Một bộ phận của cá cực độc, nhiều người vô tư ăn vì lầm tưởng bồi bổ

Trong ẩm thực, việc tận dụng triệt để các bộ phận của động vật, từ thịt, da cho tới nội tạng, không còn xa lạ. Đặc biệt với các loài cá nước ngọt như trắm, chép, mè, trôi… nhiều người tin rằng mật cá (túi dịch xanh đậm trong cơ thể cá) có thể là một loại “thần dược” giúp bồi bổ sức khỏe, tăng cường sinh lực, thậm chí chữa được một số bệnh.

Vì vậy, không ít người đã vô tư uống sống mật cá, pha với rượu hoặc nước với suy nghĩ là đang tẩm bổ sau mỗi bữa ăn. Tuy nhiên, đằng sau thói quen ẩm thực tưởng chừng vô hại ấy là những hiểm họa khôn lường, đã có nhiều trường hợp phải nhập viện cấp cứu, thậm chí tử vong vì ngộ độc mật cá.

Nhiều người tin rằng mật cá (túi dịch xanh đậm trong cơ thể cá) có thể là một loại “thần dược” giúp bồi bổ sức khỏe. (Ảnh minh họa từ Zhoushi108)

Khi "món bổ" thành chất độc

Ghi nhận từ Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), mỗi năm nơi đây tiếp nhận hàng chục ca cấp cứu liên quan đến việc nuốt hoặc uống mật cá.

Bệnh nhân thường nhập viện với các triệu chứng nặng nề như vàng da, vàng mắt, buồn nôn, đau bụng dữ dội, tiêu chảy, tiểu ít dần cho đến vô niệu hoàn toàn. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân phải lọc máu liên tục để đào thải chất độc, một số không thể qua khỏi.

Một điều đặc biệt đáng chú ý là độc tố trong mật cá không bị phân hủy bởi nhiệt độ cao. Nói cách khác, dù được nấu chín, kho, hấp hay chiên kỹ, túi mật cá vẫn giữ nguyên độc tính và có thể gây ngộ độc nghiêm trọng.

Độc chất chủ yếu được xác định là cyprinol sulfat - một loại acid mật có khả năng gây tổn thương gan, thận, hệ sinh sản và máu. Loại độc tố này chỉ có trong mật cá nước ngọt, đặc biệt tập trung trong gan, tụy và mật của các loài cá lớn, không hiện diện trong phần thịt cá.

Món cá trắm kho ngon miệng. Cần làm sạch nội tạng cá, như mật cá trước khi chế biến. (Ảnh Quỳnh Vũ, từ Dân Trí)

Ăn cá an toàn: Đừng quên "giải độc" từ kiến thức

Từ góc độ ẩm thực, cá là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, cung cấp chất đạm, acid béo omega-3, vitamin D và nhiều khoáng chất thiết yếu.

Tuy nhiên, việc sử dụng nội tạng cá, đặc biệt là mật cá cần có hiểu biết rõ ràng. Việc dùng mật cá làm thực phẩm hay thuốc đều chưa được bất kỳ tổ chức y tế nào công nhận.

Với những người đam mê ẩm thực truyền thống và các món ăn được chế biến từ nguyên liệu là cá nước ngọt, điều quan trọng nhất là loại bỏ hoàn toàn túi mật cá khi sơ chế. Khi làm cá, cần mổ dứt khoát, tránh để vỡ túi mật, không chỉ vì độc tố mà còn vì mật cá rất đắng, có thể làm hỏng cả hương vị món ăn.

Ngoài ra, không nên nghe theo những lời khuyên dân gian thiếu cơ sở khoa học về việc uống mật cá để bồi bổ, tránh rước họa vào thân.

Ẩm thực truyền thống có giá trị không chỉ ở hương vị mà còn ở sự khôn ngoan trong cách chế biến và lựa chọn nguyên liệu. Với mật cá, một bộ phận nhỏ nhưng cực kỳ độc hại, bài học đặt ra không chỉ là sự cảnh giác mà còn là lời nhắc nhở về việc ăn uống có hiểu biết. Đừng để những “truyền miệng” thiếu căn cứ trở thành nguyên nhân gây ra những hậu quả khôn lường trong chính mâm cơm gia đình bạn.

Minh Huy