Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời của Đức đối diện với tương lai u ám
Sự bùng nổ năng lượng mặt trời của Đức đã chậm lại ở mức nhỏ giọt, kéo theo đó là những vụ phá sản đối với các nhà sản xuất tấm pin mặt trời cũng như nhà cung cấp và lắp đặt hệ thống PV trong nước.
Sau sự gia tăng chóng mặt về số lượng lắp đặt năng lượng mặt trời vào năm 2022 và 2023 ở thời điểm đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng năng lượng, việc bổ sung công suất năng lượng mặt trời của Đức đã chậm lại vào cuối năm 2024, trong khi việc lắp đặt năng lượng mặt trời ở khu dân cư phải gánh chịu gánh nặng do nhu cầu sụt giảm.
Các hộ gia đình háo hức lắp đặt "năng lượng mặt trời trên ban công" hoặc trên mái nhà vào năm 2022 và 2023, khi giá điện ở Đức tăng vọt trong cuộc khủng hoảng năng lượng đỉnh điểm, so với năm 2024. Đối với một số người trong số họ, chi phí trả trước cao hơn với lãi suất cao hơn và giá điện giảm so với mức cao nhất trong giai đoạn 2022-2023 không thể biện minh cho việc đầu tư vào hệ thống năng lượng mặt trời dân dụng.
Khi nhu cầu giảm, các công ty năng lượng mặt trời của Đức bắt đầu phải vật lộn với doanh thu và thu nhập thấp hơn. Các công ty trong nước cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các nhà sản xuất Trung Quốc, nơi cung cấp các sản phẩm có giá thấp hơn.
Kết quả là ngành công nghiệp Đức chìm sâu hơn vào tình trạng báo động đỏ khi nỗ lực cạnh tranh về giá đồng nghĩa với việc giá bán của họ thấp hơn chi phí sản xuất. Tình trạng này đã tạo ra khó khăn cho các công ty năng lượng mặt trời của Đức, đẩy một số công ty vào tình trạng mất khả năng thanh toán và buộc nhiều công ty khác phải cắt giảm việc làm và tìm cách tái cơ cấu doanh nghiệp để thích ứng với tình trạng dư thừa nguồn cung và giá bán thấp.
Trong một phân tích tháng 11, hãng tư vấn năng lượng Ember cho biết từ tháng 1 đến tháng 9 năm 2024, năng lượng mặt trời vẫn là yếu tố đóng góp chính cho sự tăng trưởng năng lượng tái tạo của Đức. Theo dữ liệu của Ember, từ tháng 1 đến tháng 9, năng lượng gió và năng lượng mặt trời kết hợp đã lần đầu tiên vượt quá sản lượng điện hóa thạch ở Đức, đạt thị phần kỷ lục 45%. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng năng lượng mặt trời đã chậm lại.
Năm 2023, số công suất bổ sung mới của Đức tăng gấp đôi so với năm 2022, nhưng tốc độ tăng trưởng chậm lại tới 3% trong 9 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm 2023. Vào nửa cuối năm 2024, việc lắp đặt năng lượng mặt trời - đặc biệt là năng lượng mặt trời dân dụng - sụt giảm và khiến nhiều nhà sản xuất và nhà cung cấp lắp đặt của Đức phải vật lộn để tìm kiếm tương lai.
Nhà cung cấp hệ thống quang điện (PV) ESS Kempfle đã nộp đơn xin phá sản vào tháng 10/2024. Nhà phát triển dự án PV Fellensiek đã nộp đơn xin phá sản một tháng trước đó do vấn đề thanh khoản. Solarmax, nhà cung cấp hệ thống lưu trữ PV và bộ biến tần dân dụng, cũng tạm thời mất khả năng thanh toán vào tháng 11. Solarmax không thể chịu được sự sụt giảm giá do giá thấp của các nhà sản xuất Trung Quốc.
Nhật báo kinh doanh Handelsblatt đưa tin vào tháng 9 rằng các công ty khác của Đức đã sa thải nhân viên trong bối cảnh nhu cầu năng lượng mặt trời dân dụng sụt giảm. Công ty khởi nghiệp Zolar có trụ sở tại Berlin đã buộc phải cắt giảm hơn một nửa số việc làm.
Ông chủ của Zolar, Jamie Heywood, nói với Handelsblatt vào tháng 9 rằng năm 2022 và 2023 chứng kiến sự bùng nổ trong ngành năng lượng mặt trời, nhưng năm 2024 sẽ "khá khó khăn". Nhà sản xuất biến tần SMA Solar Technology của Đức đã công bố vào tháng 11, việc cắt giảm việc làm sẽ ảnh hưởng tới 1.100 vị trí toàn thời gian trên toàn thế giới vào cuối năm 2025, khoảng 2/3 trong số đó sẽ ở Đức.
Giám đốc tài chính của SMA, Barbara Gregor cho biết: "Ngành công nghiệp năng lượng mặt trời đang trải qua quá trình chuyển đổi". Các nhà kinh tế và nhà nghiên cứu tại Trường Kinh doanh Wiesbaden, Hochschule RheinMain, đã viết trong một bài báo khoa học vào cuối năm ngoái rằng khả năng đầu tư vào năng lượng mặt trời cho khu dân cư đã bị suy giảm trong những tháng gần đây do trợ cấp giảm và chi phí đầu tư tăng. Các tác giả, đứng đầu là Carlo Kraemer, đã viết trong nghiên cứu: "Ngoài ra, sự không chắc chắn về giá điện đã tăng mạnh, khiến lợi ích kinh tế của việc sử dụng điện tự sản xuất từ hệ thống quang điện dân dụng trở nên rủi ro".
Tập đoàn công nghiệp SolarPower Europe cho biết vào tháng trước rằng sự sụt giảm trong thị trường năng lượng mặt trời dân dụng không chỉ xảy ra ở Đức. Thị trường EU nói chung đã chứng kiến sự sụt giảm về số lượng lắp đặt này vào năm ngoái. SolarPower Europe cho biết trên khắp EU, nhu cầu về năng lượng mặt trời trên mái nhà dân dụng đã giảm vào năm 2024 do tác động của cuộc khủng hoảng năng lượng giảm dần.
SolarPower Europe cho thấy công suất lắp đặt năng lượng mặt trời mới tại các gia đình đã giảm gần 5 gigawatt (GW) so với năm 2023, với 12,8 GW được lắp đặt.
Walburga Hemetsberger, Giám đốc điều hành của SolarPower Europe cho biết: "Các nhà hoạch định chính sách và nhà điều hành hệ thống châu Âu có thể coi báo cáo năm nay là một thẻ vàng. Việc triển khai năng lượng mặt trời chậm lại có nghĩa là làm chậm các mục tiêu của lục địa này về an ninh năng lượng, khả năng cạnh tranh và khí hậu".