển giao F-16 cho Kiev, "điều đó vẫn chưa được khắc phục".

Cũng theo WSJ, Link 16 là một công cụ quan trọng và nhạy cảm nên có thể Mỹ không muốn cung cấp cho Ukraine. Điều này được cho xuất phát từ chính sách thận trọng quá mức của chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden đối với Ukraine.

Khi được WSJ đặt câu hỏi, Lầu Năm Góc cho hay không bình luận về cấu hình vũ khí cung cấp cho các đối tác, và khuyên nên liên hệ với phía Ukraine.

Trong khi đó, các nguồn tin khẳng định những nỗ lực đang được tiến hành nhằm giải quyết thiếu sót, nhưng từ chối cung cấp thông tin chi tiết.

Trước đó, vào ngày 29/8/2024, Bộ Tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine báo cáo một chiến đấu cơ F-16 của nước này đã bị rơi khi đang đẩy lùi cuộc tấn công quy mô lớn bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) của Nga vào ngày 26/8 cùng năm. Phi công Oleksii Mes hay còn gọi là "Moonfish", một trong số ít phi công Ukraine được phương Tây huấn luyện để lái F-16, đã tử nạn.

Dù WSJ đưa ra giả thuyết máy bay F-16 đã bị chính hệ thống phòng không Patriot của Ukraine bắn nhầm, nhưng phía Kiev chưa xác nhận.

Minh Thu