Nga, thế giới Ả Rập,... phản ứng gắt đề xuất của ông Trump về việc Mỹ sẽ tiếp quản Dải Gaza

Đề xuất của Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Israel - ông Benjamin Netanyahu hôm 4-2 về việc Mỹ sẽ tiếp quản Dải Gaza đã vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ thế giới Ả Rập và loạt quốc gia khác, theo hãng tin Reuters.

Ông Trump cũng đưa ra đề xuất tái thiết Gaza sau khi Mỹ tiếp quản, đồng thời nhắc lại ý tưởng người dân Palestine vốn sinh sống ở Dải Gaza sẽ được di dời tới nhiều vùng đất khác.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 4-2. Ảnh: GETTY IMAGES

Thế giới Ả Rập chỉ trích gắt

. Ông Sami Abu Zuhri - một quan chức Hamas nói với Reuters rằng đề xuất của Tổng thống Trump là “vô lý và ngớ ngẩn”.

"Bất kỳ ý tưởng nào như thế này đều có khả năng châm ngòi cho khu vực" - ông Zuhri nói, cho biết Hamas vẫn cam kết thực hiện thỏa thuận ngừng bắn với Israel và đàm phán giai đoạn tiếp theo.

Một quan chức cấp cao khác của Hamas - ông Izzat el-Reshiq cho biết đề xuất này “sẽ chỉ đổ thêm dầu vào lửa”.

“Những tuyên bố này phản ánh sự nhầm lẫn và thiếu hiểu biết sâu sắc về Palestine và khu vực. Gaza chắc chắn không phải là vùng đất chung và không phải là tài sản có thể mua và bán. Sự thiên vị của người Mỹ đối với Israel và chống lại người dân Palestine của chúng tôi và chống lại các quyền chính đáng của người Palestine vẫn tiếp diễn” - ông el-Reshiq nói.

. Tổng thống Palestine - ông Mahmoud Abbas phản đối mạnh mẽ mọi kế hoạch di dời người Palestine khỏi Gaza, nói rằng "chúng tôi sẽ không cho phép bất kỳ sự xâm phạm nào đến quyền của người dân chúng tôi, những quyền mà chúng tôi đã đấu tranh trong nhiều thập niên và đã hy sinh rất nhiều để đạt được".

"Những lời kêu gọi này là sự vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế. Hòa bình và ổn định sẽ không đạt được trong khu vực nếu không thành lập một nhà nước Palestine với Jerusalem là thủ đô theo đường biên giới năm 1967, dựa trên giải pháp hai nhà nước" - ông Abbas nói.

Tổng thư ký Hussein al-Sheikh của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) cho biết PLO bác bỏ mọi lời kêu gọi di dời người dân Palestine khỏi quê hương của họ, theo kênh Al Jazeera.

“Lãnh đạo Palestine khẳng định lập trường vững chắc của mình rằng giải pháp hai nhà nước, phù hợp với tính hợp pháp quốc tế và luật pháp quốc tế, là sự đảm bảo cho an ninh, ổn định và hòa bình” - ông al-Sheikh viết trên mạng xã hội X.

. Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty đã thảo luận về kế hoạch của Tổng thống Trump với Thủ tướng Palestine Mohammad Mustafa. Hai bên bàn về tầm quan trọng của việc tiến hành các dự án phục hồi ở Gaza mà không cần người Palestine rời khỏi lãnh thổ.

. Đề xuất của Trump đặt ra câu hỏi về việc liệu Saudi Arabia có sẵn lòng tham gia vào nỗ lực do Mỹ làm trung gian nhằm bình thường hóa quan hệ lịch sử với Israel hay không.

Saudi Arabia - một đồng minh quan trọng của Mỹ ở Trung Đông - cho biết họ sẽ không thiết lập quan hệ với Israel nếu không thành lập một nhà nước Palestine.

Bộ Ngoại giao Saudi Arabia bác bỏ mọi nỗ lực nhằm di dời người Palestine khỏi Gaza và cho biết Thái tử Mohammed bin Salman đã khẳng định lập trường này theo "cách rõ ràng và minh bạch".

“Saudi Arabia cũng nhắc lại tuyên bố trước đó của mình rằng chúng tôi hoàn toàn phản đối mọi hành vi xâm phạm quyền hợp pháp của người dân Palestine, dù là thông qua chính sách định cư của Israel, việc sáp nhập đất đai của người Palestine hay các nỗ lực di dời người dân Palestine khỏi đất đai của họ” - theo Bộ Ngoại giao Saudi Arabia.

. Tòa án Hoàng gia Jordan cho biết: “Quốc vương Abdullah II nhấn mạnh sự cần thiết phải chấm dứt việc mở rộng khu định cư [của Israel], bày tỏ sự phản đối mọi nỗ lực sáp nhập đất đai và di dời người Palestine”.

. Ông Hussein Moussawi - một quan chức của nhóm Hezbollah (Lebanon) - mô tả kế hoạch của Mỹ nhằm di dời người Palestine ra khỏi Dải Gaza là "sắc lệnh tội phạm".

. Một quan chức cấp cao của Iran cho biết: "Iran không đồng ý với bất kỳ hành động di dời người Palestine nào và đã thông báo điều này qua nhiều kênh khác nhau".

Quốc tế phản ứng

. Người phát ngôn Điện Kremlin - ông Dmitry Peskov cho biết Nga bác bỏ kế hoạch Mỹ sẽ tiếp quản Dải Gaza, nói rằng giải pháp hai nhà nước là cách duy nhất để giải quyết xung đột Trung Đông, theo đài RT.

"Đây là luận điểm được nêu trong nghị quyết có liên quan của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Đây là luận điểm được phần lớn các quốc gia liên quan đến vấn đề này chia sẻ. Chúng tôi xúc tiến từ đó, chúng tôi ủng hộ và tin rằng đây là lựa chọn khả thi duy nhất" - ông Peskov cho hay.

Người dân đi ngang qua đống đổ nát của các tòa nhà bị sập dọc theo phố Saftawi ở Jabalia, phía bắc Dải Gaza vào ngày 20-1. Ảnh: GETTY IMAGES

. Người phát ngôn về chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) nhấn mạnh rằng Gaza phải là một phần thiết yếu của nhà nước Palestine trong tương lai, thêm rằng EU cam kết thực hiện giải pháp hai nhà nước cho người Israel và người Palestine.

"Chúng tôi đã ghi nhận những bình luận của Tổng thống Trump. EU vẫn kiên quyết theo đuổi giải pháp hai nhà nước, mà chúng tôi tin là con đường duy nhất dẫn đến hòa bình lâu dài cho cả người Israel và người Palestine. Gaza là một phần không thể thiếu của nhà nước Palestine trong tương lai” - người này cho hay.

. Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết nước này phản đối việc cưỡng bức di dời người dân Gaza và hy vọng tất cả các bên sẽ coi thỏa thuận ngừng bắn và quản lý sau xung đột là cơ hội để đưa vấn đề Palestine trở lại giải pháp chính trị dựa trên giải pháp hai nhà nước.

. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan cho biết những bình luận của ông Trump là "không thể chấp nhận được" và cảnh báo rằng việc loại người Palestine "ra khỏi phương trình" sẽ dẫn đến nhiều xung đột hơn.

Ông Fidan cho biết Thổ Nhĩ Kỳ sẽ xem xét lại các bước mà họ đã thực hiện đối với Israel, gồm cắt đứt thương mại và triệu hồi đại sứ, nếu việc sát hại người Palestine dừng lại và các điều kiện thay đổi.

. Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock cho biết Dải Gaza thuộc về người dân Palestine và việc trục xuất họ sẽ là không thể chấp nhận được và trái với luật pháp quốc tế.

“Nó cũng sẽ dẫn đến đau khổ mới và hận thù mới… Không được có giải pháp nào nằm ngoài tầm với của người dân Palestine.”

. Ông Francesca Albanese - báo cáo viên đặc biệt của Liên Hợp Quốc về Palestine - mô tả kế hoạch của ông Trump là "phi pháp, vô đạo đức và hoàn toàn vô trách nhiệm".

"Những gì ông ấy đề xuất là ... vô nghĩa. Nó sẽ khiến cuộc khủng hoảng khu vực trở nên tồi tệ hơn. Đó là sự kích động thực hiện di dời cưỡng bức, một tội ác quốc tế” - ông Albanese cho hay.

THẾ VINH