Ngày xuân nói chuyện Tết dưới góc nhìn ESG

Năm nào cũng vậy, cứ mỗi dịp Tết đến, mỗi người trong chúng ta lại nhận được không biết bao nhiêu là lời chúc từ những người thân yêu, bạn bè và đồng nghiệp. Người ta tin rằng những điều tốt đẹp nên được nói vào ngày đầu năm mới để mở đầu cho vạn sự may mắn. Những lời chúc Tết thân quen kỳ thực lại vô cùng ý nghĩa và không hề bị lỗi thời chút nào. Các câu chúc không phiến diện và thường rất chú trọng đến tính cân bằng của người được nhận.

Ví dụ như nếu chúc “an khang thịnh vượng” thì thường có thêm “dồi dào sức khỏe” hay “gia đạo bình an”. Nếu tinh ý một chút sẽ thấy người chúc rất quan tâm đến yếu tố chất lượng sống vật chất phải song hành cùng yếu tố sức khỏe và các giá trị tinh thần của người được chúc. Đây rõ ràng là ba thành phần đến từ các tiêu chí ESG (môi trường, xã hội và quản trị) để đảm bảo cho sự phát triển bền vững.

Khởi động Tết sao cho... ESG?

Không chờ phải đến Tết mà những hoạt động trước Tết cũng rất được mong đợi, thậm chí một số người còn cho rằng khoảng thời gian vui nhất là trước Tết chứ qua đêm 30 thì xem như là sắp hết Tết rồi. Tại các tổ chức, hoạt động trước Tết thường xoay quanh việc tặng quà Tết cho đối tác, tiệc liên hoan cuối năm, thưởng Tết... Tất cả khiến cho không khí Tết dường như đang đến gần và sôi động hơn bao giờ hết.

Tuy nhiên, theo tinh thần ESG, các doanh nghiệp thường rất quan tâm đảm bảo sức khỏe và sự an toàn của nhân viên trong bất cứ hoạt động vui chơi nào. Các buổi ăn nhậu thâu đêm trước đây giờ thay bằng những cuộc vui chừng mực hơn, một số doanh nghiệp quy định người tham dự nếu uống chất có cồn thì sẽ không điều khiển phương tiện giao thông hoặc phân công người tỉnh táo đưa về đến nhà. Các hoạt động bình bầu, đánh giá thi đua cuối năm cũng cần được diễn ra một cách tinh tế trên tinh thần cởi mở, công bằng và tôn trọng sự khác biệt. Hoạt động lương, thưởng Tết có cân nhắc đảm bảo đời sống vật chất, tinh thần của người lao động trong dịp đầu năm mới.

Những ngày cận Tết, chỉ cần đảo mắt qua các trung tâm mua sắm, siêu thị, chợ dân sinh thì sẽ không khó để bắt gặp hình ảnh những gia đình, hội bạn bè, các bà nội trợ, các cặp đôi... tụ tập ở các gian hàng đủ màu sắc để mua sắm đồ Tết. Một năm làm việc vất vả, tiết kiệm tiền bạc có phần để có thể thỏa sức vui chơi trong mấy ngày Tết, vì vậy, dù khó khăn thế nào thì người ta cũng dễ tặc lưỡi nói một câu “Kệ, Tết mà”. Tín hiệu đáng mừng là việc mua sắm Tết trong nhiều năm nay được rất nhiều hộ gia đình ủng hộ thực hiện theo hướng xanh hóa.

Các thực phẩm có dán nhãn xanh, được sản xuất theo xu hướng thân thiện môi trường, với công nghệ ít phát thải, sử dụng các nguyên vật liệu không gây ô nhiễm, có thể tái chế, tái sử dụng đang dần lên ngôi. Trên các kệ hàng, người ta dễ dàng bắt gặp một số thương hiệu được dán nhãn chứng thực đáp ứng tiêu chuẩn xanh, một số nhà cung ứng sẵn sàng ghi trên sản phẩm của mình thông số phát thải khi sản xuất như một cách chứng minh và cam kết về trách nhiệm đối với môi trường. Bên cạnh đó, một số quầy thanh toán khuyến khích người tiêu dùng thay túi nhựa bằng túi được tạo ra từ nguyên liệu thân thiện môi trường có thể sử dụng nhiều lần.

Du xuân không quên ESG

Ngày Tết chính của người Á Đông thường được tính theo lịch mặt trăng (Âm lịch) và có nguồn gốc gắn liền với sản xuất nông nghiệp, chính vì vậy các hoạt động mang ý nghĩa nghỉ ngơi sau vụ mùa, vào thời điểm nông nhàn và tận hưởng những nông sản được tạo ra trong năm. Trước đây, việc các gia đình nấu nướng hoặc tích trữ thức ăn cho ba ngày Tết quá mức dễ dẫn đến lãng phí nếu không thể ăn hết và cũng không tốt cho sức khỏe của các thành viên. Các hệ lụy của việc tăng cân, nguy cơ bội thực, rối loạn tiêu hóa hoặc các bệnh tim mạch do ăn uống, vui chơi quá mức hàng năm vẫn tăng nhanh vào dịp Tết.

Dưới lăng kính ESG, việc tích lũy thực phẩm, thức ăn cho ba ngày Tết cần được cân nhắc ở mức vừa đủ, tránh hư hỏng phải đổ bỏ khi không thể tiêu thụ hết. Bên cạnh đó, xu hướng sống mới khuyến khích con người ưu tiên lựa chọn tiêu thụ thực phẩm từ thực vật nhiều hơn là động vật. Điều này một phần xuất phát bởi thực tế cần ưu tiên cho quá trình sản xuất các nguồn nguyên liệu ít gây ra phát thải hơn.

Hiện nay, khi kinh tế phát triển đi cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, ly nông - ly hương, ngày Tết gắn liền hình ảnh đoàn viên, nghĩa là dịp để mọi người quây quần xung quanh những người thân yêu nhằm vun đắp tình cảm. Ý nghĩa này của Tết rất phù hợp với các tiêu chuẩn về xã hội trong ESG nhưng có phần bị xem nhẹ khi các yếu tố về kinh tế được đề cao hơn. Một số quốc gia Á Đông khi đạt đến một tốc độ phát triển nhất định có thể đưa ra lựa chọn bỏ hoặc thu hẹp thời gian nghỉ Tết truyền thống để không lãng phí thời gian làm kinh tế.

Tuy nhiên, nếu nhìn dưới góc độ ESG thì ngày Tết và việc nghỉ Tết lại rất cần được ủng hộ vì giúp người lao động đảm bảo sức khỏe tinh thần và tạo sự cân bằng trong các mối quan hệ. Nhưng điều này chỉ đạt được khi mọi người biết tận hưởng ngày Tết một cách lành mạnh bên những người thân yêu. Ngược lại, việc quá kích động trong hoạt động vui chơi Tết có thể gây ảnh hưởng đến trật tự xã hội và tác động tiêu cực cho những người xung quanh. Lúc này, ý nghĩa về các giá trị xã hội của ngày Tết sẽ không đảm bảo.

Sau Tết quay lại với vòng tuần hoàn bền vững

Một trong những thực trạng mà các doanh nghiệp cảm thấy e ngại với Tết đó là sức ì của bộ máy sau một thời gian nghỉ ngơi dài. Không khí vui chơi thường khó giảm nhiệt ngay sau Tết khiến các tổ chức cảm thấy bất lực khi họ không thể sử dụng hiệu quả nguồn lực con người, dẫn đến một số hệ lụy khác. Điều này rất cần năng lực quản trị của hệ thống giúp các hoạt động sản xuất, kinh doanh có thể quay lại hiệu quả dựa trên động lực của Tết.

Thật ra, một trong những mục tiêu mà ESG hướng đến đó là việc nâng cao năng suất lao động cho nguồn nhân lực dựa trên việc quan tâm sức khỏe và tinh thần, tạo một môi trường làm việc lý tưởng cho người lao động. Sau một giai đoạn nghỉ Tết dài, người lao động có thể quay trở lại công việc với một tâm thế sảng khoái và dồi dào năng lượng hơn khi các doanh nghiệp có thể thiết kế các mục tiêu và cơ chế động lực làm việc rõ ràng, có tính chất thúc đẩy hiệu quả công việc.

Nhìn chung, dưới lăng kính ESG, mọi hoạt động kinh tế - xã hội có thể thay đổi theo hướng cân bằng và bền vững hơn thông qua đáp ứng các yếu tố môi trường và xã hội bên cạnh hiệu quả kinh tế thường thấy. Tết là một dịp lễ hội bao hàm nhiều hoạt động gắn liền với nhu cầu tiêu thụ sản phẩm, sản xuất kinh doanh và thị trường lao động, do đó cũng sẽ có nhiều thay đổi dưới tác động của ESG.

Nhìn một cách tích cực hơn, sự ra đời của ESG gắn liền với các hoạt động lễ hội như Tết rất có thể sẽ giúp giải quyết được các mâu thuẫn giữa kinh tế, môi trường và xã hội, giúp dung hòa mối quan hệ giữa các thế hệ và tạo ra một văn hóa sản xuất, kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm mới, nhân văn và hài hòa nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả được tối ưu.

Trần Hương Giang