Ký ức Tết xưa

Làn mưa bụi lặng lẽ phất qua trời, chuẩn bị cho sự bật dậy tinh khôi của chồi non, lộc biếc.Tôi ngờ tưởng cả đất trời đang lên cơn say trong cái hối hả bừng bừng mãnh liệt vươn lên của sự sống, vạn vật và con người!

Những cành đào đã ào ạt đâm nụ khỏe khoắn mập mạp chuẩn bị xòe hoa. Cái màu hoa hồng hồng tươi tắn dịu dàng ấy chính là linh hồn của mùa xuân! Hoa đào có cách thể hiện nét duyên của mình rất độc đáo mà không loài hoa nào có được! Có cảm giác mưa phùn và cái lạnh ẩm ướt chính là cái cớ để nàng tiên mùa xuân này e ấp làm duyên. Trong cái rét chồi rét lộc của mùa xuân, hoa đào nở ra như một chấm sáng của tạo hóa làm ấm cả không gian và hồn người…

Màu hoa đào nhắc tôi luôn lưu giữ những mùa xuân quê mẹ để mỗi độ tết đến, xuân về tôi lại bồi hồi hong lại những ký ức tết xưa.

Tôi bỗng thấy nhớ phiên chợ tết quê tôi ngày xưa ấy... Nhớ cái không khí chộn rộn rủ nhau đi chợ tết; nhớ cái đông vui tấp nập trên mọi nẻo đường đổ về chợ; nhớ cả những mặt hàng ngày tết: Từ gạo, muối, tương, cà cho đến những đồ lễ tết như bánh kẹo, rượu, bia, hoa quả rồi quần áo, giày dép... tất cả cứ đầy ắp lên. Và, không thể thiếu hoa đào! Giữa cái lạnh cắt da, cắt thịt của những ngày đông cuối năm, mẹ tôi trở về với cơ man những thứ cho ngày tết và nét mặt mẹ thật tươi vui…

Sáng 29 tết, bố tôi sắm sửa gầu dây và gầu sòng để tát ao lấy cá về kho ăn tết. Những chú cá chuối da nâu đen có những hoa văn trên cái thân mình tròn lẳn tươi rói còn giãy đành đạch, đem về nhà mẹ sơ chế rồi cẩn thận xếp từng khúc lẫn với những lát giềng tươi. Mẹ sai chị hái thêm mấy quả khế chua còn xanh ngắt cùng với tương Bần để mẹ cho vào cái nồi đất to, lên bếp củi trấu để lửa liu riu kho cho thật nhừ. Món này khiến tôi thích thú bởi cái vị ngọt lành đậm đà và mùi thơm không cưỡng được! Tiếng lợn kêu eng éc rồi tiếng giã giò côm cốp nghe thật vui tai. Mấy đứa trẻ lau nhau như chúng tôi thì vui đùa chộn rộn chờ được các bác mổ lợn xong, luộc lòng chín thì gọi vào cho miếng đuôi giòn sần sật. Chị tôi đã rửa lá dong, tỉ mẩn tước từng gân lá để bố gói bánh cho mềm, dẻo. Ðỗ xanh và gạo nếp đã sẵn sàng. Lạt giang bố đã lột sẵn… Bây giờ bố bắt đầu gói bánh. Bàn tay bố linh hoạt với những động tác dứt khoát. Bố gói một loáng đã xong. Những chiếc bánh vuông vức, xanh mướt màu lá được xếp lần lượt vào chiếc xoong quân dụng to tướng để chuẩn bị cho vào bếp. Chúng tôi lại vui sướng khi nghĩ tới một đêm được ngủ dưới bếp để canh nồi bánh thơm ngát, lại được nghe bà kể chuyện Lang Liêu và những chiếc bánh thần kỳ…

Chiều 30 tết, ngày cuối cùng của năm cũ, ai cũng tất bật chuẩn bị mọi công việc để đón chào năm mới. Bà nội tôi lặng lẽ chuẩn bị nồi nước lá mùi làm nước tắm cho cả nhà. Bà bảo: Tắm nước lá mùi chiều 30 tết để cái thơm tho xua đi hết những bụi bặm, rủi ro của năm cũ, đón chào một năm mới tốt lành!

Còn ông nội tôi thì trịnh trọng trải tấm chiếu cói hoa ra giữa nhà cùng với giấy điều, mực tàu mài sẵn ngồi hí hoáy viết câu đối tết. Ông vừa vuốt chòm râu bạc như cước vừa ngắm nghía những nét chữ đen óng ánh, mềm mại nổi bật trên tấm giấy điều đỏ, nở nụ cười viên mãn. Tôi rất thích được giúp ông mài mực và cùng ông ngắm từng nét chữ. Ông bảo:

- Hồi xưa, bằng tuổi cháu là ông đã được đi học chữ Nho, nếu cháu thích ông sẽ dạy... Tôi vui sướng khi được ông dạy viết chữ tên mình. Chữ "Tâm". Ông bảo:

"Tâm" là tấm lòng, là trái tim, là cái "hồn" của con người. Tên cháu rất hay, sau này sẽ trở thành người tốt... Tôi nhìn sâu vào đôi mắt hiền từ, đôn hậu của ông như đọc được bao điều hi vọng...
Háo hức gì rồi cũng tới!

Ðêm giao thừa, bố tôi trịnh trọng đặt lên bàn thờ mâm cỗ cúng đón chào năm mới!

Sáng mùng một, cả nhà trở dậy đón Tết trong trang phục đẹp đẽ, tươm tất nhất! Bà tôi vui vẻ cầm trong tay những đồng tiền mới toanh, chắc đã để dành từ lâu đem ra mừng tuổi cho chị em tôi. Ôi, vui quá! Những đồng tiền xanh, tiền đỏ cứ rạo rực trong tâm hồn mỗi đứa, để rồi cái cảm giác vui sướng, hạnh phúc ấy cứ theo tôi đi suốt chặng đường đời. Thế rồi, cả nhà cùng nhau đi chúc Tết trong làn mưa xuân lất phất, rộn ràng như thể trời ban tài lộc xuống nhân gian. Mọi người hồ hởi chúc tụng nhau những lời tốt đẹp nhất hi vọng một năm mới bình an, thịnh vượng!

Hy vọng mọi điều tốt lành sẽ đến cùng cái Tết an vui, để mãi mãi Tết cổ truyền vẫn luôn là kỷ niệm đẹp, là ý niệm thiêng liêng định vị trong phần hồn đi suốt cuộc đời không thể nhạt phai trong tâm hồn và tiềm thức của mỗi người dân đất Việt.

Nhất Chi Mai