Nam thanh niên máu đục như sữa, bác sĩ cảnh báo nóng

Anh N.T.T.A (29 tuổi, trú tại TPHCM) đến Bệnh viện đại học y dược TPHCM cơ sở 3 khám sức khỏe định kỳ theo công ty. Bản thân T.A. chưa ghi nhận tiền sử bệnh lý trước đây.

Tuy nhiên, Tiến sĩ Kiều Xuân Thy - Bệnh viện đại học y dược TPHCM cơ sở 3 cho biết, khi tiếp nhận mẫu máu xét nghiệm của bệnh nhân này máu đục, váng mỡ nổi như sữa.

Huyết thanh sau ly tâm có màu trắng đục, không còn trong vàng như bình thường. Tính chất huyết thanh đục này là chỉ dấu cho nhiều loại rối loạn, tăng mỡ máu nặng, chủ yếu là triglyceride lên 2.250 mg/dL (gấp 15 lần người bình thường), chỉ số cholesterol toàn phần 321 mg/dL.

"Đây là trường hợp đặc trưng cho nhóm bệnh nhân trẻ tuổi nhưng mang yếu tố nguy cơ chuyển hóa đáng lo ngại. Người bệnh đang ở trong tình trạng rối loạn lipid máu nặng, có thể bị viêm tụy cấp và đột quỵ thiếu máu não bất cứ lúc nào", bác sĩ Thy nói.

Hình ảnh huyết thanh đục và trong. Ảnh: BVCC.

Bác sĩ Thy cảnh báo tình trạng gia tăng của các rối loạn chuyển hóa ở nhóm dân số trẻ tuổi, thường bị bỏ qua do không có biểu hiện triệu chứng rõ rệt. Các tổn thương mạch máu và quá trình xơ vữa âm thầm từ nhiều năm trước khi xuất hiện biến cố nguy hiểm bệnh nhân mới biết.

Đối với nam thanh niên trên, bác sĩ Thy cho biết, khi chỉ số triglyceride cao làm tăng độ nhớt máu, ảnh hưởng đến tuần hoàn vi mô, gây tổn thương lớp nội mô mạch máu. Sự hình thành các mảng xơ vữa từ phản ứng viêm mạn tính sẽ làm hẹp lòng mạch. Các mảng này vỡ ra có thể hình thành huyết khối, gây tắc nghẽn mạch máu não hoặc động mạch vành.

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM, rối loạn mỡ máu xảy ra khi nồng độ các chất béo trong máu bị mất cân bằng. Mức cholesterol "xấu"(LDL) cao sẽ tích tụ trong thành động mạch, hình thành các mảng xơ vữa, gây hẹp lòng mạch và cản trở lưu thông máu. Ngược lại, cholesterol "tốt" (HDL) có vai trò vận chuyển cholesterol dư thừa từ các mô về gan để đào thải ở mức thấp. Triglyceride cao cũng liên quan đến tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Theo kết quả Điều tra quốc gia về các yếu tố nguy cơ của bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam năm 2021, có tới 44,1% người trưởng thành trong độ tuổi từ 18 đến 69 có mức cholesterol trong máu cao từ 5,0 mmol/L trở lên hoặc đang sử dụng thuốc điều trị.

Để kiểm soát mỡ máu, đột quỵ hiệu quả, bác sĩ Thy khuyến cáo người trẻ cần duy trì song song ba nhóm biện pháp:

- Dinh dưỡng hợp lý: Giảm mỡ bão hòa, đường tinh luyện, tránh đồ chiên xào nhiều dầu; ưu tiên thực phẩm tươi, giàu chất xơ, cá biển, ngũ cốc nguyên hạt.

- Thay đổi lối sống: Tăng vận động thể lực (ít nhất 150 phút mỗi tuần), không bỏ bữa sáng, ngủ đủ giấc, hạn chế rượu bia và ngừng hút thuốc lá.

- Xét nghiệm định kỳ: Khuyến cáo thực hiện xét nghiệm lipid máu ít nhất mỗi 12 tháng với người trưởng thành, đặc biệt nhóm nguy cơ như người làm việc văn phòng, béo bụng, ít vận động, hoặc có tiền sử gia đình bệnh tim mạch sớm.

Phương Thúy