Cược lớn vào Kursk, Ukraine có nguy cơ mất trắng trước Nga?

Tại Kursk, có những dấu hiệu cho thấy Ukraine có thể sẽ tiếp tục tăng cường phản công nhằm lật ngược cục diện chiến sự với Nga và chuyển hướng nguồn lực của Moscow ra khỏi những mặt trận ác liệt nhất hiện nay ở miền Đông Ukraine.

Chuyên gia Mark Cancian từ Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho rằng, mặc dù khó đoán trước kết quả nhưng chiến lược này của Ukraine có thể là một bước đi đúng đắn, có khả năng giúp Ukraine không chỉ nâng cao vị thế trong cuộc xung đột mà còn tạo ra lợi thế trong các cuộc đàm phán hòa bình sau này.

Một người lính Ukraine tại Kursk. Ảnh: NBC News

Ukraine nỗ lực lật ngược thế cờ

Chiến dịch quân sự tại Kursk ban đầu đã tạo bất ngờ lớn đối với nhiều bên liên quan, từ các đồng minh phương Tây của Ukraine đến lực lượng Nga và thậm chí là chính quân đội Kiev. Mục tiêu của Ukraine trong chiến dịch này là tạo ra một vùng đệm chiến lược, buộc Nga phải điều quân từ các mặt trận chính ở Ukraine về tiếp ứng, từ đó củng cố vị thế đàm phán với Moscow.

Ngoài yếu tố quân sự, chiến dịch này cũng có mục đích nâng cao tinh thần cho lực lượng Ukraine đang mệt mỏi sau một thời gian dài chiến đấu, đồng thời gửi một tín hiệu mạnh mẽ đến các quốc gia phương Tây đang ngày càng cảm thấy căng thẳng về việc duy trì sự hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Mặt khác, đây cũng cơ hội để Ukraine có thể nắm bắt thế chủ động - điều mà lâu nay được coi là một yếu tố quan trọng trong việc giành chiến thắng trong các cuộc giao tranh.

Chuyên gia George Barros thuộc Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở ở Mỹ cho biết: "Xung đột Nga-Ukraine hiện nay giống như một ván cờ. Nếu bạn liên tục ở thế phòng thủ, đối thủ sẽ dồn bạn vào chân tường. Dù thế nào đi chăng nữa, bạn cũng phải phản công, bởi bên nào nắm quyền chủ động sẽ là bên thắng cuộc".

Rõ ràng, Ukraine vẫn còn nhiều quân cờ để sử dụng trong cuộc chiến này.

Đại tá Hamish de Bretton-Gordon, một chuyên gia về vũ khí hóa học của Anh đã nhấn ạnh rằng, Ukraine đã triển khai rộng rãi các máy bay không người lái (UAV) và các loại xe chiến đấu hạng nặng trên chiến trường. Tuy nhiên, những vũ khí này cũng làm tiêu tốn một khoản không nhỏ trong ngân sách quốc phòng của Ukraine, đặc biệt khi chúng bị phá hủy bởi hỏa lực Nga.

Sự xuất hiện của những vũ khí hạng nặng như vậy cũng hạn chế tính linh hoạt của Ukraine và khả năng tăng cường lực lượng ở những nơi khác. Không có gì đảm bảo rằng Ukraine có thể tận dụng hết hiệu quả chiến đấu của các xe tăng này trên chính lãnh thổ của mình, nơi mà giao tranh ác liệt và phạm vi hoạt động dày đặc của UAV đã hạn chế khả năng tấn công của chúng. Trong bối cảnh đó, chuyên gia quân sự Michael Bohnert thuộc Tập đoàn RAND, cho biết, việc đưa các xe tăng đến Kursk có thể là giải pháp tối ưu nhất.

Ukraine đang cố gắng giảm bớt áp lực ở các mặt trận chính

Tuy nhiên, mọi chuyện không như tính toán của Ukraine. Sau phản ứng được cho là khá chậm chạp ban đầu, Nga đã nhanh chóng phản công và đẩy các lực lượng Ukraine lùi dần về phía biên giới. Tốc độ và hiệu quả tấn công của Moscow ở nhiều mặt trận chính vẫn không giảm, thậm chí có dấu hiệu vượt trội hơn hẳn so với thời điểm trước đó.

Ngược lại, việc Ukraine phải rút một phần lực lượng khỏi các tuyến phòng thủ trong nước để triển khai đến Kursk có thể tạo ra nhiều thách thức lớn, bao gồm việc giảm khả năng chiến đấu của Kiev trong các khu vực quan trọng khác. Câu hỏi đặt ra hiện nay là liệu Ukraine nên tiếp tục tập trung lực lượng vào Kursk hay bảo vệ các tuyến phòng thủ quan trọng trong nước.

Mặc dù vậy, chiến dịch Kursk cũng có thể mang lại một số tác động tích cực cho Ukraine. Việc thực hiện một chiến dịch tấn công có thể nâng cao tinh thần cho quân đội Ukraine và tạo ra những cơ hội mới trong việc bảo vệ các mặt trận trong nước cũng như tìm kiếm những lợi thế chiến lược, dù đây là một quyết định đầy rủi ro và không chắc chắn.

Những động thái của Ukraine, đặc biệt là trong chiến dịch Kursk, đã gây ảnh hưởng đáng kể đến kế hoạch tác chiến của Nga, khiến các lực lượng Nga phải điều chỉnh và phân bổ lại nguồn lực. Như ông Barros nhận định, sự thay đổi này đã làm suy yếu các kế hoạch ban đầu của Nga, đặt Moscow vào thế bất ngờ và phải phản công nhằm ngăn chặn Ukraine tiến sâu vào khu vực này.

Vào tháng 12, người đứng đầu lực lượng vũ trang Ukraine cho biết họ không còn sự lựa chọn nào khác ngoài việc tấn công Kursk. Mục tiêu của chiến dịch này là giảm bớt áp lực lên các mặt trận chính ở Ukraine và ngăn chặn Nga mở rộng một mặt trận mới tại khu vực Sumy. Chiến lược này đã có tác dụng nhất định trong việc làm giảm cường độ các cuộc tấn công của Nga trên nhiều khu vực ở Ukraine, mặc dù Nga vẫn tiếp tục tấn công mạnh mẽ ở các mặt trận như Pokrovsk và Kurakhove.

Ukraine có trắng tay ở Kursk

Thông tin chiến sự từ Kursk vẫn khá ít ỏi so với các mặt trận lớn của Ukraine nhưng theo tình báo Anh và các nguồn tin từ quân đội Ukraine, tổn thất của Nga đã tăng mạnh kể từ tháng 8. Ukraine cho biết Nga đã mất hơn 38.000 quân và hơn 1.000 thiết bị quân sự ở khu vực Kursk. Ông Bohnert nhận xét rằng những tổn thất mà Nga phải chịu ở Kursk là điều đáng ngạc nhiên và phản ánh mức độ khốc liệt của cuộc chiến.

Một số chuyên gia khác như ông De Bretton-Gordon cho rằng dù Ukraine đã mất một phần thành quả quân sự ở Kursk nhưng việc vẫn bám trụ trên lãnh thổ Nga có thể mang lại lợi thế không nhỏ trên bàn đàm phán.

"Bất kỳ ai nắm giữ Kursk vào năm mới có lẽ sẽ có cơ hội lớn trong bất kỳ cuộc đàm phán ngừng bắn nào", ông de Bretton-Gordon cho biết, đồng thời nhận định rằng quyết định tiến vào Kursk là một "điều tích cực" đối với Ukraine.

Kursk không chỉ đóng vai trò như một con bài mặc cả trên bàn đàm phán mà còn giúp Ukraine phá thế bị động trong một thời gian dài. Điều này cũng chứng minh cho cá đồng minh phương Tây thấy Ukraine không hoàn toàn mất hy vọng trong cuộc xung đột với Nga.

"Theo đuổi chiến lược đó là một lựa chọn táo bạo, bởi chiến dịch quân sự ở Kursk đã tạm thời đẩy người Nga vào thế bất lợi và cho thấy khả năng chiến đấu của lực lượng Ukraine khi họ tận dụng được các điểm yếu của đối phương", ông Barros nhận định, dù ông không loại trừ khả năng quyết định bám trụ ở Kursk cũng "có thể là một sai lầm".

"Ukraine sẽ thắng đậm hay mất trắng ở Kursk vẫn là một câu hỏi mở, bởi suy cho cùng, chúng ta vẫn đang nói về một cuộc chiến chưa ngã ngũ", vị chuyên gia này nhấn mạnh. "Điều quan trọng là Ukraine đã tìm cách phản công và gây áp lực lên người Nga, bất kể kết quả cuối cùng ra sao".

Diệp Thảo/VOV.VN Theo Business Insider, CNN