Moody's cảnh báo về nợ nần, thâm hụt ngân sách của Mỹ

Mặt trước tòa nhà trụ sở Bộ Tài chính Mỹ ở Washington DC - Ảnh: Reuters.

Tổ chức đánh giá tín nhiệm Moody’s ngày 25/3 cảnh báo về viễn cảnh tài khóa ảm đạm của Mỹ, nói rằng các kế hoạch thuế quan của Tổng thống Donald Trump có thể hạn chế khả năng của Washington trong việc giải quyết khối nợ khổng lồ đang ngày càng tăng thêm và tiền lãi nợ công chồng chất.

Trong một báo cáo, Moody’s nói “sức khỏe tài khóa của nước Mỹ tiếp tục ở trong đà suy giảm đã kéo dài nhiều năm” và “đã xấu đi thêm” so với thời điểm tổ chức này đưa ra triển vọng tiêu cực đối với định hạng tín nhiệm của Chính phủ Mỹ vào tháng 11/2023. Moody’s hiện dành cho Mỹ định hạng tín nhiệm cao nhất Aaa, nhưng kèm triển vọng tiêu cực, đồng nghĩa khả năng bị hạ điểm.

Báo cáo của Moody’s nhấn mạnh sức bền “phi thường” của nền kinh Mỹ, cũng như vai trò của đồng USD và thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ là xương sống của hệ thống tài chính toàn cầu. Dù vậy, các nhà phân tích của tổ chức này cảnh báo rằng chính sách của chính quyền Trump 2.0, bao gồm áp thuế quan ồ ạt và kế hoạch giảm thuế trong nước, có thể gây hại nhiều hơn là mang lại tác dụng tích cực cho nguồn thu ngân sách.

Báo cáo của Moody’s viết: “Tác động tiêu cực tiềm ẩn của việc áp thuế quan cao kéo dài, cắt giảm thuế mà không có nguồn thu bù đắp, và rủi ro lớn mà nền kinh tế phải đối mặt từ những chính sách này đã và đang làm suy giảm triển vọng rằng sức bền đáng gờm của nền kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục bù đắp cho thâm hụt ngân sách ngày càng lớn và khả năng trả nợ ngày càng suy giảm”.

“Trên thực tế, tình trạng suy yếu tài khóa có khả năng sẽ tiếp diễn ngay cả trong các kịch bản kinh tế và tài chính rất thuận lợi”, báo cáo nói thêm.

Cảnh báo của Moody's được đưa ra trong bối cảnh đang diễn ra một cuộc tranh luận gay gắt trong Quốc hội Mỹ và trong chính quyền ông Trump về cách đưa nước này trở lại một con đường tài khóa bền vững hơn. Các nhà phân tích và giới đầu tư đã cảnh báo rằng nợ nần và thâm hụt ngân sách tăng nhanh của Mỹ rốt cục có thể làm giảm nhu cầu đối với trái phiếu kho bạc Mỹ - loại tài sản được xem là hòn đá tảng của hệ thống tài chính toàn cầu.

Pimco - một trong những công ty quản lý quỹ đầu tư trái phiếu lớn nhất thế giới - nhận định trong một báo cáo vào cuối năm ngoái rằng “những câu hỏi về sự bền vững” đã khiến công ty này thận trọng với việc mua trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn dài. Thâm hụt ngân sách liên bang Mỹ đã lên tới con số 1,8 nghìn tỷ USD trong tài khóa kết thúc vào ngày 30/9/2024, tăng 8% so với tài khóa trước đó.

Khi Moody's hạ triển vọng xếp hạng tín nhiệm của Mỹ xuống tiêu cực cách đây hơn 1 năm, tổ chức này đã nhấn mạnh vấn đề tiền lãi nợ công tăng cao và “sự phân cực chính trị cố hữu” ở Washington. Điểm tín nhiệm của Mỹ được giới đầu tư toàn cầu đặc biệt quan tâm vì đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định khả năng trả nợ của Washington, bởi xếp hạng tín nhiệm cao và triển vọng tích cực thường đồng nghĩa với chi phí vay thấp hơn.

Báo cáo ngày 25/3 của Moody's cho nhận định “khả năng trả nợ của Mỹ còn đang yếu hơn đáng kể so với các quốc gia có cùng xếp hạng Aaa và xếp hạng cao khác”, và ngay cả những kịch bản kinh tế và tài chính tích cực nhất cũng cho thấy “khả năng gia tăng rằng sự suy giảm sức mạnh tài khóa của Mỹ có thể không còn tiếp tục được bù đắp hoàn toàn bằng sức mạnh kinh tế phi thường của nước này”.

Moody’s cho biết tiếp tục kỳ vọng nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ “vẫn mạnh mẽ và vững vàng”. Tuy nhiên, các nhà phân tích của Moody’s nói thêm rằng “chính sách đang biến động của chính phủ Mỹ về thương mại, nhập cư, thuế, chi tiêu liên bang và quy chế giám sát có thể định hình lại một số bộ phận của nền kinh tế Mỹ và kinh tế toàn cầu với những hệ quả to lớn trong dài hạn”.

Dù ông Trump đã nhiều lần tuyên bố ông muốn lãi suất ở Mỹ thấp hơn, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vào tuần trước giữ nguyên lãi suất ở mức 4,25-4,5%, kèm dự báo có thể hạ lãi suất 2 lần trong năm nay. Moody’s cũng cho rằng lãi suất quỹ liên bang của Fed sẽ giảm về mức 3,75-4% vào cuối năm, đồng nghĩa Fed sẽ có hai đợt giảm lãi suất trong cả năm với lượng giảm mỗi lần là 0,25 điểm phần trăm.

An Huy