Nghịch lý phòng đột quỵ của người trẻ

Sau phản ảnh của VietNamNet về tình trạng đột quỵ gia tăng mạnh, đặc biệt ở nhóm người trẻ, nhiều độc giả đã chia sẻ quan điểm cũng như những câu chuyện thực tế trong cuộc sống.

Bạn đọc Cẩm Tú kể về trường hợp thân quen: "Chị họ tôi bị đột quỵ mấy năm trước ở độ tuổi 50, nằm hôn mê gần tháng rồi tỉnh lại. Hiện chị ấy đã phục hồi nhưng không được nhanh nhẹn, minh mẫn như trước nữa, nhiều lúc đãng trí như các cụ 70-80 tuổi vậy. Trước chị đảm đang, tháo vát, là trụ cột kinh tế gia đình, giờ vất vả lắm".

Độc giả Nguyễn Hải Ninh đưa ra lời khuyên: "Ngày càng nhiều ca đột quỵ khiến mọi người lo lắng nên phát sinh các kiểu lừa như lọc máu phòng đột quỵ, ăn uống sản phẩm thực dưỡng, thực phẩm chức năng phòng đột quỵ. Mọi người hết sức thận trọng không lại tiền mất mà tật vẫn mang".

"Khi bị đột quỵ, thời gian phục hồi rất lâu và tốn kém, di chứng nặng nề. Tốt nhất mọi người cần chú ý sức khỏe hơn, không chủ quan, đừng nghĩ mình còn trẻ còn khỏe sợ gì", bạn Huy Sáng bày tỏ.

2 “độc dược” của đột quỵ

Mới đây, Phó giáo sư Nguyễn Huy Thắng - Chủ tịch Hội Đột quỵ TPHCM tiếp nhận một ca tái phát đột quỵ khiến ông bận lòng.

Người đàn ông khoảng 40 tuổi bị đột quỵ lần đầu 2 năm trước. May mắn, bệnh nhân có thể đi lại sinh hoạt được sau 1 tháng. Nhưng vừa qua, người này quay lại bệnh viện trong tình trạng phải ngồi trên xe lăn, huyết áp 160 mmHg, đường huyết 180 mg/dl.

"Tôi tính hỏi bệnh nhân có duy trì dùng thuốc thường xuyên hay không nhưng rồi thất vọng khi nhìn thấy bao thuốc lá trên túi áo của anh. Tôi chắc chắn sẽ có lần đột quỵ thứ 3 nếu người bệnh vẫn duy trì thói quen đó”, bác sĩ Thắng nói.

Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Minh Anh - Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết, đột quỵ ở người trẻ do nhiều yếu tố như chủ quan, không khám sức khỏe định kỳ nên không biết mắc các bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường.

Mặt khác, một số người trẻ có nếp sống thiếu khoa học, thường xuyên sử dụng rượu bia, đồ ăn nhanh, đồ chiên rán, thuốc lá, chất gây nghiện mới (ma túy đá, cần sa)… Một người tiền sử tăng huyết áp điều trị không thường xuyên (hoặc không biết), uống bia rượu, hút thuốc lá sẽ như một “cú đánh” trực diện vào mạch máu não. Đây bị coi là 2 độc dược thúc đẩy mạnh nguy cơ đột quỵ.

Theo lý giải của bác sĩ Minh Anh, sử dụng đồ uống có cồn như bia, rượu làm thay đổi tính co giãn mạch máu. Người bị tăng huyết áp, đái tháo đường mà uống bia, rượu rất dễ chảy máu não.

Bác sĩ Minh Anh đã tiếp nhận rất nhiều bệnh nhân đột quỵ sau bữa tiệc có bia rượu, thậm chí gục trên bàn nhậu. Khi vào viện, kết quả chiếu chụp thấy rõ hình ảnh chảy máu não lớn khiến bệnh nhân hôn mê phải đặt nội khí quản. Đo huyết áp, chỉ số này của bệnh nhân lên từ 200-220mmHg (huyết áp tâm thu).

Bệnh nhân đột quỵ cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: Nguyên Hà.

Ngoài ra, thói quen hút thuốc lá ở người trẻ là vấn đề báo động, dễ khiến mạch máu bị tắc nghẽn, xơ chai, hình thành cục máu đông.

Tại Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai), bác sĩ ghi nhận phần lớn trường hợp đột quỵ trẻ do lối sống không lành mạnh như thường xuyên căng thẳng, stress, uống rượu bia, hút thuốc. Vì vậy, trước khi nghĩ tới việc dự phòng đột quỵ bằng các biện pháp đắt tiền, người trẻ hãy dừng ngay các thói quen xấu trên.

Theo Phó giáo sư Nguyễn Huy Thắng, câu chuyện phòng ngừa đột quỵ ở Việt Nam là một nghịch lý. Rất nhiều người quan tâm, lo sợ đến mức hoang mang. Tuy nhiên, họ lại trông mong đến những giải pháp phòng ngừa kiểu “một nốt nhạc” như 1 mũi tiêm, hay 1 viên thuốc, thậm chí lọc máu để đảm bảo trọn đời không bệnh tật. Kết quả, mọi người đều thất vọng khi biết rằng việc phòng ngừa là sự phối hợp nhiều giải pháp và cần duy trì lâu dài.

Chỉ cần làm 2 việc

Bác sĩ Nguyễn Huy Thắng cho rằng, phòng tránh đột quỵ không khó, không tốn tiền nhưng cần sự kiên trì và tuân thủ.

Nếu bạn làm được 2 việc dưới đây đã ngăn ngừa được 70% nguy cơ đột quỵ trong tương lai.

Thứ nhất, những người có nguy cơ đột quỵ chỉ cần kiểm soát tối ưu những bệnh lý như: Tăng huyết áp, tiểu đường và tăng mỡ máu. Họ cần đưa những con số huyết áp, đường huyết hay mỡ máu trở về trị số bình thường của người bình thường. Theo khuyến cáo hiện nay, trị số huyết áp < 130/80 mmHg, đường huyết <7mmol/l và LDL cholesterol < 70mg/dL. Nếu bị rung nhĩ, bệnh nhân phải sử dụng kháng đông để phòng ngừa.

Người trẻ đột quỵ cấp cứu tại Trung tâm Đột quỵ (Bệnh viện Bạch Mai). Ảnh: Thế Anh.

Thứ hai, áp dụng chế độ sinh hoạt lành mạnh, chọn thức ăn phù hợp, hạn chế rượu bia và tuyệt đối không sử dụng thuốc lá.

Việc tập luyện hằng ngày tối thiểu 30 phút được khuyến khích duy trì, giữ cân nặng phù hợp. Nếu quá bận rộn, bạn dành thời gian đi bộ mỗi ngày nhiều hơn.

“Điểm cuối cùng, với cấp cứu đột quỵ, thời gian là vàng. Vì vậy, người dân phải nhận biết được dấu hiệu và đến bệnh viện có thể điều trị được đột quỵ gần nhất trong thời gian nhanh nhất”, Phó giáo sư Nguyễn Huy Thắng nói.

Các dấu hiệu đột quỵ bao gồm tê hoặc yếu ở mặt, cánh tay hoặc chân, đặc biệt ở một bên của cơ thể, khó nói hoặc khó hiểu lời nói. Một số người có thêm triệu chứng đau đầu, chóng mặt, rối loạn thị giác (nhìn mờ, nhìn đôi hoặc mất một phần thị lực), khó nuốt. Khi đó, người bệnh cần được đưa đến ngay cơ sở y tế để cấp cứu.

Video sơ cứu bệnh nhân đột quỵ. Nguồn Bệnh viện Bạch Mai.

Phương Thúy