Nâng cấp sân bay Phú Quốc, đáp ứng yêu cầu phát triển

Trong dịp Tết Nguyên đán vừa qua, Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc bị ùn ứ lượng khách làm thủ tục nhập cảnh, khiến khách du lịch phàn nàn.

Trước tình trạng sân bay Phú Quốc quá tải, cơ sở hạ tầng yếu kém như hiện nay, các chuyên gia hàng không kiến nghị cần thúc đẩy xu hướng xã hội hóa đầu tư hạ tầng giao thông để giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước.

Hạ tầng quá tải, dịch vụ yếu kém

Thành phố Phú Quốc trở thành đô thị biển-đảo đặc sắc, có sức hấp dẫn lớn đối với du khách trong nước và nước ngoài. Tuy nhiên, thời gian gần đây, Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc đã khai thác hết công suất, mặt bằng nhà ga quá tải, không bố trí thêm được các quầy, các cửa để làm thủ tục, cho nên du khách phải chờ đợi rất lâu.

Theo Giám đốc Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc Nguyễn Minh Đông, công suất thiết kế của sân bay Phú Quốc đạt 4 triệu khách/năm (3 triệu khách quốc nội và 1 triệu khách quốc tế). Trong năm 2024, cảng đã khai thác hơn 4,1 triệu khách, trong đó gần 2 triệu khách quốc tế, vượt công suất thiết kế.

Dịp Tết Nguyên đán 2025 vừa qua, Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc bị ùn ứ lượng khách làm thủ tục nhập cảnh, khiến khách du lịch phàn nàn. Trong dịp Tết, sân bay Phú Quốc đón lượng chuyến bay quốc tế tăng kỷ lục, do nhiều du khách khu vực Đông Bắc Á như Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) lựa chọn là điểm đến cho kỳ nghỉ.

Mỗi ngày, sân bay đón trung bình từ 130-140 lượt máy bay hạ cánh, với 20-22 nghìn lượt khách, trong đó khách quốc tế dao động từ 10 đến 12 nghìn; ngày cao điểm nhất đón 38-39 chuyến bay quốc tế, còn lại đều đạt từ 30-34 chuyến mỗi ngày.

Trong dịp Tết, sân bay Phú Quốc đón lượng chuyến bay quốc tế tăng kỷ lục, do nhiều du khách khu vực Đông Bắc Á như Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) lựa chọn là điểm đến cho kỳ nghỉ.

Theo lãnh đạo công an cửa khẩu Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc, mỗi ga xuất cảnh, nhập cảnh ở sân bay có 7 quầy kiểm soát thủ công và 2 quầy kiểm soát tự động phục vụ 24 giờ mỗi ngày.

Do nhà ga đã khai thác vượt công suất thiết kế cho nên thời gian tới, nếu lượng hành khách tiếp tục gia tăng, phạm vi nhà ga hiện hữu không tránh khỏi có thời điểm tắc cục bộ, gây phiền hà cho du khách. Tình trạng quá tải hạ tầng hàng không, dịch vụ yếu kém ngay tại “cửa ngõ” sẽ là điểm nghẽn ảnh hưởng tới sự phát triển của toàn thành phố.

Thu hút nguồn lực xã hội hóa đầu tư

Năm nay, Phú Quốc đặt mục tiêu đón hơn 10 triệu lượt khách tham quan du lịch, trong đó khách quốc tế 1,1 triệu lượt. Dự báo thời gian tới, lượng khách quốc tế tới Phú Quốc sẽ tiếp tục tăng mạnh do chính sách miễn visa đặc biệt cho người nước ngoài, với thời hạn tạm trú lên đến 30 ngày. Bên cạnh đó, Phú Quốc cũng được lựa chọn làm địa điểm tổ chức Diễn đàn Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) năm 2027. Như vậy, Phú Quốc chỉ còn khoảng hai năm nữa để chuẩn bị cho sự kiện lớn này, sân bay chỉ có thể đón cùng lúc từ 6-8 máy bay, trong khi dự kiến có thể sẽ phải đón tới 30 đến 50 chuyên cơ cùng lúc. Lãnh đạo thành phố Phú Quốc kiến nghị Chính phủ có chỉ đạo sớm mở rộng sân bay, đầu tư xây dựng đường băng thứ 2.

Trước đó, để chuẩn bị cho APEC 2017 diễn ra tháng 11/2017 tại Đà Nẵng, Chính phủ đã cho xây dựng nhà ga hành khách quốc tế Ðà Nẵng với 40 quầy thủ tục, 20 quầy xuất cảnh, 22 quầy nhập cảnh, 10 cửa ra máy bay,… với công suất 6 triệu hành khách/năm, đáp ứng 1.600 hành khách/giờ cao điểm.

Theo đánh giá của các chuyên gia hàng không, trong bối cảnh này, việc thu hút nguồn lực xã hội hóa đầu tư hạ tầng sân bay có ý nghĩa hết sức quan trọng. Nhà nước đã có chủ trương tập trung vào các sân bay lớn, còn lại giao về các địa phương kêu gọi xã hội hóa nhằm tránh đầu tư dàn trải vốn công và tạo điều kiện cho doanh nghiệp tư nhân triển khai.

Giám đốc Nguyễn Minh Đông cho biết, phương án quy hoạch Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Cục Hàng không Việt Nam đề nghị Bộ Giao thông vận tải xem xét, triển khai các thủ tục thẩm định và phê duyệt.

Theo đó, đến năm 2030, công suất của sân bay đạt 10 triệu khách và 25.000 tấn hàng hóa mỗi năm. Đến năm 2050, tăng lên 18 triệu khách và 50.000 tấn hàng hóa/năm. Để nâng công suất đạt 10 triệu hành khách/năm, sân bay cần mở rộng đường băng, sân đỗ, xây dựng nhà ga hành khách T2.

Đề xuất nâng cấp, mở rộng sân bay Phú Quốc đã được đề cập từ năm 2022-2023, song tới nay vẫn chưa khởi động.

Chính phủ đã có chủ trương đầu tư mở rộng sân bay Phú Quốc để chuẩn bị cho Hội nghị APEC 2027.

Theo đánh giá của lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam, Chính phủ đã có chủ trương đầu tư mở rộng sân bay Phú Quốc để chuẩn bị cho Hội nghị APEC 2027. Phương án đầu tư sẽ tính toán tối ưu nhất, huy động mọi nguồn lực để đầu tư nâng cấp nhanh nhất hạ tầng sân bay. Mấu chốt lớn nhất vẫn là hiệu quả đầu tư. Nếu đánh giá có hiệu quả, khả thi về bài toán tài chính, chắc chắn dự án sẽ thu hút được nhà đầu tư tiềm năng. Cơ quan quản lý nhà nước luôn sẵn sàng phối hợp, hướng dẫn thủ tục đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho dự án triển khai.

Việc nâng cấp, mở rộng Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc thời điểm hiện tại là việc làm cấp bách, không thể trì hoãn. Xã hội hóa là hình thức tối ưu, linh hoạt và góp phần tiết kiệm nguồn lực nhà nước, góp phần đưa đảo ngọc - thiên đường du lịch Phú Quốc trở thành điểm đến cho các sự kiện đẳng cấp quốc tế như APEC 2027.

Đầu tháng 4/2022, Văn phòng Chính phủ đã truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ: “Giao Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và Ủy ban nhân dân tỉnh Kiên Giang nghiên cứu các hình thức đầu tư phù hợp để đầu tư mở rộng Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc (ưu tiên đầu tư theo hình thức PPP), nâng công suất đến năm 2030 lên 10 triệu hành khách/năm, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế-xã hội của địa phương, phù hợp các quy định hiện hành”.

DƯƠNG NA