NATO hoang mang sau cuộc điện đàm Trump – Putin

Hãng tin Tass (Nga) đưa tin, ngày 12-2, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc điện đàm chính thức đầu tiên kể từ khi nhà lãnh đạo Mỹ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20-1. Trong cuộc điện đàm mới nhất, hai nhà lãnh đạo Nga, Mỹ đã thảo luận về việc chấm dứt giao tranh ở Ukraine, quan hệ song phương và một số vấn đề khác. Ông Trump và ông Putin cũng nhất trí tiếp tục liên lạc và tiến hành một cuộc gặp trực tiếp. Phát biểu với báo giới ở Nhà Trắng, Tổng thống Trump thông báo ông sẽ có cuộc gặp đầu tiên với người đồng cấp Nga Putin tại Saudi Arabia.

Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Vladimir Putin. Ảnh: Getty Images

Hợp tác cùng nhau

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, trong cuộc điện đàm mới nhất, Tổng thống Putin ủng hộ một trong những ý tưởng chính của Tổng thống Trump rằng, đã đến lúc hai quốc gia "hợp tác cùng nhau". Tổng thống Putin và Tổng thống Trump đã nhất trí sắp xếp một cuộc gặp trực tiếp. Tổng thống Nga đã mời người đồng cấp Mỹ đến thăm Moscow. Tổng thống Putin cho biết Nga sẵn sàng tiếp đón các quan chức Mỹ, những người phụ trách các lĩnh vực mà hai bên cùng quan tâm, bao gồm giải quyết vấn đề Ukraine.

Tổng thống Trump đã đăng một bài viết lên mạng xã hội Truth Social, tuyên bố hai nhà lãnh đạo đã nhất trí rằng họ cần chấm dứt cuộc khủng hoảng Ukraine và sắp xếp thêm các cuộc trao đổi. "Chúng tôi đã nhất trí hợp tác chặt chẽ, bao gồm việc thăm các quốc gia của nhau", ông Trump cho biết.

Vấn đề Ukraine

Tổng thống Mỹ Trump ngày 12-2 tuyên bố các cuộc đàm phán với nhà lãnh đạo Nga Putin, về việc chấm dứt xung đột sẽ khởi động "ngay lập tức". Tổng thống Trump đồng thời chia sẻ rằng ông đã điện đàm với người đồng cấp Nga Putin hơn một tiếng đồng hồ. Ông nói: "Tôi cho rằng chúng ta đang trên đường đến hòa bình".

Theo người phát ngôn Điện Kremlin, Tổng thống Trump kêu gọi chấm dứt nhanh chóng các hành động giao tranh và giải quyết vấn đề thông qua "các biện pháp hòa bình". Tổng thống Putin nhấn mạnh nhu cầu loại bỏ nguyên nhân gốc rễ của cuộc xung đột Ukraine, đồng thời nhất trí với Tổng thống Trump rằng có thể đạt được một giải pháp lâu dài thông qua "các cuộc đàm phán hòa bình".

Tổng thống Mỹ đã yêu cầu Ngoại trưởng Marco Rubio, Giám đốc Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) John Ratcliffe, Cố vấn An ninh Quốc gia Michael Waltz và Đặc phái viên Steve Witkoff dẫn đầu các cuộc đàm phán mà ông tin rằng "sẽ thành công". Sau cuộc điện đàm với Tổng thống Putin, Tổng thống Trump đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Tuy nhiên, điều gây chú ý là Tổng thống Trump bày tỏ quan điểm rằng việc Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) là không thực tế và khó có khả năng Ukraine thu hồi lại toàn bộ lãnh thổ của nước này. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth là người đầu tiên tiết lộ lập trường của Tổng thống Trump tại một cuộc họp tại trụ sở NATO ở Brussels ngày 12-2. Ông Hegseth nói với những người đồng cấp tụ họp tại thủ đô Bỉ rằng Tổng thống Zelensky không có cơ hội đạt được mục tiêu đánh bật lực lượng Nga ra khỏi Crimea và đưa Ukraine trở lại biên giới trước năm 2014. Người đứng đầu Lầu Năm Góc đánh giá: "Theo đuổi mục tiêu ảo tưởng này sẽ chỉ kéo dài xung đột và gây ra nhiều đau khổ hơn". Sau đó, ông Hegseth cảnh báo rằng Mỹ có thể rút lui khỏi các cam kết của mình đối với an ninh châu Âu, từ bỏ vai trò lịch sử mà nước này đã đóng kể từ khi Thế chiến II kết thúc. Bộ trưởng Hegseth đưa ra tầm nhìn rõ ràng trong đó các chính phủ châu Âu sẽ chịu trách nhiệm chính cho việc phòng thủ của họ và Ukraine.

"Gáo nước lạnh" đối với Ukraine và NATO

Thông báo của chính quyền Mỹ làm đảo lộn cách tiếp cận của liên minh này đối với cuộc chiến kéo dài gần 3 năm giữa Nga và Ukraine. Ông Trump đã đưa ra một tầm nhìn dường như đáp ứng một số yêu cầu quan trọng của Nga và khiến các thành viên NATO phải nỗ lực để tránh chia rẽ. Tổng thống Trump đã "dội gáo nước lạnh" vào hy vọng của Ukraine về một thỏa thuận hòa bình có lợi. Các quan chức chính quyền ông Trump đã đưa ra tín hiệu trong một thời gian dài rằng họ sẽ không ủng hộ tất cả các mục tiêu của Ukraine, nhưng những phát biểu mới của chủ nhân Nhà Trắng và Lầu Năm Góc đã khiến các đồng minh châu Âu phải sửng sốt.

Theo Politico, một số đồng minh của Ukraine ở châu Âu đã thẳng thắng phản đối cách tiếp cận của Tổng thống Trump. Cựu Ngoại trưởng Lithuania Gabrielius Landsbergis bình luận trên mạng xã hội X: "Không có tư cách thành viên NATO, không có sự hiện diện của quân đội? Nghe như Mỹ đang bỏ rơi Ukraine. Phái đoàn của họ đến Munich không phải để đàm phán mà để thông báo tin xấu cho Ukraine".

Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey cho biết: "Chúng tôi với tư cách là một liên minh NATO luôn nói rõ rằng vị trí chính đáng của Ukraine là trong NATO. Đó là một quá trình sẽ mất một thời gian". Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock phát biểu với báo giới: "Chúng tôi luôn nhấn mạnh rằng sẽ không có quyết định nào được đưa ra về Ukraine nếu thiếu vắng Ukraine. Hòa bình chỉ có thể đạt được cùng nhau. Và điều đó có nghĩa là: với Ukraine và với châu Âu". Cùng quan điểm, Bộ trưởng Ngoại giao Latvia Baiba Braze cho biết: "Quyền tự quyết của Ukraine trong các cuộc đàm phán hòa bình là vô cùng quan trọng".

Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan Radosaw Sikorski trong khi đó cho rằng Ukraine cần thêm hậu thuẫn về quân sự trước khi bắt đầu đàm phán với Nga. Ông Sikorski đánh giá: "Việc tăng cường năng lực của Ukraine trước khi có thể thảo luận với Nga là rất quan trọng đối với châu Âu". Pháp cũng bất đồng quan điểm với Mỹ, nhấn mạnh rằng Ukraine nên tiếp tục trên con đường gia nhập NATO. Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot nói: "Chúng tôi kiên định với con đường để Ukraine hướng tới NATO. Nếu có hòa bình, cần bảo đảm an ninh để nó công bằng và lâu dài".

AN BÌNH