Học đúng và sống khỏe

Phụ huynh đồng hành cùng sĩ tử “vượt vũ môn”

Bên cạnh ôn luyện kiến thức, việc giữ gìn sức khỏe và duy trì trạng thái ổn định là yếu tố mang tính quyết định. Trong giai đoạn nước rút này, không ít học sinh tăng tốc học tập, luyện đề xuyên đêm với mong muốn bứt phá về điểm số. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng, học quá tải có thể dẫn đến tác dụng ngược, ảnh hưởng đến hiệu quả bài thi và sức khỏe thể chất, tinh thần.

Cùng con vượt qua dấu mốc lớn

Nhiều năm đồng hành cùng học sinh trong giai đoạn nước rút trước kỳ thi, cô Nguyễn Thị Phượng, giáo viên chủ nhiệm lớp 12B15, Trung tâm GDNN - GDTX quận Tân Phú (TP.HCM) chia sẻ: Không ít học sinh có thói quen thức khuya đến 2-3 giờ sáng, chạy lịch học thêm dày đặc, dẫn tới tình trạng thiếu ngủ kéo dài, cơ thể uể oải, tinh thần sa sút, khả năng tập trung suy giảm rõ rệt. Đáng lo ngại hơn, một số em còn rơi vào tâm lý “nước đến chân mới nhảy”, thiếu chiến lược ôn luyện từ sớm, dẫn đến học dồn, học gấp, từ đó đẩy bản thân vào tình trạng kiệt sức cả về thể chất lẫn tinh thần trong thời điểm quan trọng nhất.

Theo các chuyên gia, để có phong độ ổn định khi bước vào kỳ thi, học sinh cần đảm bảo ngủ đủ tối thiểu 5-6 giờ mỗi đêm, kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý và vận động nhẹ nhàng mỗi ngày. Việc cân đối nhịp sinh hoạt không chỉ duy trì thể lực mà còn giúp khả năng tiếp thu kiến thức diễn ra một cách tự nhiên, bền vững.

Lên kế hoạch học tập sớm, phân chia thời gian hợp lý giữa các môn học, ưu tiên nội dung trọng tâm và bố trí thời gian nghỉ ngơi khoa học sẽ giúp thí sinh giảm áp lực đáng kể. Các chuyên gia giáo dục cũng khuyến cáo, học “thâu đêm suốt sáng” tưởng chừng chủ động nhưng thực chất có thể khiến não bộ kiệt quệ, giảm khả năng phản xạ và dễ mắc sai sót trong phòng thi.

Đồng hành cùng con trong giai đoạn này, gia đình nên khuyến khích các em duy trì thói quen sinh hoạt điều độ: Ăn đúng bữa, ngủ đúng giờ, dành thời gian đi bộ, hít thở sâu, giúp đầu óc thư giãn và hồi phục. Một cơ thể khỏe mạnh chính là nền tảng để trí tuệ phát huy tối đa, đồng thời giúp kiểm soát căng thẳng và giữ được sự tỉnh táo trong những khoảnh khắc quyết định.

Theo TS tâm lý Đào Lê Hòa An, kỳ thi tốt nghiệp THPT vừa là cuộc sát hạch kiến thức, vừa là phép thử về bản lĩnh tinh thần. Không ít em có học lực giỏi nhưng lại “vấp ngã” vì tâm lý không vững. Trong khi đó, nhiều em đạt điểm cao vì biết giữ bình tĩnh và duy trì phong độ ổn định.

“Không phải ai giỏi nhất cũng là người chiến thắng, mà là người biết giữ vững bình tĩnh và phong độ vào đúng thời điểm. Đó là lý do vì sao tôi luôn khuyên các bạn trẻ, muốn thi tốt, trước tiên hãy giữ cho mình một nền tảng vững vàng, cả về sức khỏe lẫn tinh thần để sẵn sàng vượt vũ môn”, TS Hòa An nhấn mạnh.

Ông cũng chia sẻ thêm: “Tôi từng trải qua những mùa thi áp lực, nên rất hiểu cảm giác mệt mỏi khi thức suốt đêm mong nạp thêm chút kiến thức. Nhưng một cơ thể suy nhược thì khó lòng giúp trí óc hoạt động tối đa. Hãy nhớ rằng não bộ cũng cần nhiên liệu từ bữa ăn đầy đủ dinh dưỡng và sự hồi phục từ giấc ngủ chất lượng. Thay vì học dồn dập, hãy duy trì nếp sinh hoạt lành mạnh - đó là cách tốt nhất để luôn sẵn sàng bước vào kỳ thi với sự tỉnh táo và tự tin”.

Sức mạnh của niềm tin, tình thân và sự cân bằng

Song hành với thể lực, sức khỏe tinh thần giữ vai trò then chốt trong hành trình thi cử. Căng thẳng kéo dài sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ, dễ gây mất ngủ, kém tập trung và làm suy giảm hiệu suất làm bài. Vì vậy, việc chuẩn bị một tinh thần tích cực và thoải mái chính là “vũ khí bí mật” giúp học sinh phát huy tối đa năng lực của mình.

“Làm thế nào để giữ vững tâm lý và sự tự tin?”, câu hỏi ấy không chỉ là trăn trở của các em học sinh mà còn của rất nhiều bậc phụ huynh. Trước hết, chuyên gia khuyên hãy bắt đầu bằng niềm tin vào chính mình. Bên cạnh đó, cần bình tĩnh trước những áp lực vô hình từ kỳ vọng của cha mẹ, thầy cô hay so sánh với bạn bè. Khi giữ được sự tỉnh táo và vững vàng, các em sẽ thấy mọi thử thách trở nên nhẹ nhàng hơn.

TS Đào Lê Hòa An thường chia sẻ với học sinh về một công thức 3T đơn giản mà hiệu quả: Tâm - Tập - Thở. Tâm là bắt đầu mỗi ngày bằng suy nghĩ tích cực như “Mình đang tiến bộ từng ngày” hoặc “Mình đã nỗ lực hết sức”... giúp thiết lập trạng thái tinh thần chủ động, nhẹ nhàng. Tập là duy trì lịch ôn tập đều đặn, không học theo cảm hứng, tránh học dồn hoặc học quá tải. Thở là kỹ năng tuy đơn giản nhưng đặc biệt hữu ích, vài giây hít thở sâu trước khi vào phòng thi có thể giúp ổn định nhịp tim và làm dịu những lo lắng.

Một chuyên gia giáo dục cũng nhấn mạnh, học sinh không nên biến mình thành “cỗ máy học tập”. Hãy dành thời gian cho những niềm vui nhỏ bé nhưng hữu ích: Nghe một bản nhạc yêu thích, nói chuyện cùng người thân hay đi dạo, hít thở không khí trong lành. Những khoảng lặng tích cực ấy sẽ giúp các em tái tạo năng lượng, giữ được cân bằng cảm xúc và tạo nên sức mạnh để vượt qua áp lực.

Kỳ thi sắp tới chắc chắn là một dấu mốc quan trọng, nhưng không phải là đích đến cuối cùng. Khi đã nỗ lực suốt chặng đường 12 năm, các em hoàn toàn có quyền tin rằng mình đủ năng lực để bước tiếp, dù kết quả có như mong đợi hay không. Điều quan trọng hơn cả là thái độ sống và bản lĩnh mà các em rèn luyện được trong quá trình này.

Kỳ thi diễn ra trong vài ngày, nhưng sự trưởng thành mà học sinh tích lũy từ hành trình chuẩn bị lại là bước đệm cho tương lai. Khi bước vào phòng thi với tâm thế chủ động, tự tin, các em không chỉ chinh phục đề thi - mà còn chứng minh được bản lĩnh làm chủ cuộc đời trong chính thời khắc áp lực nhất.

ANH HUY