Nâng cao chất lượng nhân lực du lịch

Ngành Du lịch Khánh Hòa đang đặt mục tiêu trở thành điểm đến hàng đầu ở khu vực Đông Nam Á. Để nâng cao chất lượng dịch vụ du lịch, bên cạnh việc đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng liên quan đến hoạt động du lịch, phải nâng cao chất lượng nhân lực. Theo các chuyên gia, để làm tốt điều này cần phải có chiến lược quản trị nhân lực du lịch, tăng cường sự hợp tác trong việc đào tạo nhân lực du lịch.

Chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế

Khánh Hòa là một trong những trung tâm du lịch lớn của Việt Nam. Hoạt động du lịch trên địa bàn tỉnh rất sôi động. Hằng năm, ngoài khách nội địa, Nha Trang - Khánh Hòa còn đón lượng lớn khách quốc tế từ Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga, Kazakhstan, Thái Lan… Xu hướng du lịch thường xuyên thay đổi, du lịch Khánh Hòa liên tục mở rộng thị trường khách quốc tế nên nguồn nhân lực chưa theo kịp sự phát triển của du lịch địa phương. Dễ thấy nhất chính là việc thiếu hụt các hướng dẫn viên biết tiếng Hàn, tiếng Nga… Bà Nguyễn Hương Thủy - Trưởng bộ phận hành chính - nhân sự Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Anex Việt Nam cho biết, công ty đang “đỏ mắt” tìm kiếm hướng dẫn viên tiếng Nga để chuẩn bị cho việc đón khách Nga quay trở lại khi nối lại các chuyến bay charter từ 11 thành phố của Nga. Tương tự, với việc đón hơn 2,4 triệu lượt khách Hàn Quốc trong năm 2024, các đơn vị lữ hành, lưu trú ở Khánh Hòa luôn thiếu hụt nhân sự biết nói tiếng Hàn. Nhiều khách sạn, khu nghỉ dưỡng đã phải tuyển dụng lao động từ Hàn Quốc để đáp ứng nhu cầu kinh doanh.

Khách du lịch Ba Lan đến Khánh Hòa đầu năm 2025.

Tại buổi làm việc với UBND tỉnh cuối tháng 2-2025, bà Suramanathan - chuyên gia cao cấp của Công ty Gratiya (đơn vị tư vấn xây dựng Kế hoạch triển khai chiến lược phát triển du lịch Khánh Hòa giai đoạn 2025 - 2030, định hướng đến năm 2045) đánh giá: Một trong những hạn chế của du lịch xứ Trầm Hương chính là chất lượng nguồn nhân lực. Theo bà Suramanathan, thống kê về nguồn nhân lực của tỉnh đã lỗi thời (chỉ có số liệu đến năm 2019); khảo sát cho thấy nguồn nhân lực du lịch của tỉnh còn hạn chế: 92,3% nhân lực du lịch có trình độ ngoại ngữ chưa đáp ứng yêu cầu khi được tuyển dụng; 84,6% nhân lực du lịch cần được đào tạo bổ sung; kỹ năng giao tiếp và kỹ năng bán hàng, tiếp thị còn yếu. Nhiều năm gắn bó với du lịch Khánh Hòa, ông Phạm Minh Nhựt - Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Du lịch Nha Trang - Khánh Hòa thẳng thắn đánh giá, so với giai đoạn trước đây, nhân lực du lịch Khánh Hòa đã có nhiều cải thiện. Tuy nhiên, chất lượng nhân lực còn chưa theo kịp sự phát triển du lịch của tỉnh. Dễ thấy nhất là thiếu các quản lý có trình độ cao; sinh viên tốt nghiệp theo học du lịch thiếu các kỹ năng mềm, yếu về ngoại ngữ.

Cần có chiến lược quản trị nhân lực du lịch

Theo lãnh đạo Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Khánh Hòa có lợi thế hệ thống các trường đại học, cao đẳng đào tạo đa ngành nghề liên quan đến các hoạt động, dịch vụ trong ngành du lịch; hàng năm có hàng ngàn sinh viên, học viên tốt nghiệp. Tuy nhiên, câu chuyện đào tạo nguồn nhân lực không chỉ giới hạn ở phạm vi trường học mà còn có trách nhiệm của doanh nghiệp sử dụng lao động, tinh thần tự học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn của người lao động. Các doanh nghiệp phải thường xuyên tập huấn, cập nhật kiến thức, kỹ năng trong quá trình hoạt động nghề nghiệp. Ở góc độ quản lý, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ tiếp tục phối hợp với các sở, ngành liên quan để thông tin về nhu cầu lao động trong ngành Du lịch, từ đó định hướng về công tác đào tạo nhân lực du lịch sát với nhu cầu của xã hội; đồng thời ngành cũng thường xuyên tổ chức các khóa bồi dưỡng cho hướng dẫn viên, phổ biến kiến thức pháp luật liên quan đến lĩnh vực du lịch cho người lao động…

Nhân viên Khu nghỉ dưỡng The Anam Cam Ranh chuẩn bị tiệc buffet ngoài trời.

Ông Võ Quang Hoàng - Chi hội trưởng Chi hội Khách sạn Khánh Hòa cho rằng, kinh nghiệm cho thấy, nhân lực du lịch do các cơ sở giáo dục đào tạo ra thường yếu về kỹ năng mềm và ngoại ngữ. Để cải thiện điều này, các doanh nghiệp cần liên kết, hỗ trợ các trường trong công tác đào tạo nhân lực như tiếp nhận sinh viên thực tập; đồng thời các doanh nghiệp cần phải tổ chức đào tạo lại, bồi dưỡng để nâng cao chất lượng nhân lực; tập huấn để phù hợp với những thị trường khách mới… Thời gian qua, các khu du lịch, khách sạn trên địa bàn tỉnh đã tạo điều kiện để tiếp nhận sinh viên đến thực tập; nhiều sinh viên đã được nhận vào làm việc chính thức ngay sau khi có bằng tốt nghiệp của các trường đại học, cao đẳng.

Ngành Du lịch Khánh Hòa đặt mục tiêu phát triển bền vững, trở thành điểm đến đẳng cấp của khu vực Đông Nam Á; đến năm 2030 sẽ đón hơn 21,1 triệu lượt khách lưu trú, trong đó có hơn 10,5 triệu lượt khách quốc tế, doanh thu du lịch đạt 121.830 tỷ đồng. Để đạt được những mục tiêu đó, bên cạnh nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng, ngành Du lịch phải nâng cao chất lượng nhân lực du lịch để nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ đem đến sự hài lòng cho du khách. Các chuyên gia của Công ty Gratiya đề xuất, trước mắt, Khánh Hòa cần nâng cao năng lực ngoại ngữ cho những người làm việc trong ngành Du lịch và các dịch vụ liên quan; bồi dưỡng nâng cao kỹ năng giao tiếp để du khách cảm nhận được sự thân thiện của người dân Nha Trang - Khánh Hòa. Về lâu dài, Khánh Hòa cần xây dựng chiến lược quản trị nguồn nhân lực du lịch, trong đó có dự báo được nhu cầu nhân lực du lịch, xây dựng được khung đào tạo, kế hoạch đào tạo, giải pháp hữu hiệu để nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực. “Khánh Hòa cần tổ chức diễn đàn về nhân lực du lịch để nắm bắt về nhu cầu nhân lực trong thời gian tới để đào tạo sát thực tế; trong đào tạo cần phải có sự liên kết giữa cơ sở đào tạo với doanh nghiệp, mở rộng cơ hội học tập trực tiếp tại nơi làm việc, giới thiệu chương trình thực tập và học nghề du lịch chuyên sâu…”, bà Suramanathan bày tỏ.

XUÂN THÀNH