Minh bạch thông tin học phí đại học

Ảnh minh họa INT.

Tùy theo mô hình trường, học phí mức trần hệ chuẩn đối với các cơ sở công lập chưa tự chủ là 1,41 - 2,76 triệu đồng/tháng/sinh viên, tùy khối ngành. Các trường tự chủ từ 2,8 - 5,5 triệu đồng/tháng/sinh viên.

Trong mỗi trường công, ngoài hệ chuẩn còn có thêm chương trình đào tạo khác như chất lượng cao, dạy bằng tiếng Anh, định hướng nghề nghiệp quốc tế, liên kết quốc tế… với mức học phí cao hơn. Riêng các trường tư thục, trường quốc tế có yếu tố nước ngoài, học phí khoảng từ 50 - 500 triệu đồng/năm.

Những năm gần đây, chuẩn bị xét tuyển đại học, bên cạnh điểm chuẩn, ngành nghề đào tạo…, thí sinh đặc biệt quan tâm đến thông tin học phí. Thậm chí không ít học sinh có hoàn cảnh kinh tế eo hẹp còn chọn ngành/trường theo học phí. Câu hỏi ngành nào miễn/giảm học phí, trường nào học phí thấp… thường xuyên được thí sinh đặt ra trước mỗi mùa tuyển sinh. Tuy vậy, thời gian qua thông tin học phí lại được các trường công khai ít hơn so với các nội dung khác.

Theo quy định của Bộ GD&ĐT, các trường đại học phải công khai mức học phí, lộ trình tăng dự kiến trong đề án tuyển sinh đăng trên website trường ít nhất 30 ngày trước khi nhận hồ sơ xét tuyển. Thế nhưng thời gian qua, nhiều trường khá kín đáo khi đề cập đến vấn đề này.

Có trường đăng đề án tuyển sinh đúng thời hạn nhưng bỏ trống mục học phí. Có trường ngắn gọn thông tin học phí nhưng không ghi rõ lộ trình tăng, mức tăng. Có trường chỉ ghi chung chung học phí theo Nghị định 81/2021/NĐ- CP ngày 27/8/2021, trong khi nghị định này rộng, để đọc và hiểu rất mất thời gian, có những nội dung, thuật ngữ thí sinh và cha mẹ không hiểu rõ. Chưa kể, một trường đại học thường có nhiều chương trình đào tạo với mức học phí cách nhau hàng chục triệu đồng/năm.

Cách thông tin học phí của các trường cũng khác nhau, có trường thu theo năm, có nơi tính theo kỳ, theo tháng, khóa, lại có trường chỉ thông tin số tiền trên tín chỉ. Thí sinh và phụ huynh không biết rõ một kỳ học trung bình bao nhiêu tín chỉ, khó ước lượng được mức đóng để có sự chuẩn bị tài chính phù hợp. Trong lúc các trường kín đáo thông tin thì để đáp ứng nhu cầu tìm kiếm của thí sinh trên Google, hàng loạt trang web đua nhau đăng thông tin học phí đại học, nhiều thông tin thiếu cập nhật, chưa chính xác.

Việc các trường thực hiện chưa đúng quy định công khai học phí có nhiều lý do. Một số trường khâu tính toán vẫn còn chậm, nhất là những nơi có sự chuyển đổi chủ đầu tư, hay chuyển cơ chế tài chính. Có trường công lập muốn học phí cao nhưng lại bị kiểm soát “trần” nên cố tình không minh bạch. Trường muốn đi chậm hơn để nghe ngóng thị trường nói chung. Có trường, nhất là khối trường tư, có mức học phí khá cao so với trường khác, sợ nếu công khai rõ ràng sẽ khó tuyển sinh.

Tình trạng mập mờ thông tin học phí trong thời gian qua khiến nhiều thí sinh “bé cái nhầm” khi đăng ký xét tuyển. Có không ít thí sinh yêu thích ngành, trường, điểm đủ trúng tuyển nhưng không biết chính xác học phí, cứ nhắm mắt đăng ký, để rồi khi thực học thì tá hỏa vì học phí cao, không theo nổi. Ở khối ngoài công lập, tình trạng sinh viên bỏ học giữa chừng để tìm trường khác có mức học phí vừa phải hơn không phải quá hiếm.

Học phí là vấn đề nhạy cảm, liên quan đến nhiều nhóm người trong xã hội, đặc biệt các gia đình khó khăn. Vì thế trách nhiệm và nghĩa vụ của trường đại học phải thông tin đầy đủ học phí, mức thu dịch vụ tuyển sinh và khoản thu dịch vụ khác cho lộ trình cả khóa học để thí sinh chủ động lựa chọn, quyết định nguyện vọng đăng ký phù hợp với điều kiện tài chính.

Công tác tư vấn tuyển sinh cũng cần lưu ý rõ hơn nội dung này. Đặc biệt, cần tăng cường kiểm tra, giám sát, có chế tài đủ mạnh đối với các trường vi phạm chế độ ba công khai, nhất là công khai tài chính, để bảo đảm quyền lợi cho thí sinh.

Gia Khánh