Lộ góc khuất vốn ngoại vào Việt Nam: Chục nghìn DN lỗ gần triệu tỷ đồng

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn mới đây đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu báo cáo và kiến nghị của Bộ Tài chính sau khi tổng hợp, phân tích Báo cáo tài chính năm 2023 của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Từ đó, chủ động có các biện pháp xử lý phù hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ những vấn đề vượt thẩm quyền.

Báo cáo tài chính năm 2023 của các doanh nghiệp FDI được xây dựng trên cơ sở kết hợp dữ liệu của ngành thuế do Tổng cục Thuế cung cấp và dữ liệu do các Sở Tài chính tổng hợp báo cáo tài chính năm 2023, dữ liệu tình hình xuất nhập khẩu do Tổng cục Hải quan cung cấp.

Số lượng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chi phối có dữ liệu BCTC đầy đủ để phân tích là 28.918 doanh nghiệp.

16.292 doanh nghiệp FDI báo lỗ lũy kế

Số liệu thống kê của Bộ Tài chính về tình hình doanh nghiệp lỗ lũy kế, lỗ mất vốn chủ sở hữu năm 2023 cho thấy: Tính đến thời điểm 31/12/2023, số doanh nghiệp báo lỗ là 16.292 doanh nghiệp, tăng 21,2%; số doanh nghiệp bị lỗ lũy kế là 18.140 doanh nghiệp, tăng 15%; số doanh nghiệp bị lỗ mất vốn chủ sở hữu là 5.091 doanh nghiệp, tăng 15,2%; số lỗ năm 2023 là 217.464 tỷ đồng, tăng 32%;

Trị giá lỗ lũy kế là 908.211 tỷ đồng, tăng 20%; trị giá âm vốn chủ sở hữu là 241.560 tỷ đồng, tăng 29%.

“Số doanh nghiệp báo lỗ, lỗ lũy kế, lỗ mất vốn chủ sở hữu vẫn có chiều hướng gia tăng trong nhiều năm”, Bộ Tài chính lưu ý.

Hàng chục nghìn doanh nghiệp FDI vẫn thua lỗ. Ảnh: Nam Khánh

Tính đến 31/12/2023, tổng tài sản của khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chi phối là hơn 9.957.039 tỷ đồng (tăng 6,8% so với năm 2022), vốn chủ sở hữu là 4.192.339 tỷ đồng (tăng 5,5%); trong đó vốn đầu tư của chủ sở hữu là 3.040.282 tỷ đồng (tăng 11,5%), lợi nhuận lũy kế chưa phân phối là 890.603 tỷ đồng (giảm 15,3%).

Theo nhận định của Bộ Tài chính, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của khối doanh nghiệp FDI năm 2023 có sự sụt giảm so với năm 2022.

Cụ thể: Doanh thu là 9.416.102 tỷ đồng, giảm 4,3%, lợi nhuận sau thuế là 337.027 tỷ đồng, giảm 15,7%, dẫn đến số nộp ngân sách Nhà nước giảm nhẹ từ 197.087 tỷ đồng năm 2022 còn 193.238 tỷ đồng năm 2023.

“Nhiều doanh nghiệp báo lỗ liên tục nhiều năm nhưng vẫn mở rộng quy mô vốn đầu tư, hoạt động sản xuất kinh doanh tập trung ở các lĩnh vực: Công nghiệp chế biến, chế tạo; Bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác; Hoạt động chuyên môn, khoa học công nghệ.

Nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư lớn, doanh thu cao, lợi nhuận trước thuế lớn nhưng có mức đóng góp vào ngân sách Nhà nước ở mức khiêm tốn so với các doanh nghiệp khác có vốn đầu tư và kết quả kinh doanh thấp hơn”, Bộ Tài chính lưu ý.

Tăng cường kiểm tra, thanh tra các dự án FDI

Trên cơ sở đánh giá tình hình tài chính doanh nghiệp FDI năm 2023, Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ, ngành, địa phương rà soát các cơ chế, chính sách về đầu tư để kiến nghị Chính phủ sửa đổi hoặc ban hành chính sách đầu tư kịp thời, hiệu quả.

Xây dựng các chỉ tiêu về hiệu quả đầu tư làm căn cứ đánh giá tác động của dự án của doanh nghiệp FDI đang hoạt động đối với kinh tế, xã hội, môi trường nhằm quản lý, ngăn chặn kịp thời các rủi ro có thể xảy ra.

Cơ quan này cũng đề nghị tăng cường sự phối hợp các bộ, ngành và địa phương trong công tác kết nối, khai thác, đối chiếu chéo thông tin chống chuyển giá, trốn thuế, quản lý hiệu quả các nguồn thu phát sinh từ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp có vốn FDI, chống xói mòn nguồn thu, tăng thu cho ngân sách Nhà nước...

"Tăng cường hoạt động rà soát, công tác kiểm tra, thanh tra đối với các dự án đang hoạt động; đẩy mạnh các biện pháp quản lý đối với những doanh nghiệp FDI có hoạt động không hiệu quả hoặc có dấu hiệu vi phạm, gây thiệt hại đến nguồn thu ngân sách Nhà nước, tác động tiêu cực đến môi trường, kinh tế - xã hội", Bộ Tài chính nêu quan điểm.

Bình Minh