Bị sa thải ở tuổi 33, kỹ sư 9X TP.HCM chấp nhận lương thấp để có việc

Công nghệ được xem là ngành "bào sức". Ảnh minh họa: Phương Lâm.

Ở tuổi 33, kỹ sư công nghệ Lê Đức (quận 3, TP.HCM) vừa chấp nhận một lời mời làm việc với mức lương thấp hơn kỳ vọng.

Cuối năm ngoái, anh lọt vào danh sách cắt giảm của công ty cũ. Đột ngột mất việc sau 8 năm gắn bó với doanh nghiệp này, Lê Đức hoang mang khi bước ra thị trường lao động. Sau khi tham gia một số buổi phỏng vấn, anh nhận ra tuổi tác bắt đầu trở thành rào cản khi tìm kiếm công việc mới.

Để nhanh chóng ổn định, anh buộc phải hạ kỳ vọng về thu nhập, lựa chọn doanh nghiệp có quy mô nhỏ hơn. Tại công ty mới, anh trở thành đồng nghiệp với những nhân sự kém mình đến 10 tuổi.

“Dù có nhiều kinh nghiệm trong nghề, tôi thừa nhận sức khỏe kém đi, không còn sẵn sàng lăn xả, ngồi máy tính suốt đêm như các bạn 21, 22 tuổi”, Lê Đức chia sẻ với Tri Thức - Znews.

“Lời nguyền tuổi 35” dành cho nhiều ngành nghề, bao gồm lĩnh vực công nghệ thông tin. Ảnh minh họa: Phương Lâm.

Theo CNN, “lời nguyền tuổi 35” ám chỉ tình trạng lao động trung niên bị loại khỏi thị trường việc làm, đặc biệt trong ngành công nghệ, khi các tập đoàn lớn sa thải nhân sự trên 35 tuổi.

Tình trạng này đang trở thành một hiện tượng ở Trung Quốc, nơi nhiều doanh nghiệp công nghệ ưu tiên tuyển dụng lao động trẻ. Theo nền tảng tuyển dụng Maimai, tuổi trung bình của nhân sự tại ByteDance là 27, Kuaishou là 28, trong khi Didi có tuổi trung bình cao nhất với 33.

Tại Việt Nam, nhiều nhân sự IT cũng cảm thấy khó khăn trong quá trình tìm kiếm việc làm, tồn tại với nghề khi tuổi tác gia tăng. Với đặc thù công việc yêu cầu sự nhạy bén, khả năng nắm bắt các xu hướng công nghệ mới và gánh vác khối lượng công việc lớn, người lao động ở lĩnh vực này dễ dàng bị đào thải sau một thời gian công tác.

Tuy nhiên, một số vẫn giữ tinh thần lạc quan, cho rằng nhân sự lớn tuổi có những lợi thế riêng, như kinh nghiệm thực chiến hay kỹ năng quản lý. Nếu biết phát huy, họ vẫn có thể tồn tại và phát triển trong lĩnh vực này.

Ngành ‘bào sức’

Lê Đức cho rằng một trong những lý do chính khiến anh gặp khó khăn khi tìm kiếm công việc mới là thiếu kinh nghiệm quản lý ở tuổi 33.

Đối với vị trí kỹ sư của anh, các doanh nghiệp thường ưu tiên ứng viên trẻ tuổi, có đủ sức khỏe để đảm nhiệm khối lượng lớn công việc, sẵn sàng OT (tăng ca) đến khuya và không đòi hỏi nhiều về phúc lợi.

Tự nhận thấy rào cản của bản thân, Lê Đức chấp nhận công việc tại một doanh nghiệp nhỏ thay vì tiếp tục ứng tuyển vào tập đoàn lớn, hy vọng gia tăng cơ hội thăng tiến.

“Tôi không thể tiếp tục ‘bào sức’ như các bạn trẻ, buộc phải tìm kiếm hướng đi mới. Nếu không được bổ nhiệm vào vị trí quản lý trong thời gian tới, tôi có khả năng bị đào thải khỏi ngành”, Đức nói.

Nhiều nhân sự công nghệ phải chuyển ngành, chấp nhận mức lương thấp để tồn tại với nghề khi lớn tuổi hơn. Ảnh minh họa: Phương Lâm.

Trong khi đó, Việt Dũng (37 tuổi, quận Tây Hồ, Hà Nội) chính thức rời khỏi ngành công nghệ vào năm 35 tuổi. Anh cho rằng “lời nguyền 35 tuổi” luôn tồn tại trong lĩnh vực IT.

Không bị doanh nghiệp sa thải, nhưng anh quyết định tự nộp đơn xin nghỉ việc sau hơn 10 năm gắn bó với nghề. Vì không thể chịu áp lực cao như trước, cựu chuyên viên phát triển sản phẩm công nghệ này dần mất cơ hội tham gia vào các dự án lớn.

Theo Việt Dũng, lĩnh vực này mang đến cho anh mức thu nhập tốt trong những năm đầu sự nghiệp. Tuy nhiên, theo thời gian, công việc trở thành “máy bào”, khiến anh gặp nhiều vấn đề về sức khỏe, không còn giữ được lửa nghề.

“Tôi đưa ra quyết định nghỉ việc để nhường chỗ cho các bạn trẻ. Các bạn nhanh nhạy, linh hoạt, sẵn sàng cống hiến, vì thế có nhiều khả năng làm tốt hơn tôi”, anh chia sẻ.

Sau khi rời ngành, Việt Dũng bắt đầu công việc kinh doanh riêng, cảm thấy sự lựa chọn này phù hợp với độ tuổi hiện tại hơn. Vốn đầu tư cho dự án hiện tại đến từ khoản tiết kiệm sau hơn một thập kỷ đánh đổi sức khỏe để theo đuổi sự nghiệp của anh.

Với công việc hiện nay, anh chủ động, tự do và linh hoạt hơn về thời gian, không gian làm việc. Hơn nữa, anh bắt đầu xây dựng mối quan hệ với đối tác, khách hàng ở nhiều lĩnh vực khác, từ đó tìm kiếm cơ hội hợp tác hoặc học hỏi.

'Gừng càng già càng cay'

Trong khi đó, Việt Thái (28 tuổi, quận Nhà Bè, TP.HCM), chuyên viên quản trị hệ thống tại một trường đại học ở TP Thủ Đức (TP.HCM), đã có gần 10 năm kinh nghiệm trong ngành công nghệ thông tin, lại nhận thấy một thực tế khác.

Việt Thái phủ nhận quan điểm cho rằng nhân sự IT sau 35 tuổi có khả năng bị đào thải hoàn toàn.

Chia sẻ với Tri Thức - Znews, tại phòng IT nơi Thái làm việc, số lượng nhân sự trên 30 tuổi chiếm khoảng 60%, trong khi nhóm dưới 30 tuổi là 40%. Điều này cho thấy các kỹ sư IT lâu năm vẫn giữ vai trò quan trọng nhờ kinh nghiệm thực chiến, tư duy chiến lược và kỹ năng xử lý tình huống, những yếu tố mà nhân sự trẻ chưa có nhiều cơ hội rèn luyện.

“‘Gừng càng già càng cay’, những kỹ sư giàu kinh nghiệm vẫn có lợi thế nhất định so với thế hệ trẻ”, chuyên viên 28 tuổi bày tỏ quan điểm.

Theo quan sát từ Việt Thái, lợi thế của các kỹ sư công nghệ sau 35 tuổi không chỉ nằm ở chuyên môn mà còn ở khả năng lãnh đạo, tư duy dài hạn và hiểu biết về quản lý tài chính, ngân sách.

“Các đồng nghiệp lớn tuổi của tôi không chỉ tập trung vào công nghệ mà còn nắm bắt được định hướng tổ chức, giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả và phát triển bền vững”, anh nhận định.

Dù vậy, sau gần 10 năm làm việc trong ngành, Việt Thái cũng nhận thấy tốc độ xử lý công việc không còn nhanh nhạy như trước, trí nhớ cũng suy giảm. Vì vậy, anh cho rằng trong một ngành thay đổi không ngừng như công nghệ, nếu không liên tục cập nhật kiến thức và nâng cao năng lực, ngay cả những kỹ sư giàu kinh nghiệm cũng có thể bị tụt lại phía sau.

Giống với Việt Thái, quản lý tại một công ty phân phối giải pháp bảo mật, chuyên viên an ninh mạng Đức Duy (26 tuổi, quận 7, TP.HCM) cũng lạc quan về tương lai của kỹ sư công nghệ lớn tuổi.

“Người giỏi ở bất kỳ độ tuổi nào cũng có giá trị. Nếu không liên tục học hỏi và cập nhật công nghệ mới, bạn có thể bị loại bỏ, dù ở tuổi 25 hay 40”, Duy chia sẻ.

Nhận thức rõ tính cạnh tranh khốc liệt của ngành, quản lý 26 tuổi đã xây dựng kế hoạch dài hạn cho sự nghiệp. Nhờ vậy, anh không lo ngại bị đào thải khỏi lĩnh vực này khi tuổi tác gia tăng.

Trong 5-10 năm tới, Đức Duy tập trung nâng cao chuyên môn, mở rộng mạng lưới quan hệ và tích lũy tài chính để tạo nền tảng vững chắc cho các cơ hội nghề nghiệp sau này. Anh cũng đặt mục tiêu chuyển sang làm việc tại công ty nước ngoài để có thu nhập tốt hơn, thay vì giới hạn trong môi trường trong nước.

Bên cạnh đó, Duy chú trọng đầu tư tài chính nhằm xây dựng nguồn thu nhập thụ động, đảm bảo sự ổn định khi bước sang tuổi 40.

Nhân sự IT không còn trẻ cần chọn doanh nghiệp phù hợp và tận dụng mạng lưới quan hệ khi tìm kiếm việc làm. Ảnh minh họa: Phương Lâm.

Như vậy, liên tục trau dồi kiến thức chuyên môn, nâng cao kỹ năng quản lý hay tìm kiếm cơ hội khác là giải pháp được các nhân sự IT Việt Nam ứng dụng nhằm đối phó với “lời nguyền tuổi 35”.

Tại Mỹ, Kyle Elliott, chuyên gia huấn luyện nghề nghiệp, thành viên của Forbes Councils (mạng lưới chuyên gia do Forbes tuyển chọn), cố vấn cho các nhân tài hàng đầu tại Thung lũng Silicon, lại đưa ra 3 chiến lược giúp ứng viên có kinh nghiệm chinh phục ngành công nghệ, ngay cả khi không còn trẻ.

Chọn công ty phù hợp: Đừng phí thời gian vào những công ty chỉ tuyển người trẻ. Hãy nghiên cứu văn hóa tuyển dụng, kiểm tra độ tuổi trung bình của nhân viên qua LinkedIn và tìm kiếm doanh nghiệp có chính sách tuyển dụng lao động lớn tuổi.
Ứng tuyển đúng vị trí: Đừng chỉ nhìn vào chức danh công việc, hãy phân tích kỹ mô tả công việc. So sánh cấp bậc giữa các công ty, đảm bảo ứng tuyển vào vị trí phù hợp với năng lực. Nếu chưa đáp ứng đủ yêu cầu, hãy nâng cấp kỹ năng trước khi nộp đơn.
Tận dụng mạng lưới quan hệ: Liệt kê các đồng nghiệp cũ, bạn bè trong ngành, thành viên gia đình có thể hỗ trợ bạn. Kết nối chiến lược bằng cách yêu cầu giúp đỡ cụ thể, như giới thiệu hoặc chia sẻ kinh nghiệm tuyển dụng.

Linh Vũ - Như Phương