Người Tây Âu có quan điểm thế nào về vũ khí hạt nhân?

Tàu ngầm hạt nhân của Mỹ. Ảnh: Yonhap/TTXVN

Theo trang tin châu Âu Euronews.com ngày 19/5, trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng và những lo ngại về cam kết răn đe hạt nhân của Mỹ, các nhà lãnh đạo châu Âu đang đứng trước một câu hỏi lớn: liệu lục địa này có cần một "chiếc ô hạt nhân" độc lập? Tuy nhiên, theo một nghiên cứu mới nhất, quan điểm của người dân Tây Âu về vấn đề nhạy cảm này vẫn còn nhiều e ngại và phân hóa rõ rệt.

Euronews.com lưu ý, những thách thức tiềm tàng từ cuộc xung đột ở Ukraine đã khiến nhiều nhà lãnh đạo châu Âu cảm thấy họ không còn có thể hoàn toàn dựa vào Mỹ để mở rộng khả năng răn đe hạt nhân. Chính vì vậy, các đồng minh EU đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp để củng cố "chiếc ô hạt nhân" của mình. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây của YouGov, khảo sát hơn 9.400 người từ Pháp, Anh, Tây Ban Nha, Đan Mạch, Đức, Italy và Thụy Điển trong hai tuần đầu tháng 4/2025, đã chỉ ra một thực tế đáng chú ý: các quốc gia Tây Âu vẫn còn ngần ngại trong việc phát triển khả năng răn đe hạt nhân độc lập.

Cụ thể, hơn một nửa số người Thụy Điển (trên 50%) phản đối việc phát triển và duy trì kho vũ khí hạt nhân riêng. Tỷ lệ này cũng tương đối cao ở Đức (49%) và Italy (47%). Điều này cho thấy một sự thận trọng lớn trong việc "hạt nhân hóa" an ninh quốc gia ở những nước này.

Ngược lại với xu hướng chung, Pháp và Anh – hai cường quốc hạt nhân duy nhất ở châu Âu – lại thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ cho việc duy trì kho vũ khí hạt nhân của mình. 64% người dân Pháp và 55% người dân Anh khẳng định ủng hộ quyết định này. Điều đó phản ánh rõ ràng vị thế và chính sách quốc phòng lâu đời của hai quốc gia trên.

Theo Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), Nga và Mỹ cùng sở hữu gần 90% tổng số vũ khí hạt nhân toàn cầu. Trong khi đó, Pháp nắm giữ khoảng 280 đầu đạn hạt nhân vào năm 2024, và Anh có khoảng 225 đầu đạn, trong đó có tới 120 đầu đạn có thể triển khai hoạt động. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã thể hiện sự cởi mở trong việc thảo luận về khả năng triển khai vũ khí hạt nhân của Pháp ở những nơi khác tại châu Âu, nhưng kèm theo những điều kiện cụ thể về quyền kiểm soát và chi phí.

Tuy nhiên, "tính độc lập" của hệ thống hạt nhân Anh, đặc biệt là hệ thống Trident, vẫn còn là một dấu hỏi. Mặc dù đầu đạn được sản xuất trong nước, tên lửa lại được lưu giữ và bảo dưỡng tại Mỹ, làm dấy lên lo ngại về sự phụ thuộc vào Washington.

Một khía cạnh khác của nghiên cứu YouGov cho thấy sự không mặn mà của người dân Tây Âu đối với việc cho phép vũ khí hạt nhân của Mỹ được triển khai trên đất nước họ. Ngay cả ở Italy và Đức, những quốc gia hiện đang sở hữu vũ khí hạt nhân của Mỹ, tỷ lệ phản đối việc này lên đến 63% ở Italy và 59% ở Đức. Thủ tướng Đức Friedrich Merz cũng từng tuyên bố rằng Đức "không thể và không được phép sở hữu vũ khí hạt nhân của riêng mình" sau Hiệp ước năm 1990, mặc dù dư luận đã có sự thay đổi đôi chút trong những năm gần đây.

Tây Ban Nha và Thụy Điển, hai quốc gia không sở hữu vũ khí hạt nhân của Mỹ, có tỷ lệ phản đối cao nhất đối với ý tưởng này, lần lượt là 76% và 73%. Điều này cho thấy một sự phản đối mạnh mẽ đối với việc mở rộng sự hiện diện hạt nhân của Mỹ trên lãnh thổ của họ.

Có thể thấy quan điểm của người Tây Âu về vũ khí hạt nhân là một bức tranh đa chiều, phản ánh sự phức tạp của tình hình an ninh khu vực. Trong khi một số nhà lãnh đạo nhận thấy sự cần thiết của một năng lực răn đe độc lập, thì dư luận lại vẫn còn e dè trước viễn cảnh "hạt nhân hóa" châu Âu. Mối quan hệ rạn nứt với Mỹ, cùng với những lo ngại về chủ quyền và an toàn hạt nhân, đang đặt ra những thách thức lớn cho các nhà hoạch định chính sách châu Âu trong việc định hình tương lai an ninh của lục địa này.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc