Người nhập cư ở Mỹ trước nguy cơ bị trục xuất

Ngay sau khi ông Donald Trump nhậm chức vào năm 2017, ông đã chỉ đạo chính quyền bắt đầu truy quét và trục xuất những người nhập cư đang sống không hợp pháp trong nước. Nhiều người nhập cư lo ngại rằng bốn năm tới sẽ còn tồi tệ hơn. “Mức rủi ro cao hơn nhiều”, bà Cathryn Paul, giám đốc chính sách công tại Casa, một tổ chức ủng hộ người nhập cư vùng Trung Đại Tây Dương, cho biết. Trên khắp đất nước, các nhà vận động ủng hộ nhập cư và nhóm hỗ trợ pháp lý đang chuẩn bị đối phó với cam kết trục xuất hàng triệu người đang sống trong nước mà không được phép của Trump và lời đe dọa chấm dứt các chương trình bảo vệ hàng chục nghìn người nhập cư tại Mỹ. Để thực hiện chương trình quy mô lớn của mình, Trump đã bổ nhiệm một nhóm những người nghiêm khắc về nhập cư.

Donald Trump tại biên giới Mỹ - Mexico ở bang Arizona vào tháng 8 năm ngoái.

Cho dù chính quyền mới chưa đưa ra thông tin cụ thể, Trump nói rằng ông đã chuẩn bị triển khai quân đội Mỹ để hỗ trợ trục xuất. “Ông trùm biên giới” của Trump, ông Tom Homan, đe dọa sẽ cắt giảm ngân quỹ liên bang nếu các tiểu bang từ chối hợp tác. Khi được hỏi liệu có cách nào để trục xuất hàng loạt mà không chia cắt các gia đình có tình trạng nhập cư hỗn hợp, ông Homan trả lời: “Các gia đình có thể bị trục xuất cùng nhau”. (Công dân Hoa Kỳ không thể bị trục xuất, nhưng có thể tự nguyện rời đi.)

Các nhà vận động dự đoán địa điểm làm việc và cộng đồng của người nhập cư mà tổng thống đắc cử nhắm tới trong chiến dịch tranh cử có khả năng sẽ bị đột kích. “Chúng tôi đang cố gắng làm mọi thứ có thể để cung cấp thông tin cho mọi người, cho phép họ tự quyết định những gì họ cần làm để bảo vệ chính mình và gia đình”, bà Paul cho biết.

Casa đã tổ chức buổi hội thảo “Hiểu rõ quyền của bạn” để trang bị cho mọi người trước sự trở lại của Trump. Các bài thuyết trình không hẳn mới, nhưng bà Paul cho biết số người tham dự đã tăng lên kể từ cuộc bầu cử tháng 11. Trong những tuần gần đây, các trường học và hội đồng thành phố cũng đã liên hệ với Casa để được hướng dẫn về cách bảo vệ học sinh và cư dân có nguy cơ bị trục xuất.

Nếu đắc cử, ông Trump sẽ khởi động nỗ lực trục xuất người nhập cư trái phép lớn nhất lịch sử Mỹ. Ảnh: Bloomberg

Các hội thảo bao gồm nhập vai, với hướng dẫn từng bước về cách ứng phó nếu, ví dụ, “ICE gõ cửa nhà bạn”, bà Paul nói, ý chỉ Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ. Buổi đào tạo sẽ hướng dẫn thông tin nào nên chia sẻ và cách liên hệ đại diện pháp lý. “Chúng tôi sẽ hướng dẫn chính xác những gì bạn cần làm để đảm bảo rằng bạn và gia đình sẵn sàng trong trường hợp bạn bị bắt, hoặc một cuộc đột kích của ICE xảy ra tại nơi làm việc”, bà nói thêm.

Các buổi đào tạo được điều chỉnh theo bối cảnh chính trị và pháp lý cụ thể của từng địa điểm. Một số tiểu bang, chẳng hạn như California và Illinois, đã tuyên bố sẽ bảo vệ mọi người khỏi các chính sách nhập cư của chính quyền Trump, trong khi những nơi khác như Texas và Missouri đang thúc đẩy các dự luật giúp Trump thực hiện cam kết trục xuất hàng loạt.

Ngoài ra, nhóm vận động và hỗ trợ pháp lý đang thúc giục các gia đình nhập cư lập kế hoạch trong trường hợp người thân bị giam giữ hoặc trục xuất. Trung tâm Công lý Di dân Quốc gia có trụ sở tại Chicago đã công bố một bản hướng dẫn về các bước nên làm ngay bây giờ để chuẩn bị.

Họ đề xuất lập một kế hoạch an toàn bao gồm chỉ định một người liên hệ khẩn cấp có thể đón con từ trường về và đưa ra quyết định y tế và pháp lý cho trẻ trong trường hợp cha mẹ bị giam giữ. Họ cũng khuyên nên thu thập tất cả các tài liệu bao gồm thông tin nhập cư và tài chính ở một nơi an toàn mà người thân cận có thể tiếp cận.

Một số bài học được rút ra từ chính quyền Trump đầu tiên. Sau cuộc đột kích tại nơi làm việc ở bang Tennessee và Mississippi, các tổ chức đã tạo ra một bộ công cụ ứng phó khẩn cấp cho cộng đồng bị ảnh hưởng. Hướng dẫn chỉ ra năm hành động cần thiết ngay sau một cuộc đột kích, bao gồm chỉ định một địa điểm như trung tâm cộng đồng hoặc nhà thờ để các gia đình và người ứng cứu tập trung.

Tuy nhiên, các tổ chức cộng đồng chỉ giúp đỡ được đến một mức độ nhất định. Để chống lại cuộc đàn áp nhập cư của chính quyền Trump, cần có một liên minh rộng rãi gồm các nhóm bảo vệ quyền của người nhập cư, quản lý trường học và chính quyền địa phương.

Nhóm vận động đang thúc đẩy chính quyền địa phương và tiểu bang hành động ngay bây giờ để có thể kìm hãm việc trục xuất hàng loạt của chính quyền liên bang. Việc này bao gồm khuyến khích các chính sách ngăn cản lực lượng thực thi pháp luật địa phương hỗ trợ các viên chức nhập cư liên bang khi họ tìm cách giam giữ và trục xuất người nhập cư.

“Trump hứa sẽ trục xuất hàng loạt ngay từ ngày đầu tiên, và chúng tôi đang chuẩn bị để bảo vệ cộng đồng của mình”, ông Carlos Ramirez-Rosa, một thành viên hội đồng thành phố Chicago, nói.

Chính quyền tiểu bang và địa phương cũng được đang yêu cầu hạn chế các viên chức nhập cư thực hiện bắt giữ tại những địa điểm nhạy cảm như trường học, bệnh viện và nhà thờ; hủy bỏ hợp đồng cho phép ICE sử dụng nhà tù và cơ sở địa phương để giam giữ người nhập cư và bảo vệ dữ liệu về cư dân không có giấy tờ. Một số nơi đã thành lập quỹ bảo vệ pháp lý cho những người nhập cư phải đối mặt với việc trục xuất.

Trong khi đó, các tổ chức như Liên minh Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) đang nghiên cứu một số đề xuất thay đổi luật nhập cư và tị nạn để chuẩn bị cho các thách thức pháp lý tiềm ẩn. Đầu năm nay, ACLU đã đệ đơn kiện ICE nhằm hiểu thêm cách cơ quan này có thể thực hiện chiến dịch trục xuất hàng loạt theo đề xuất của Trump. “Có rất nhiều điều chúng ta có thể làm và đang làm để bảo vệ các gia đình nhập cư và cộng đồng nói chung”, bà Paul cho biết.

Hoài Vy (theo theguardian.com, ngày 9/1/2025)