Luật Thuế Giá trị gia tăng (sửa đổi) phù hợp với xu hướng cải cách thuế

Trong bối cảnh hiện nay, tiếp tục giảm 2% thuế GTGT là cần thiết, nhưng không nên kéo dài.

PV: Quốc hội vừa thông qua Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi) với nhiều điểm mới. Ông có bình luận gì về việc này?

TS. Nguyễn Văn Hiến: Tôi cho rằng, việc thông qua Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT) thời điểm này là rất phù hợp với thực tế tại Việt Nam, phù hợp với xu hướng cải cách thuế GTGT của các nước. Sửa đổi Luật Thuế GTGT góp phần hoàn thiện chính sách thu gắn với cơ cấu lại thu ngân sách nhà nước (NSNN) theo hướng bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu nhất là các nguồn thu mới, phù hợp với thông lệ quốc tế.

Luật thuế GTGT sửa đổi lần này đã bám sát các nhóm chính sách, bao gồm: hoàn thiện các quy định về đối tượng không chịu thuế GTGT; quy định về giá tính thuế GTGT; quy định về thuế suất thuế GTGT; quy định về khấu trừ thuế GTGT đầu vào và hoàn thiện các quy định về hoàn thuế GTGT. Qua đó, bảo đảm tính minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện luật, góp phần nâng cao năng lực và hiệu quả của hoạt động quản lý thuế trong phòng, chống trốn thuế, thất thu và nợ thuế; đảm bảo thu đúng, thu đủ vào NSNN, ổn định nguồn thu NSNN.

Đồng thời, việc sửa luật đã khắc phục các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện Luật Thuế GTGT thời gian qua; tháo gỡ bất cập, chồng chéo trong hệ thống pháp luật thuế GTGT và bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các pháp luật liên quan.

PV: Có nhiều nội dung mới, được sửa đổi, bổ sung trong Luật Thuế GTGT lần này, như: quy định thuế suất 5% với mặt hàng phân bón, ngưỡng doanh thu chịu thuế..., ông nhận định như thế nào về những quy định mới này?

TS. Nguyễn Văn Hiến: Một trong những điểm mới của luật là quy định thuế suất 5% đối với mặt hàng phân bón. Đây là nội dung có nhiều ý kiến khác nhau trong quá trình thảo luận. Theo tôi, việc quy định mức thuế 5% này là hợp lý, đem lại lợi ích cho cả người dân và các doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước. Các doanh nghiệp trong nước sẽ được hoàn thuế GTGT đầu vào, giúp giảm chi phí sản xuất, từ đó cải thiện lợi nhuận. Chi phí nguyên vật liệu đầu vào thường chiếm 50 - 80% tổng chi phí sản xuất và chịu thuế GTGT từ 5 - 10%. Việc được khấu trừ thuế GTGT sẽ giảm áp lực tài chính đáng kể cho các doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước, doanh nghiệp vì thế sẽ giảm được giá bán ra để tăng tính cạnh tranh hơn trên thị trường. Người tiêu dùng cuối cùng là nông dân được lợi vì giá cả ổn định, giảm đi so với khi phân bón không có thuế GTGT như hiện nay.

Một nội dung khác cũng rất đáng lưu ý là quy định nâng mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế GTGT đối với hàng hóa, dịch vụ của hộ, cá nhân kinh doanh lên mức 200 triệu đồng thay vì mức 100 triệu đồng như trước đây. Điều này là tương đối phù hợp với tỷ lệ tăng GDP và CPI bình quân từ năm 2013 đến nay, phù hợp với sự phát triển của thương mại điện tử tại Việt Nam hiện nay...

PV: Từ thực tiễn triển khai Luật thuế GTGT thời gian qua, ông thấy đâu là những bài học kinh nghiệm cần rút ra để việc thực thi luật này đạt được hiệu quả tốt?

TS. Nguyễn Văn Hiến: Trước hết đó là sự rõ ràng và minh bạch trong quy định thuế cũng như trong các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành. Sự rõ ràng, minh bạch này không chỉ giúp nâng cao tính tuân thủ của người nộp thuế mà còn giúp cho việc quản lý thuế cũng thuận lợi hơn.

Bên cạnh đó, việc thực thi luật cần phải đảm bảo mọi thủ tục đơn giản, nhanh chóng, hỗ trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp phát triển, giúp doanh nghiệp tiết kiệm tối đa thời gian và chi phí.

Cùng với đó, lắng nghe và trao đổi cũng là điều quan trọng phải lưu ý trong quá trình thực thi. Cần có sự trao đổi qua lại và hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan thuế, doanh nghiệp và cộng đồng để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc phát sinh, đảm bảo rằng chính sách thuế được triển khai một cách hợp lý và có hiệu quả cao nhất.

Ngoài ra, do Luật Thuế GTGT sửa đổi có nhiều điểm mới nên trong thời gian chờ luật có hiệu lực thi hành (1/7/2025), cơ quan thuế cũng như chính quyền các địa phương cần phải có hoạt động phổ biến, tuyên truyền truyền rộng rãi cho người dân, doanh nghiệp hiểu được rõ hơn về luật này để việc tuân thủ được thuận lợi.

Đó là những vấn đề mà chúng ta cần phải quan tâm để đảm bảo chính sách đi vào cuộc sống một cách nhanh nhất và mang lại hiệu quả cao nhất.

PV: Xin cảm ơn ông!

Luyện Vũ (thực hiện)