Hoàn thiện đồng bộ pháp luật để giáo dục đại học phát huy vai trò then chốt đào tạo nhân lực

Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh - Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát chủ trì cuộc làm việc.

Tham dự cuộc làm việc có Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn.

Cụ thể hóa các chủ trương, chính sách về đào tạo nhân lực

Theo báo cáo, giai đoạn 2021 - 2024 và đầu năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo được giao chủ trì xây dựng một số chương trình, đề án về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất lượng cao. Trong đó, Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030; Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đề án đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển công nghệ cao giai đoạn 2025 - 2035 và định hướng tới năm 2045 cũng đã được trình Thủ tướng xem xét, phê duyệt.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh - Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát phát biểu cuộc làm việc

Các văn bản này được phê duyệt là căn cứ quan trọng cho việc triển khai phát triển nguồn nhân lực nói chung và nguồn nhân lực chất lượng cao nói riêng trong giai đoạn tới, cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, định hướng phát triển các ngành, lĩnh vực công nghệ cao được ưu tiên của Việt Nam; đồng thời phù hợp với xu hướng phát triển khoa học và công nghệ gắn với phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn trên thế giới.

Các văn bản được ban hành cơ bản bám sát các yêu cầu chỉ đạo của văn bản của Trung ương. Tuy nhiên, một số văn bản được ban hành chậm so với kế hoạch, do có nội dung phức tạp, tác động đến nhiều đối tượng nên cần có thời gian khảo sát, nghiên cứu và tổ chức lấy ý kiến đối tượng chịu sự tác động hoặc cần sự thống nhất với các cơ quan, đơn vị có liên quan.

Tập trung hoàn thiện thể chế, đổi mới phương thức quản lý

Báo cáo cũng nêu rõ, đào tạo nguồn nhân lực trình độ giáo dục đại học giai đoạn năm 2021 - 2024 cơ bản được giữ ổn định khi không thay đổi quy chế tuyển sinh, tiếp tục điều chỉnh về mặt kỹ thuật theo hướng tạo thuận lợi tối đa cho thí sinh và hướng tới mục tiêu bảo đảm khách quan, công bằng, bình đẳng, giúp tiết kiệm nguồn lực xã hội; đồng thời đánh giá đúng năng lực của thí sinh vào các ngành đào tạo, ngày càng minh bạch hơn về nguồn tuyển và chất lượng nguồn tuyển.

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, hai điểm nghẽn của giáo dục đại học là thể chế và nguồn lực

Quy mô đào tạo các trình độ đại học giai đoạn năm 2021 - 2024 có xu hướng tăng nhẹ, đáng chú ý có các lĩnh vực: Toán và thống kê, Máy tính và công nghệ thông tin, Công nghệ kỹ thuật, Kỹ thuật… Điều này cho thấy các cơ sở đào tạo đã quan tâm đến xu hướng phát triển bền vững, phát triển các ngành kỹ thuật, công nghệ đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước…

Nguồn nhân lực chất lượng cao, tài năng trong các lĩnh vực công nghệ then chốt, mới nổi trở thành yếu tố cạnh tranh cốt lõi giữa các quốc gia. Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong đào tạo nguồn nhân lực, nguồn nhân lực chất lượng cao, nhóm giải pháp đầu tiên được Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra là hoàn thiện thể chế, chính sách. Theo đó, sẽ tập trung rà soát, trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật quan trọng. Bên cạnh hoàn thiện, trình Quốc hội thông qua dự thảo Luật Nhà giáo tại kỳ họp sắp tới, sẽ tiến hành sửa đổi Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp…

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn làm rõ những vấn đề Đoàn giám sát quan tâm

Ngoài ra, Bộ sẽ tham mưu, đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các chính sách nhằm đẩy mạnh đổi mới phương thức quản lý của Nhà nước đối với các cơ sở giáo dục đại học, phát huy vai trò nòng cốt trong đào tạo nhân lực chất lượng cao; xây dựng, phê duyệt và bố trí đủ nguồn lực triển khai các đề án đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao…

Bổ sung, hoàn thiện báo cáo

Đoàn giám sát cơ bản tán thành với các giải pháp Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Đoàn giám sát đề nghị Bộ rà soát, cập nhật số liệu để bảo đảm thống nhất, chính xác, từ đó có đánh giá toàn diện, khách quan.

Tại cuộc làm việc, các thành viên Đoàn giám sát cũng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cung cấp thêm thông tin và làm rõ một số vấn đề để bổ sung, hoàn thiện báo cáo. Trong đó, đánh giá quy mô tuyển sinh, cơ cấu, chất lượng đào tạo đại học để đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; định hướng đào tạo nhân lực chất lượng cao phục vụ hàng loạt “siêu dự án” sẽ được triển khai thời gian tới; sự hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo; bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục đại học, giáo dục chất lượng cao cho mọi người; định hướng xây dựng khung chiến lược phát triển giáo dục đại học đặt trong bối cảnh phát triển nguồn nhân lực…

Toàn cảnh cuộc làm việc

Khẳng định, giáo dục đại học đóng vai trò then chốt trong phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh - Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát cho rằng, báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo là cơ sở quan trọng để Đoàn giám sát đưa ra các đánh giá khách quan, toàn diện, chính xác đối với lĩnh vực này.

Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh đánh giá chất lượng đào tạo để từ đó đánh giá chất lượng lao động rất quan trọng nhưng cũng rất phức tạp. Nếu không có cái nhìn tổng thể sẽ đánh giá phiến diện. Vì thế, Chủ nhiệm Nguyễn Đắc Vinh mong muốn, từ ý kiến của các đại biểu tại cuộc làm việc, Bộ Giáo dục và Đào tạo hoàn thiện báo cáo, cung cấp thêm thông tin cho Đoàn giám sát, từ đó có kiến nghị, đề xuất sát thực tiễn, góp phần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong đào tạo đại học.

Tin: Nhật Linh; Ảnh: Nghĩa Đức