'Nền kinh tế cảm xúc' phát triển mạnh mẽ ở Trung Quốc

Zhu Zuoyi, 24 tuổi, sống tại Vũ Hán thường kiểm soát chặt chẽ chi tiêu hàng ngày của mình, thậm chí cô chỉ chi tối đa 20 nhân dân tệ (2,74 USD) cho hầu hết các bữa ăn, nhưng khi nói đến hàng hóa gắn liền với nhân vật hoạt hình yêu thích hoặc tài sản trí tuệ (IP), cô lại không hề ngần ngại chi tiền.

Những khoản chi tiêu hàng tháng của cô cho những món đồ như vậy có thể dễ dàng lên tới hàng trăm nhân dân tệ.

Ảnh: SCMP.

Người phụ nữ Vũ Hán này cho biết: "Đó là một khoản đầu tư về mặt cảm xúc - việc có những nhân vật dễ thương này xung quanh khiến tôi cảm thấy hạnh phúc và viên mãn", đồng thời lưu ý rằng chi phí này chiếm khoảng một phần ba ngân sách thực phẩm của cô.

Zhu nằm trong làn sóng người tiêu dùng trẻ thúc đẩy “nền kinh tế hàng hóa” của Trung Quốc – một thị trường tập trung vào các sản phẩm phụ gắn liền với vũ trụ anime, truyện tranh, trò chơi và tiểu thuyết (ACGN). Các sản phẩm này có giá cả không đắt từ các mặt hàng như huy hiệu, áp phích và card (thẻ bo góc) đến các bức tượng nhỏ và đồ chơi nhồi bông đắt tiền hơn.

Theo báo cáo do công ty nghiên cứu iiMedia Research công bố vào tháng 12/2024, thị trường ACGN rộng lớn hơn ở Trung Quốc đang bùng nổ, với số lượng người tham gia chung đạt 503 triệu vào năm 2024.

Báo cáo cho biết thêm, giá trị của nền kinh tế hàng hóa gắn liền với thị trường này dự kiến sẽ tăng từ 168,9 tỷ nhân dân tệ vào năm 2024 – tăng 40,63 phần trăm so với năm trước – lên hơn 300 tỷ nhân dân tệ vào năm 2029.

Ngoài ra, báo cáo đã phác thảo chuỗi công nghiệp của nền kinh tế hàng hóa, bao gồm các nhà sản xuất và nhà điều hành IP thượng nguồn và trung nguồn như Sanrio, đến các nhà thiết kế, nhà sản xuất và nhà bán lẻ “hàng hóa” hạ nguồn như Pop Mart và nhà bán lẻ phong cách sống giá rẻ của Trung Quốc Miniso.

Đồ chơi nhồi bông LuLu the Piggy. Ảnh: Instagram/luluthepiggy_official.

Làm việc trong ngành văn hóa và giải trí, Zhu đã chứng kiến thu nhập của mình giảm sút khi công ty của cô phải đối mặt với khó khăn về tài chính. Tuy nhiên, cô coi việc chi tiêu cho hàng hóa gắn liền với IP yêu thích của mình là "nguồn trao quyền".

"Tôi có thể nghèo và những thách thức bất ngờ có thể nảy sinh bất cứ lúc nào, nhưng việc lựa chọn cách chi tiêu tiền của mình là điều tôi có thể kiểm soát. Cảm giác kiểm soát đó mang lại cho tôi niềm vui", cô nói.

Trong bối cảnh tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên cao và sự suy yếu của niềm tin kinh tế vào nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, nhiều người tiêu dùng Trung Quốc đang thắt chặt ngân sách. Tuy nhiên, nền kinh tế hàng hóa cảm xúc lại nổi lên như một điểm sáng hiếm hoi trong bối cảnh nhu cầu trong nước ảm đạm.

Trong quý 3 năm ngoái, Pop Mart báo cáo doanh thu tăng 55-60% so với cùng kỳ năm trước tại Trung Quốc đại lục, trong khi Miniso, nổi tiếng với hàng hóa theo chủ đề IP, đã công bố doanh thu tăng 19,3% lên 4,52 tỷ nhân dân tệ (619,3 triệu đô la Mỹ).

Soochow Securities cho biết trong một lưu ý nghiên cứu vào tháng trước rằng hàng hóa ACGN, đặc biệt là các mặt hàng giá cả phải chăng hơn, làm giảm ngưỡng chi tiêu cho người tiêu dùng, do đó "mở rộng cơ sở người tiêu dùng và khơi dậy các cuộc thảo luận rộng rãi hơn".

Lưu ý nói thêm rằng sự gia tăng chi tiêu liên quan đến ACGN này một phần phản ánh "hiệu ứng son môi", khi người tiêu dùng chuyển sang những mặt hàng xa xỉ giá cả phải chăng trong thời kỳ suy thoái kinh tế để cải thiện tâm trạng của họ.

Trong một lưu ý được công bố vào tháng trước, Kaiyuan Securities mô tả những "hàng hóa" như vậy là đại diện hữu hình của các IP được yêu thích mang lại giá trị cảm xúc cho người tiêu dùng. Ngoài ra, người ta cũng nhấn mạnh mối liên hệ này thường được khuếch đại trong các không gian bán lẻ vật lý nơi những mặt hàng này được trưng bày và bán.

Theo Kaiyuan Securities, các nhà bán lẻ truyền thống hiện đang khai thác xu hướng này, với ít nhất 130 trung tâm mua sắm trên cả nước đang ra mắt hoặc chuẩn bị mở các doanh nghiệp liên quan đến ACGN vào tháng 10 năm nay.

Nhiều nguồn tin cho biết trung tâm sáng tạo Bailian ZX của Thượng Hải, nơi đã chuyển đổi thành trung tâm anime vào đầu năm ngoái, tăng lượng khách bộ hành vào các ngày trong tuần từ 6.000 lên khoảng 30.000, với đỉnh điểm lên tới 80.000.

Amber Shen, một người mua hàng sưu tầm 25 tuổi ở Bắc Kinh, cho biết cô thấy hàng hóa liên quan đến anime và trò chơi ngày càng dễ tiếp cận hơn.

"Không chỉ là các cửa hàng chuyên dụng nữa", cô nói. "Ngay cả các quán cà phê và hiệu sách hiện cũng có các khu vực dành riêng cho những mặt hàng này, điều mà trước đây không có".

“Thật thoải mái khi có chúng xung quanh, đặc biệt là khi công việc trở nên căng thẳng”, cô nói. “Việc chi một ít tiền để mang lại hạnh phúc cho bản thân là tất cả về giá trị cảm xúc”.

Cô ví cơn sốt này với sở thích của các thế hệ trước, trích dẫn một câu nói phổ biến đang lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc: “Mỗi thế hệ đều có những món đồ riêng để thu thập”.

Lê Na (Theo SCMP)