Mỗi mùa thi đến: Học sinh thi 1, phụ huynh 'thi' đến 10

Những ngày cuối tháng 5, lần lượt các kỳ thi lớn sẽ diễn ra như Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập và Kỳ thi tốt nghiệp Trung học phổ thông.

Người ta vẫn thường nghĩ, "chủ nhân" trong những bài thi ấy phải là các em học sinh lớp 9, lớp 12 nhưng thực ra là cả những người lớn xung quanh cũng đang gián tiếp nhập cuộc trong cuộc đua "săn tấm vé" tú tài cho con em nhà mình.

Phụ huynh sốt sắng trước các kỳ thi quan trọng

Phụ huynh thường có tâm lý mong muốn con vào được một trường công lập top đầu. Không chỉ vì uy tín, học phí thấp, mà vẫn thường được coi như minh chứng cho năng lực và tiềm năng của đứa trẻ. Thi đỗ trường công, đặc biệt là các trường “điểm”, vẫn là giấc mơ mà gia đình và học sinh cùng theo đuổi.

Tâm lý sốt sắng của cha mẹ không đến từ những khoảng trống kiến thức, mà lại xuất phát từ áp lực thành tích, niềm kỳ vọng và nỗi sợ con mình… thua kém. Việc con thi được trường chuyên, lớp chọn hay tốt nghiệp điểm cao không chỉ mang tính chất thành tích cá nhân mà còn là “tấm huy chương đại diện” cho cả một gia đình mà nhiều cha mẹ đang theo đuổi.

Khi cuộc chiến giành tấm vé chọn trường trở nên khốc liệt cho cả phụ huynh và học sinh. (Ảnh: Pexels)

Có người sợ con mình không đỗ sẽ bị bạn bè, họ hàng “hỏi thăm”. Có người lại tin rằng vào được ngôi trường có tiếng thì một cánh cổng cuộc đời mới tốt hơn sẽ mở ra. Và cũng có những người, vì thương con mà quay cuồng lo lắng từng bữa ăn, giấc ngủ, từng đề thi thử… để rồi chính họ góp phần thổi căng chiếc bong bóng lo âu bao trùm cả gia đình.

Chiếc bong bóng ấy, khi quá lớn, lại vô tình đè nặng lên vai các em học sinh. Nhiều em học vì mục tiêu của bản thân, nhưng gánh thêm kỳ vọng của cha mẹ, động lực ấy biến thành áp lực. Giống như bị bó buộc bằng hai sợi dây vô hình: một là ước mơ cá nhân, hai là kỳ vọng gia đình các em phải gồng lên để gỡ cùng lúc cả hai.

Để việc học trở thành niềm vui phụ huynh cần nên đồng hành và chia sẻ những áp lực cho con em của mình. (Ảnh: Pexels)

Đặt đúng kỳ vọng để không thất vọng

Kỳ vọng vào con cái đó là một phần thể hiện tình yêu thương & trách nhiệm nuôi con tự nhiên. Nhưng kỳ vọng, một khi đặt sai chỗ hoặc vượt quá giới hạn, lại dễ trở thành áp lực dai dẳng đè lên vai trẻ. Và điều đáng nói là, không phải phụ huynh nào cũng biết cách đặt đúng kỳ vọng.

Đặt đúng chỉ đơn giản là hiểu rõ khả năng, tính cách, hoàn cảnh hiện tại của con và cùng con xác lập những mục tiêu thực tế nhưng có thể vươn tới được. Kỳ vọng không sai, nhưng kỳ vọng phải có cơ sở. Một học sinh trung bình không thể trong một đêm trở thành “thủ khoa”, chỉ vì cha mẹ kỳ vọng.

Đồng hành thay vì áp lực sẽ giúp 02 bên tìm ra tiếng nói chung. (Ảnh: Pexels)

Chị Hoàng Thanh Phương (phụ huynh thí sinh xét tuyển Trường Đại học Thương Mại) cho hay, đứng trước kỳ thi quan trọng sắp đến, bản thân chị có khá nhiều kỳ vọng nhưng không đặt áp lực lên con. Biết con mong muốn theo học Khoa Quản lý Kinh tế của Trường Đại học Ngoại thương, nhưng năng lực, sở trường lại hạn chế, chị đã khuyên con cân nhắc thay đổi sang các nguyện vọng khác.

"Tôi chỉ đưa ra một số lời khuyên để giúp con xác định hướng đi cụ thể hơn, và vẫn trên quan điểm tôn trọng mọi quyết định của con. Bởi tương lai phải do con tự chịu trách nhiệm và làm chủ", chị Phương nói.

Vấn đề là, nhiều bậc phụ huynh đặt kỳ vọng dựa trên mong muốn của chính mình những điều mà họ từng không làm được, hoặc cho rằng đó là “con đường tốt nhất”. Thay vì đồng hành, họ dẫn dắt con theo định hướng mà họ tin là đúng, mà quên mất hỏi xem con mình có đang muốn đi con đường đó hay không.

Vậy nên, phụ huynh và chính bản thân các em học sinh cần dành thời gian ngồi xuống chia sẻ những mục tiêu kỳ vọng của mỗi bên cũng như những khó khăn trong hành trình đó để 2 bên có thể hiểu đối phương và chắc chắn rằng từ sau những lần chia sẻ thì sẽ là một cách gần nhau hơn và hiểu nhau hơn. Hóa giải sự kỳ vọng trở thành động lực lớn trong hành trình ấy và cả về sau sẽ là một bước đệm vững chắc cho hành trình trưởng thành của các em.

Hải Yến - TTS