Mùa lạnh cảnh giác với viêm da cơ địa tiến triển nặng

Viêm da cơ địa phổ biến ở cả người lớn và trẻ em, bệnh nặng lên từng đợt, thường vào mùa hanh khô. Nhiều người coi nhẹ bệnh và tự điều trị ở nhà bằng các phương pháp như tắm lá, tắm nước muối, uống thuốc nam... nhưng bệnh không thuyên giảm, thậm chí có nguy cơ nặng lên.

Viêm da cơ địa nặng do tự mua thuốc bôi, uống không rõ nguồn gốc

Những ngày gần đây Khoa Da liễu, Trung tâm Da liễu - Dị ứng, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã tiếp nhận nhiều trường hợp viêm da cơ địa mức độ nặng, khó khăn trong quá trình điều trị.

Điển hình là bệnh nhân 68 tuổi, có tiền sử viêm da cơ địa nhiều năm, nhập viện trong tình trạng tổn thương da là các mảng đỏ, dày da, nhiều vảy, khô và nứt rải rác vùng mặt, tay chân...

Theo lời kể của bệnh nhân, trước đó 1 tháng bệnh nhân có tự mua thuốc uống và bôi được quảng cáo trên mạng, nhưng tình trạng da ngày càng nặng hơn.

Bệnh nhân được chẩn đoán xác định viêm da cơ địa mức độ nặng, được điều trị tích cực bằng kết hợp thuốc đường uống toàn thân và thuốc bôi tại chỗ. Sau 5 ngày đáp ứng cải thiện rất nhanh, người bệnh ra viện được kê đơn thuốc và được tư vấn về cách phòng bệnh tái phát, tránh các yếu tố làm nặng, sao cho sức khỏe ổn định lâu dài.

Viêm da cơ địa là bệnh lý mạn tính.

Nhận biết viêm da cơ địa

Viêm da cơ địa là một trạng thái viêm da có tính chất cơ địa dị ứng. Biểu hiện lâm sàng bằng các đám da đỏ, mụn nước và ngứa, bệnh tiến triển có tính chất mạn tính, thành đợt. Điều trị khó khăn và yêu cầu chăm sóc da đặc biệt.

Nguyên nhân chưa rõ ràng, phức tạp, nhiều khi không phát hiện được, nhưng có hai yếu tố chính đóng góp vào quá trình sinh bệnh học của viêm da cơ địa đó là yếu tố cơ địa và môi trường.

Viêm da cơ địa theo giai đoạn bệnh:

Cấp tính: Ban đỏ, mụn nước, chảy dịch.

Bán cấp: Đóng vảy, lên da non.

Mạn tính: Da cộm, lichen hóa.

Viêm da cơ địa theo tuổi chia thành:

Viêm da cơ thể địa tuổi sơ sinh, nhũ nhi và tuổi ấu thơ (Infantile Atopic Dermatitis hoặc Infancy). Gặp ở trẻ từ 2 tuần đến 2 tuổi. Thường gặp ở trẻ bụ bẫm 2 - 3 tháng tuổi, ban đầu tổn thương xuất hiện ở má, trán (hình móng ngựa), quanh miệng, đầu, sau có thể bị ở cổ, mặt, thân mình, bẹn. Tổn thương là dát đỏ, có nhiều mụn nước trên bề mặt, trợt, chảy dịch, nhiễm khuẩn thứ phát có mủ, vảy tiết. Ngứa nhiều, có thể kèm theo tiêu chảy, viêm tai giữa.

Thời kỳ trẻ em (Child type atopic dermatitis): Thời kỳ trẻ em (childhood) hoặc thanh thiếu niên (adolescent) 2 - 3 tuổi đến 12 - 20 tuổi. Tổn thương là các đám mảng lichen hóa (hằn cổ trâu) dạng đĩa, lúc đầu ở các mặt duỗi, đầu gối, khuỷu tay, sau lan đến các nếp gấp, ngoài ra có thể sẩn ngứa, da khô, hằn cổ trâu. Có khi kèm đục thủy tinh thể, viêm kết mạc.

Thời kỳ trưởng thành (Adult type atopic dermatitis): Ở người lớn (adult) chủ yếu là hằn cổ trâu, vị trí đặc biệt là các nếp kẽ lớn và bàn tay, ở nữ giới có thể có viêm núm vú, viêm môi.

Điều trị viêm da cơ địa

Loại bỏ tránh tiếp xúc với các dị nguyên nếu có thể. Sử dụng kháng sinh, kể cả khi chưa có dấu hiệu nhiễm khuẩn, vì có nghiên cứu bằng chứng cho thấy 95% sự hiện diện của tụ cầu trên da của bệnh nhân cơ địa. Các thuốc kháng histamin, giải mẫn cảm. Cân nhắc một đợt corticoid trong các trường hợp nặng, cấp tính, tránh dùng lâu dài.

Điều trị tại chỗ cụ thể phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, có thể chỉ việc dùng thuốc: Thuốc dịu da, sát khuẩn, chống ngứa như dung dịch thuốc tím pha loãng, nước muối sinh lý, dung dịch Yarish…; Thuốc dạng kem có chứa corticoid và kháng sinh…; Thuốc dạng mỡ, bạt sừng bong vảy. Tuy nhiên, việc dùng thuốc cần theo chỉ định của bác sĩ.

BS. Bùi Thị Vân