Nghịch lý chênh lệch tiền lương giữa các doanh nghiệp Hàn Quốc

Phiên đối thoại của Ủy ban Tiền lương thuộc Bộ Việc làm và Lao động Hàn Quốc. (Ảnh KED)

Phân tích dựa trên dữ liệu tiền lương theo quy mô doanh nghiệp ở 22 quốc gia, bao gồm Hàn Quốc, Nhật Bản và 20 quốc gia thành viên EU trong giai đoạn 2002-2022, báo cáo của KEF chỉ ra, mức lương tại các tập đoàn lớn của Hàn Quốc đã tăng gấp khoảng 2,6 lần, vượt xa mức tăng 1,8 lần tại EU và mức giảm tại Nhật Bản trong cùng kỳ. Hàn Quốc đứng thứ 5 trong 22 quốc gia được khảo sát về mức lương trung bình tại các tập đoàn lớn, khi so sánh được điều chỉnh theo sức mua tương đương (PPP), xếp sau Luxembourg, Đức, Pháp và Ireland. Phân tích của KEF dựa trên dữ liệu tiền lương có thể so sánh được, không bao gồm tiền thưởng hay tiền lương vượt mức và làm thêm giờ.

Năm 2002, mức lương trung bình tại các tập đoàn Hàn Quốc là 27,41 triệu won (khoảng 20.800 USD) thì đến năm 2022, mức này đã tăng lên 70,61 triệu won (53.600 USD). Trong khi đó, mức lương tại các tập đoàn lớn của Nhật Bản đã giảm từ 37.300 USD năm 2002 xuống còn 34.700 USD vào năm 2022. Báo cáo cho thấy mức lương tại các tập đoàn Hàn Quốc đã tăng thêm 157,6% trong 20 năm, trong khi mức lương tại EU tăng 84,7% và tại Nhật Bản giảm 6,8%.

Ngay cả khi so sánh dựa trên các chỉ số kinh tế rộng hơn, mức lương của các doanh nghiệp Hàn Quốc vẫn nằm trong số các nước có mức lương cao nhất trên toàn cầu. Xét về mức lương tại các tập đoàn lớn so với tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người, Hàn Quốc đứng thứ 3 với mức 156,9%, chỉ sau Hy Lạp (166,7%) và Pháp (160,6%), đồng thời, cao hơn đáng kể so với mức trung bình tại các nước EU (134,7%) và Nhật Bản (120,8%).

Trong khi mức lương tại các tập đoàn lớn của Hàn Quốc tăng trưởng nhanh hàng đầu thế giới, khoảng cách tiền lương với các doanh nghiệp vừa và nhỏ lại ngày càng nới rộng sau 20 năm. Theo KEF, trong năm 2022, tiền lương của nhân viên tại các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Nhật Bản tương đương 73,7% mức lương của những người làm việc tại các tập đoàn lớn, trong khi con số này ở EU là 65,1%. Tuy nhiên, tại Hàn Quốc, nhân viên của các doanh nghiệp vừa và nhỏ chỉ nhận được số tiền tương đương 57,7% mức lương của người lao động tại các công ty lớn.

Báo cáo của KEF nhận định, nghịch lý khoảng cách ngày càng lớn này không phải do tiền lương của các doanh nghiệp vừa và nhỏ bị trì trệ, mà do tiền lương của các công ty lớn tăng quá nhanh. Các chuyên gia cho rằng mức tăng lương nhanh chóng tại Hàn Quốc là do hệ thống trả lương theo thâm niên và các công đoàn lao động có tiếng nói mạnh mẽ. Song, cũng có ý kiến cảnh báo xu hướng thúc đẩy tăng lương bất kể năng suất hay hiệu suất có thể làm xói mòn khả năng cạnh tranh trên toàn cầu của các tập đoàn lớn của Xứ sở Kim chi.

Nhà kinh tế trưởng của KEF Ha Sang Woo cảnh báo rằng việc các tập đoàn lớn tiếp tục tăng lương nhanh, cùng với khả năng kéo dài tuổi nghỉ hưu theo luật định, có thể làm gia tăng căng thẳng trong thị trường việc làm. Nếu xu hướng này tiếp diễn, mức lương cao sẽ hạn chế khả năng các doanh nghiệp vừa và nhỏ tuyển dụng thêm lao động.

Nhà kinh tế Ha Sang Woo khuyến nghị cộng đồng doanh nghiệp Hàn Quốc cải cách, chuyển đổi từ hệ thống trả lương dựa trên thâm niên sang cơ cấu trả lương dựa trên hiệu suất và công việc, nhằm bảo đảm sự bền vững của thị trường lao động cũng như duy trì sức cạnh tranh của các doanh nghiệp Hàn Quốc trong nền kinh tế toàn cầu.

Liên Khương