Lực lượng phản ứng đồng minh - mũi nhọn của NATO

Triển khai quân nhanh hơn, đông hơn

Cuộc tập trận Steadfast Dart có sự tham gia của lực lượng từ 9 quốc gia thành viên NATO, gồm: Anh, Pháp, Italy, Bulgaria, Hy Lạp, Romania, Tây Ban Nha, Slovenia và Thổ Nhĩ Kỳ.
Diễn ra từ ngày 13-1 đến 26-2, cuộc tập trận huy động 10.000 binh lính, 17 tàu chiến cùng với 1.500 xe chiến đấu. Theo Bộ trưởng Lực lượng vũ trang Anh Luke Pollard, thông qua Steadfast Dart, London thể hiện cam kết không lay chuyển đối với NATO, đồng thời nêu bật vai trò lãnh đạo quan trọng của Anh trong liên minh. "Sự tham gia của Anh sẽ thiết lập tiêu chuẩn cho sự hợp tác giữa các đồng minh NATO", Bộ trưởng Pollard nhấn mạnh.

Quân đội Bulgaria và Tây Ban Nha tham gia tập trận Steadfast Dart 2025 tại làng Tsruncha (Bulgaria), ngày 13-2. Ảnh: lefigaro.fr

Steadfast Dart 2025 được xem là đợt kiểm tra khả năng triển khai và các thủ tục cũng như khả năng tương tác giữa các nước đóng góp quân và các quốc gia chủ nhà.

Điểm đặc biệt của cuộc tập trận này là lần đầu tiên NATO thử nghiệm triển khai ARF đến bất kỳ nơi nào tại châu Âu để ngăn chặn đối thủ tiềm tàng tấn công một trong các quốc gia thành viên.

Theo NATO, việc thành lập ARF hồi năm ngoái nhằm thay thế Lực lượng phản ứng NATO (NRF) gồm 40.000 quân, vốn được cho là quá tốn công sức để thực hiện. ARF sẽ là mũi nhọn của “mô hình lực lượng mới” của NATO, theo đó có thể triển khai 100.000 quân trong 10 ngày, sau đó tăng lực lượng lên 300.000 quân trong 30 ngày nếu xảy ra khủng hoảng lớn.

Trong vòng chưa đầy 180 ngày, NATO sẽ có thể cung cấp 500.000 quân. “ARF sẽ phải phản ứng nhanh hơn và có khả năng thích ứng. ARF sẽ mang tính đa quốc gia và sẽ không phụ thuộc vào những đóng góp ít nhiều thực tế từ các quốc gia thành viên như NRF”, NATO giải thích.

Tuy nhiên, một trong những thách thức để triển khai ARF chính là quá trình vận chuyển trang thiết bị vũ khí qua châu Âu. Bên cạnh đó, khả năng cơ động quân sự vẫn là mối quan tâm lớn của NATO. Quân đội các nước thành viên NATO phàn nàn về những rào cản hành chính làm chậm quá trình di chuyển lực lượng cũng như trang thiết bị trong quá trình triển khai nhiệm vụ. Các cuộc tập trận như Steadfast Dart đã cho thấy thực tế của sự “tắc nghẽn” này. “Chúng ta cần có hành lang di chuyển”, một quan chức NATO nhấn mạnh.

ARF sẽ mất đi tính khả thi nếu thiếu vắng Mỹ

Phát biểu với báo chí ngày 16-2, Chỉ huy cấp cao của NATO tại châu Âu, Christopher Cavoli, tuyên bố rằng liên minh này có ý định tiến hành 107 cuộc tập trận trong năm nay, trong đó Steadfast Dart là hoạt động lớn nhất. Mục tiêu chính của các cuộc tập trận này là nhằm tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu của liên minh.

Tuy nhiên, sự vắng mặt của lực lượng quân đội Mỹ trong Steadfast Dart phản ánh sự thay đổi trong cách tiếp cận của Washington đối với vấn đề phòng thủ châu Âu. Mối lo ngại về cam kết của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với an ninh tập thể và lời kêu gọi tăng chi tiêu quốc phòng đã thúc đẩy các quốc gia châu Âu ưu tiên khả năng tự cung tự cấp lớn hơn.

Điều này được chứng minh bằng những tuyên bố gần đây của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth khi ông kêu gọi các quốc gia châu Âu tăng đáng kể ngân sách quốc phòng và đóng góp phần lớn vào nguồn tài trợ cho Ukraine.

Nhưng nếu thiếu vắng Mỹ, liệu kế hoạch phòng thủ tập thể NATO có được vận hành trơn tru? Quân đội Mỹ cung cấp hầu hết năng lực quan trọng, cần thiết cho việc triển khai các sư đoàn như năng lực chỉ huy, hậu cần, tình báo,... “Các nước châu Âu và Canada sẽ phát triển những năng lực mà hiện nay chỉ có Mỹ mới có. Nhưng nếu không có sự tăng cường của Mỹ, mục tiêu triển khai 300.000 quân của ARF sẽ mất đi tính khả thi”, Chủ tịch Ủy ban quân sự NATO, Đô đốc Rob Bauer khẳng định.

BÌNH NGUYÊN