Kinh tế toàn cầu 2025: Rủi ro và bất định

Ngay khi nền kinh tế toàn cầu dần vượt qua dư âm của đại dịch COVID-19, một loạt thách thức mới đã xuất hiện, báo hiệu năm 2025 sẽ đầy "bất định".

Ngay khi nền kinh tế toàn cầu dần vượt qua dư âm của đại dịch COVID-19, một loạt thách thức mới đã xuất hiện, báo hiệu năm 2025 sẽ đầy "bất định".

Năm 2024 ghi nhận bước ngoặt khi nhiều ngân hàng trung ương lớn trên thế giới bắt đầu giảm lãi suất sau thời gian dài thắt chặt tiền tệ trong một nỗ lực để kiểm soát lạm phát cao. Đặc biệt, cuộc chiến chống lạm phát được giải quyết mà không dẫn đến suy thoái kinh tế toàn cầu.

Các thị trường chứng khoán tại Hoa Kỳ và châu Âu thiết lập những cột mốc kỷ lục, trong khi tạp chí Forbes gọi đây là “năm thăng hoa của giới siêu giàu”. Có đến 141 tỷ phú mới xuất hiện, đánh dấu một năm đáng nhớ cho tầng lớp thượng lưu toàn cầu.

Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với sự hài lòng của người dân. Trong một năm bầu cử sôi động, từ Ấn Độ, Nam Phi, đến châu Âu và Mỹ, các cử tri đã bày tỏ sự thất vọng sâu sắc bằng lá phiếu của mình. Nguyên nhân chính là cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt ngày càng trầm trọng, được thúc đẩy bởi giá cả tăng vọt sau đại dịch.

Năm 2025: Những khó khăn chồng chất

Dự báo cho năm 2025 không mấy khả quan. Nếu ông Donald Trump, trong nhiệm kỳ tổng thống mới của mình, thực hiện các chính sách thuế nhập khẩu khắc nghiệt, một cuộc chiến thương mại có thể sẽ nổ ra. Điều này sẽ gây ra một đợt lạm phát mới, hoặc làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu, hoặc thậm chí là cả hai. Tỷ lệ thất nghiệp, vốn đang ở mức thấp kỷ lục, có nguy cơ tăng cao trở lại.

Không chỉ vậy, các cuộc xung đột tại Ukraine và Trung Đông, bế tắc chính trị ở Đức và Pháp, cùng những câu hỏi về nền kinh tế Trung Quốc cũng khiến bức tranh kinh tế toàn cầu thêm phần u ám. Đồng thời, chi phí gia tăng từ thiệt hại do biến đổi khí hậu đang trở thành gánh nặng không nhỏ đối với các quốc gia.

Theo Ngân hàng Thế giới (WB), các quốc gia nghèo nhất hiện đang trong tình trạng kinh tế tồi tệ nhất trong hai thập kỷ qua. Những nước này gần như không nhận được lợi ích nào từ sự phục hồi sau đại dịch. Do đó, bất kỳ "cơn gió ngược" mới nào, như suy giảm thương mại hay khó khăn trong điều kiện tài trợ, sẽ càng làm tình hình thêm tồi tệ.

Tại các nền kinh tế phát triển, chính phủ phải đối mặt với áp lực lớn trong việc giải quyết tâm lý bi quan của người dân. Nhiều người tin rằng sức mua, mức sống và triển vọng tương lai của họ đang dần suy giảm. Nếu không có giải pháp hiệu quả, điều này có thể thúc đẩy sự trỗi dậy của các đảng phái cực đoan, vốn đã gây ra sự chia rẽ và bế tắc trong nhiều cơ quan lập pháp.

Trong khi đó, các ưu tiên chi tiêu mới như chống biến đổi khí hậu, tăng cường quốc phòng, hay chăm sóc dân số già đang đặt gánh nặng lên ngân sách quốc gia vốn đã căng thẳng sau đại dịch COVID-19. Chỉ khi có một nền kinh tế lành mạnh, các quốc gia mới có thể tạo ra nguồn thu đủ lớn để đáp ứng những nhu cầu này.

Nếu các chính phủ tiếp tục gia tăng nợ công mà không tìm ra các giải pháp bền vững, nguy cơ xảy ra một cuộc khủng hoảng tài chính sẽ trở thành hiện thực trong tương lai không xa.

Những thách thức lớn trong năm 2025

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde đã mô tả viễn cảnh kinh tế năm 2025 bằng một từ: “bất định”.

Một trong những yếu tố quan trọng là liệu ông Trump có thực sự áp thuế nhập khẩu từ 10-20% với tất cả hàng hóa nhập khẩu, và tăng lên đến 60% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, hay đó chỉ là một chiến lược gây sức ép để có lợi trong đàm phán. Nếu các chính sách này được thực thi, tác động sẽ phụ thuộc vào các ngành bị ảnh hưởng cũng như các phản ứng trả đũa từ các quốc gia khác.

Trung Quốc đang phải đối mặt với áp lực lớn để tái cơ cấu. Các chuyên gia kinh tế nhận định nước này cần giảm phụ thuộc vào sản xuất công nghiệp, đồng thời tăng thu nhập cho tầng lớp thu nhập thấp nhằm kích thích tiêu dùng nội địa.

Trong khi đó, tại châu Âu, nền kinh tế khu vực này đã tụt hậu so với Mỹ kể từ sau đại dịch. Để cải thiện tình hình này, châu Âu cần giải quyết những nguyên nhân cốt lõi như thiếu đầu tư và khủng hoảng lao động có kỹ năng. Tuy nhiên, trước hết, các quốc gia lớn như Đức và Pháp phải vượt qua các bế tắc chính trị đang làm đình trệ tiến trình phát triển.

Đối với nhiều nền kinh tế khác, viễn cảnh đồng USD mạnh lên - nếu các chính sách của ông Trump thúc đẩy lạm phát và làm chậm tốc độ cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) - sẽ là một tín hiệu không vui. Điều này có thể hút vốn đầu tư khỏi các nước đang phát triển và khiến trách nhiệm nợ bằng USD tại các quốc gia này trở nên nặng nề hơn.

Ngoài ra, những tác động khó đoán từ các cuộc xung đột tại Ukraine và Trung Đông cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến giá năng lượng, yếu tố cốt lõi đối với hoạt động của nền kinh tế toàn cầu.

Hiện tại, các nhà hoạch định chính sách và thị trường tài chính vẫn đặt kỳ vọng vào khả năng nền kinh tế toàn cầu sẽ vượt qua được những thách thức này. Các ngân hàng trung ương cũng được kỳ vọng sẽ hoàn tất quá trình đưa lãi suất trở lại mức bình thường.

Tuy nhiên, như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã cảnh báo trong Triển vọng Kinh tế Thế giới mới nhất: “Hãy sẵn sàng cho những thời kỳ bất định”.

Năm 2025 đang đặt ra hàng loạt bài toán lớn mà các quốc gia, doanh nghiệp và cá nhân đều phải đối mặt. Việc tìm kiếm giải pháp để duy trì tăng trưởng, ổn định xã hội và đối phó với những cú sốc kinh tế mới sẽ là trọng tâm của các chính sách toàn cầu trong năm tới.

Christian Nolting, Trưởng Bộ phận Đầu tư toàn cầu - Deutsche Bank

nói về triển vọng đầu tư năm 2025

Nguồn: Deutsche Bank

Lê Thành

Nguồn TBNH: https://thoibaonganhang.vn/kinh-te-toan-cau-2025-rui-ro-va-bat-dinh-159234.html
Zalo