Lạm dụng rượu, bia - mối nguy sức khỏe!

Hơn cả nỗi lo

Xuất phát từ quan niệm uống rượu, bia cho vui, dễ thăng hoa, phấn chấn, không ít người coi rượu, bia như “một phần tất yếu của cuộc sống” (?!), lâu dần thành quen, thường xuyên sử dụng rượu, bia, có người còn lệ thuộc vào nó, nhẹ thì suy giảm trí nhớ, mất tỉnh táo lý trí, nặng thì mắc các bệnh hiểm nghèo về sức khỏe như xơ gan, ung thư gan, ung thư dạ dày, suy tim, tăng nguy cơ đái tháo đường, tăng huyết áp... Sử dụng rượu, bia quá liều khi tham gia giao thông dễ gây tai nạn giao thông, thậm chí tai nạn thảm khốc, cướp đi sinh mạng của một hoặc nhiều người hoặc để lại những di chứng, hệ lụy buồn... Lạm dụng rượu, bia còn gây nên những câu chuyện đau lòng do không làm chủ bản thân, có những hành vi vi phạm pháp luật hoặc vui say quá đà, uống quá nhiều dẫn đến ngộ độc rượu, có thể tử vong.

Cùng với tận tình chăm sóc sức khỏe người bệnh, bác sĩ kết hợp tuyên truyền, tư vấn kiến thức về phòng, chống tác hại của rượu, bia

Dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn vừa qua, báo chí đưa tin, do tổ chức ăn Tết bằng tiệc rượu liên tục, một gia đình ở Bạc Liêu đã xảy ra thảm kịch khi ba người phải nhập viện, trong đó cha, mẹ tử vong, người con trai nguy kịch phải chuyển lên tuyến trên điều trị. Qua xác minh cho thấy, vợ chồng ông T.V.T (64 tuổi) và bà T.M.T (62 tuổi) cùng con trai T.V.Tr (33 tuổi) và một số người thân ở ấp Mặc Đây, thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu tổ chức ăn nhậu liên tục trong ba ngày (từ 28 đến 30 Tết Nguyên đán), có ngày nhậu sáng đêm, uống gần hết can rượu 30 lít. Hậu quả là ông T.V.T và bà T.M.T qua đời, anh T.V.Tr đi cấp cứu do uống nhiều rượu, uống liên tục trong nhiều ngày như đã nói ở trên.

Trước đó, báo chí cũng từng đưa tin, gần cuối năm 2023, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Kiên Giang tiếp nhận ba bệnh nhân là N.H.T (39 tuổi, ở phường Vĩnh Thanh), N.T.H (44 tuổi, ở phường Vĩnh Thanh Vân), H.V.L (45 tuổi, ở phường Vĩnh Lợi) đều thuộc thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang vào cấp cứu, điều trị do nghi ngộ độc rượu. Ba bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sùi bọt mép, tím tái người, suy hô hấp, được chẩn đoán ngộ độc rượu có cồn nghi là methanol. Qua xét nghiệm mẫu rượu của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Kiên Giang, hàm lượng methanol trong rượu họ uống vượt mức giới hạn cho phép. Hậu quả là hai trong số ba người (ông N.H.T và N.T.H) tử vong.

Rượu, bia thường được sử dụng trong các dịp gặp mặt, liên hoan

Một trường hợp khác, ngay ngày đầu tiên của năm 2024, Trung tâm Y tế huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh tiếp nhận bệnh nhân L.Đ.T (48 tuổi) nhập viện trong tình trạng hôn mê, sùi bọt mép, da niêm mạc nhợt, đồng tử hai bên co nhỏ, người lạnh, huyết áp tụt, suy hô hấp. Gia đình cho biết, bệnh nhân đã uống rượu và có các biểu hiện như trên. Sau kết quả xét nghiệm và hội chẩn, các bác sĩ kết luận bệnh nhân bị suy hô hấp, viêm phổi nặng, ngộ độc rượu, toan hô hấp...Có thể thấy, rượu là chất tác động tâm thần mạnh, lạm dụng, sử dụng nhiều rượu, bia dễ dẫn đến thần trí không ổn định, không kiểm soát được hành vi, gây hậu quả khó lường. Nhìn rộng ra, mới đây, một người đàn ông ở trấn Hoàng Nghĩ, quận Giang Dương, thành phố Lô Châu, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc sau khi uống quá nhiều rượu, mất lý trí đã ném con trai gần bốn tuổi từ tầng ba xuống đất rồi nhảy theo, dù được cứu sống nhưng để lại bi kịch gia đình.

Cảnh báo và khuyến cáo

Có một thực tế là, dù nhận thức được tác hại của rượu, bia, nhất là lạm dụng, lệ thuộc vào rượu, bia nhưng vì nhiều lý do, thói quen xấu này xem ra vẫn chưa dứt bỏ được ở không ít người. Thống kê sơ bộ cho thấy, Việt Nam xếp vào hàng thứ hai các nước khu vực Đông Nam Á và thứ ba châu Á về mức tiêu thụ bình quân rượu, bia/người. Do vậy, để đảm bảo an toàn sức khỏe người dân, ngày 14/6/2019, Quốc hội đã ban hành Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia, có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2020, đề cập đến tổng hòa các nội dung, biện pháp cần triển khai thực hiện. Mới đây, Bộ Y tế đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố về việc tăng cường công tác phòng, chống tác hại của rượu, bia, đưa Luật vào cuộc sống bằng những hành động cụ thể, thiết thực.

Hiện nay trên thị trường bày bán nhiều loại rượu nhưng người tiêu dùng cần sử dụng đúng liều lượng để đảm bảo sức khỏe

Dưới góc độ chuyên môn, các chuyên gia y tế cảnh báo, lạm dụng, sử dụng thường xuyên, quá nhiều rượu, bia sẽ dẫn đến các bệnh nguy hiểm như ngộ độc rượu, viêm gan mạn tính, xơ gan, viêm tụy cấp, tăng nguy cơ ung thư miệng, thực quản, ung thư gan, ung thư đại tràng, làm giảm khả năng đề kháng của cơ thể, do đó rất dễ bị nhiễm trùng, những người nghiện rượu dễ mắc lao phổi, phụ nữ mang thai uống nhiều rượu có thể gây sinh non, ảnh hưởng đến phát triển thể chất, tinh thần, trí tuệ của đứa trẻ, gây ngộ độc cho thai nhi. Đặc biệt, người ngộ độc rượu có thể bị co giật, hôn mê, nghẹt thở, tổn thương não và tử vong.

Điều đáng sợ nữa, khi lạm dụng rượu, bia sẽ tạo nguy cơ rất cao mắc các bệnh lý về tim mạch, đặc biệt là giãn nở cơ tim, gây suy tim - nguyên nhân hình thành cục huyết khối trong buồng tim mà nếu bơm lên não sẽ gây tắc nghẽn, dẫn đến đột quỵ não...Vì thế, để phòng ngừa ngộ độc rượu, bia, các chuyên gia y tế khuyến cáo không uống cồn công nghiệp, rượu có hàm lượng methanol > 0,1% vì có thể gây mù mắt và tử vong; không uống rượu nồng độ từ 30 độ trở lên vượt quá 30ml/người/ngày; không uống rượu ngâm với lá, rễ cây, phủ tạng động vật không rõ độc tính; không uống rượu khi không biết đó là rượu gì, rượu không có nguồn gốc, không công bố tiêu chuẩn chất lượng, khi đang uống thuốc điều trị...

Ở tỉnh ta, theo số liệu của ngành Y tế, trước, trong, sau dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 và lễ hội Xuân, đến thời điểm hiện tại, không có trường hợp nào phải nhập viện cấp cứu do ngộ độc rượu, bia. Tuy nhiên, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về tác hại của rượu, bia; mỗi địa phương, cơ quan, đơn vị, cá nhân cần nghiêm túc thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng, đảm bảo ATGT, trật tự an toàn xã hội.

"Theo Điều 5, Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia, các hành vi bị nghiêm cấm trong phòng, chống tác hại của rượu, bia là: Xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia; người chưa đủ 18 tuổi uống rượu, bia; bán, cung cấp, khuyến mại rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi; sử dụng lao động là người chưa đủ 18 tuổi trực tiếp tham gia vào sản xuất, mua bán rượu, bia; cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan, tổ chức, sĩ quan, hạ sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, chiến sĩ, người làm việc trong LLVTND, học sinh, sinh viên uống rượu, bia ngay trước, trong giờ làm việc, học tập, nghỉ giữa giờ làm việc, học tập; điều khiển phương tiện giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn..."

Hoàng Anh