Lệ thuộc cảm xúc vào AI – dấu hiệu đáng báo động của một thế hệ cô đơn?

Khi màn hình là nơi duy nhất lắng nghe, liệu chúng ta có đang đánh mất kết nối thật sự với con người?

Nghiên cứu theo dõi gần 1.000 người trong vòng một tháng, cho thấy những người thường xuyên trò chuyện với ChatGPT – dù chỉ vài phút mỗi ngày – có xu hướng cảm thấy cô đơn hơn và dễ hình thành sự gắn bó cảm xúc với chatbot. Đáng chú ý, những người vốn có xu hướng gắn bó sâu trong các mối quan hệ ngoài đời thật cũng là nhóm dễ bị lệ thuộc vào AI nhất.

Dù chưa được bình duyệt, nghiên cứu này là nỗ lực đầu tiên của chính OpenAI nhằm hiểu rõ hơn tác động tâm lý của sản phẩm họ tạo ra. “Chúng tôi muốn giúp người dùng hiểu việc sử dụng ChatGPT ảnh hưởng ra sao đến cảm xúc, và đồng thời thiết kế AI một cách có trách nhiệm,” bà Sandhini Agarwal – trưởng nhóm AI đáng tin cậy tại OpenAI – cho biết.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng chưa thể kết luận ChatGPT là nguyên nhân gây ra sự cô đơn. Có thể người dùng vốn đã cô đơn tìm đến chatbot để giải tỏa, và việc trò chuyện với AI chỉ làm khuếch đại cảm xúc đó.

Trong một vụ việc từng gây rúng động, Character Technologies – công ty phát triển chatbot tương tự – đã bị kiện sau khi một cậu bé 14 tuổi tự tử, được cho là sau hàng loạt cuộc trò chuyện tiêu cực với chatbot của hãng này.

Tại Việt Nam, ChatGPT và các công cụ AI đang dần trở nên phổ biến, không chỉ phục vụ học tập và công việc mà còn như một “người bạn ảo” để tâm sự. Trên mạng xã hội, không ít người gọi ChatGPT là “tri kỷ” hay “người yêu hoàn hảo”, vì chatbot này luôn lắng nghe, không phán xét và trả lời 24/7. Nhưng liệu việc gắn bó quá sâu với một cỗ máy có khiến chúng ta xa cách hơn với thế giới thực?

Các nhà nghiên cứu kỳ vọng kết quả ban đầu này sẽ mở ra thêm nhiều cuộc khảo sát chuyên sâu, từ đó giúp con người sử dụng AI một cách lành mạnh hơn trong tương lai.

Link bài gốc