Liệu Vua Charles có thể chữa lành cuộc khủng hoảng hoàng gia trước khi quá muộn?

Nhà vua Anh Charles III tại thủ đô London ngày 30/4/2024. Ảnh: AFP/TTXVN

Vết nứt cay đắng trong gia đình hoàng tộc

Tuần trước, Vua Charles III bận rộn kỷ niệm 80 năm chiến thắng của phe Đồng minh trước phát xít Đức và chuẩn bị bay sang Canada để dự khai mạc kỳ họp quốc hội nước này vào cuối tháng. Thế nhưng, một lần nữa, lịch trình công khai của ông bị lu mờ bởi một đợt “sóng gió truyền thông” từ người con trai xa cách – Hoàng tử Harry.

Với vị vua 76 tuổi, điều này dường như đã trở thành mô-típ quen thuộc. Hai năm sau lễ đăng quang, triều đại của ông kẹt trong một kịch bản không thay đổi: Một người cha đang vật lộn với gia đình rối ren của mình.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với đài BBC, Hoàng tử Harry đã tha thiết bày tỏ mong muốn được hòa giải với cha, và không che giấu sự lo lắng về việc vua cha đang chiến đấu với ung thư có thể còn sống bao lâu. Những lời tâm sự này như khơi lại vết nứt cay đắng trong nội bộ hoàng gia – vốn vẫn loay hoay tìm phương hướng trong kỷ nguyên trị vì của Vua Charles.

“Chúng ta vẫn chưa có hình dung rõ ràng về triều đại của Vua Charles”, nhà sử học Ed Owens nhận định. “Nó chưa thực sự khởi sắc, và cũng không chắc sẽ kéo dài bao lâu".

Thách thức với Vua Charles, người đang mang trọng bệnh

Công bằng mà nói, Vua Charles đã làm được rất nhiều. Dù đang điều trị ung thư hằng tuần, Nhà Vua vẫn đi công du Pháp, Australia, Ba Lan và Italy. Ông còn chọn nhạc cho danh sách phát trên Apple Music, tổ chức những buổi quốc yến và chụp những tấm hình chân dung chính thức.

Thế nhưng, phát biểu của Harry – sau một thất bại pháp lý trong nỗ lực khôi phục quyền được cảnh sát bảo vệ khi về nước – đã kéo dư luận quay lại với cuộc rạn nứt bắt đầu từ năm 2020, khi vợ chồng Harry – Meghan rút lui khỏi các nghĩa vụ hoàng gia và chuyển đến California, Mỹ.

Một số chuyên gia cảnh báo: nếu Vua Charles không thể hàn gắn mối quan hệ với con trai, điều đó có thể định hình toàn bộ triều đại của ông – và làm lu mờ các thông điệp về lòng khoan dung, đoàn kết mà ông luôn cổ vũ.

“Khi lịch sử nhìn lại triều đại của ông, chuyện này sẽ là một vết đen”, Peter Hunt – cựu phóng viên hoàng gia của BBC – nhận xét. “Vua Charles đại diện cho một định chế được xây dựng trên nền tảng gia đình, đoàn kết và tha thứ. Vai trò của ông là kết nối mọi người – thế mà ông lại không thể kết nối chính gia đình mình”.

Điện Buckingham đã từ chối bình luận về mối quan hệ giữa Nhà Vua và Hoàng tử Harry. Tuy nhiên, Hoàng gia phản bác nhận định của Harry trong cuộc phỏng vấn rằng vua cha đã chưa đủ nỗ lực để giúp Hoàng tử duy trì quyền được cảnh sát bảo vệ khi về Anh.

“Tất cả các vấn đề này đã được tòa án xem xét kỹ lưỡng nhiều lần, và đều đi đến cùng một kết luận”, phát ngôn viên Hoàng gia Anh nêu rõ trong một tuyên bố hiếm hoi mang giọng điệu gay gắt.

Hoàng tử Anh Harry (phải) và Công nương Meghan Markle (trái). Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Tòa phúc thẩm hôm 2/5 đã tuyên rằng ủy ban chính phủ đã đúng khi từ chối cấp quyền bảo vệ tự động cho Harry sau khi anh không còn là thành viên hoàng gia đang phục vụ. Trước đó, Hoàng tử Harry cho biết anh không thấy an toàn khi đưa vợ con trở lại Anh nếu không có sự bảo vệ phù hợp.

Điện Buckingham cũng đã kêu gọi báo giới không tập trung vào “drama gia đình” trong tuần lễ tưởng niệm chiến thắng châu Âu. Nhưng theo ông Hunt, việc này chỉ càng khiến Harry bị chú ý lâu hơn.

“Đây là vấn đề cá nhân, nhưng họ lại sử dụng toàn bộ bộ máy của định chế để đáp trả”, ông Hunt nhận định.

Hoàng tử Harry hiện vẫn xa cách cả cha lẫn anh trai – Hoàng tử William, một mối quan hệ càng tô đậm hình ảnh một hoàng gia chia rẽ và suy yếu. Trong buổi xuất hiện gần đây nhất trên ban công cung điện Buckingham để xem phi đội máy bay quân sự bay qua, hàng ngũ Hoàng gia thưa thớt rõ rệt.

Em trai của vua – Hoàng tử Andrew – vẫn bị “lưu đày nội bộ” do bê bối liên quan tới nhân vật ấu dâm đã bị kết án, Jeffrey Epstein. Tên ông lại bị nhắc đến gần đây sau cái chết của Virginia Giuffre – người từng cáo buộc ông lạm dụng tình dục và được giới thiệu với ông bởi chính Epstein. Gia đình Giuffre xác nhận cô đã tự tử ở Australia.

Vai trò mới của Hoàng tử William

Với Hoàng tử William, sự vắng mặt của cậu em Harry và người chú Andrew cùng với bệnh tình của cha đã đẩy anh vào một vai trò ngày càng công khai hơn.

Vua Anh Charles III (trái) chuyển giao tước hiệu Đại tá Chỉ huy Quân đoàn Không quân Anh cho Hoàng tử William tại Bảo tàng Không quân ở Middle Wallop, vùng England, ngày 13/5/2024. Ảnh: AFP/TTXVN

William đã gặp Tổng thống Trump tại Paris năm ngoái, cưỡi xe tăng khi thăm quân đội ở Estonia và đại diện vua cha trong tang lễ Đức Giáo hoàng Francis gần đây – chỉ vài ngày sau khi Vua Charles và Hoàng hậu Camilla gặp gỡ Giáo hoàng tại Vatican.

“Trước đây người ta từng cho rằng William hơi lười biếng, nhưng giờ ta thấy anh ấy đang tiến gần tới các sự kiện lớn. Anh ấy đang gây dựng hình ảnh của một chính khách”, sử gia Owens nhận xét.

William đang dồn tâm huyết vào chương trình chống vô gia cư ở 6 thành phố của Anh và Bắc Ireland. Giống như cha, anh vẫn tích cực trong các vấn đề môi trường – dù cả hai đã tiết chế phát ngôn do mục tiêu net-zero vốn ngày càng gây tranh cãi về chính trị.

Cú “đánh bóng” truyền thông lớn nhất của William gần đây là khi anh bình luận thể thao rất sắc sảo trong trận Champions League giữa CLB yêu thích Aston Villa và Paris Saint-Germain. Bình luận viên Rio Ferdinand còn đùa rằng William có thể giành mất công việc của mình.

Nhưng có một vai trò mà William chưa muốn nhận – ít nhất là hiện tại: ngôi vua. Tuy nhiên, những lo ngại về sức khỏe của nhà vua khiến chuyện kế vị ngày càng được nhắc đến. Hồi cuối tháng 3, Vua Charles nhập viện vì phản ứng thuốc. Dù Điện Buckingham trấn an rằng đó chỉ là một “cú va nhỏ trên đường hồi phục”, sự việc vẫn khiến các đài truyền hình lớn phải kích hoạt quy trình đặc biệt chuẩn bị cho quốc tang.

Hiện tại, lịch làm việc của Nhà Vua không cho thấy ông đang giảm tốc. Trái lại, ông thể hiện sự tận tâm cao độ – mà theo giới quan sát, hoặc là dấu hiệu ông đang phục hồi tốt, hoặc là tâm thế của người biết rằng mình không còn nhiều thời gian.

Chuyến thăm Canada vào ngày 27/5 tới đây sẽ không phải sự kiện hoàng gia thông thường: Là nguyên thủ quốc gia của Canada, Vua Charles sẽ đại diện cho chủ quyền quốc gia vào thời điểm Tổng thống Donald Trump công khai kêu gọi biến Canada thành bang thứ 51 của Mỹ.

Tất cả đều cho thấy Vua Charles đang tận dụng vai trò như một công cụ quyền lực mềm của Anh. Ông vừa tiếp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và gửi thư mời ông Trump thăm Anh lần hai.

Tuy nhiên, theo giới quan sát hoàng gia, những hoạt động đối ngoại rầm rộ ấy không thể che lấp thực tế rằng bệnh tình đã cản trở ông theo đuổi những cải cách đối với hoàng gia – điều mà nhiều người từng kỳ vọng sau lễ đăng quang.

Thu Hằng/Báo Tin tức và Dân tộc