Kiểm định chất lượng - 'tấm gương phản chiếu'

Ảnh minh họa INT.

Theo đó, kiểm định chất lượng được ví như “tấm gương phản chiếu”, giúp các trường nhìn nhận đúng vị thế của mình.

Nếu trước đây, kiểm định chất lượng được nhìn nhận như thủ tục hành chính, thì nay trở thành thành công cụ quản trị hiện đại, giúp các cơ sở giáo dục tự soi chiếu, điều chỉnh và nâng cao uy tín trong hệ thống giáo dục trong nước và quốc tế.

Thực tế cho thấy, kiểm định chất lượng không còn là câu chuyện của riêng một số trường, mà đang trở thành yêu cầu phổ quát đối với tất cả cơ sở giáo dục đại học. Việc được công nhận đạt chuẩn kiểm định đồng nghĩa với việc nhà trường khẳng định được năng lực quản trị, chất lượng đào tạo, đội ngũ và cơ sở vật chất theo các tiêu chí rõ ràng, minh bạch. Quan trọng hơn, đó là lời cam kết của nhà trường với người học và xã hội về chất lượng đào tạo cũng như sự đổi mới không ngừng của cơ sở đào tạo.

Kiểm định chất lượng đối với các cơ sở giáo dục đại học cũng giống như việc khám sức khỏe định kỳ của con người, đó là việc làm cần thiết, giúp các trường có căn cứ và công cụ cải tiến chất lượng hiệu quả và có thể đo lường được.

Thông qua quy trình đánh giá khắt khe, đa chiều, các trường có cơ hội nhận ra điểm mạnh để phát huy và điểm yếu để khắc phục. Khi kết quả kiểm định không chỉ dừng ở “đạt” hay “chưa đạt”, mà được ví như chiếc “la bàn” định hướng phát triển, thì quá trình này trở thành đòn bẩy thúc đẩy sự trưởng thành bền vững của chính nhà trường.

Đặc biệt, trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, kiểm định chất lượng còn là “giấy thông hành” giúp giáo dục đại học Việt Nam tiến gần hơn với các chuẩn mực khu vực và thế giới. Hiện, nhiều trường đại học đã chủ động tham gia các tổ chức kiểm định quốc tế, từng bước đưa chương trình đào tạo đạt chuẩn AUN-QA, ABET hay FIBAA. Sự chủ động và chuyển động này không chỉ góp phần nâng cao uy tín học thuật mà còn mở rộng cơ hội hợp tác quốc tế, trao đổi giảng viên, sinh viên và công nhận tín chỉ xuyên biên giới.

Một tín hiệu đáng mừng là nhận thức của các cơ sở giáo dục và đào tạo về kiểm định đã chuyển biến tích cực. Nhiều trường không còn coi đây là nhiệm vụ “đến hẹn lại lên”, mà là hoạt động thường xuyên gắn với văn hóa chất lượng. Theo đó, mọi hoạt động giảng dạy, nghiên cứu, phục vụ cộng đồng đều đặt trong tinh thần tự đánh giá và cải tiến liên tục. Khi đó, kiểm định trở thành vòng tròn phát triển: đánh giá – điều chỉnh – đổi mới – nâng cao, thay vì chỉ là một chu kỳ hành chính mang tính hình thức.

Tuy nhiên, để kiểm định chất lượng thực sự phát huy vai trò động lực, thiết nghĩ, cần bảo đảm tính độc lập, khách quan và minh bạch của các tổ chức kiểm định; đồng thời xây dựng hệ thống tiêu chuẩn phù hợp với thực tiễn Việt Nam nhưng vẫn tiệm cận chuẩn quốc tế. Cơ quan quản lý Nhà nước cần đóng vai trò kiến tạo, hỗ trợ, thay vì chỉ giám sát và kiểm tra; còn các trường cần nuôi dưỡng văn hóa chất lượng như một giá trị cốt lõi, lan tỏa trong mọi hoạt động.

Lẽ tất nhiên, kiểm định chất lượng không phải là đích đến, mà là hành trình dài hơi, đòi hỏi cam kết, nỗ lực và đổi mới liên tục không ngừng. Khi chất lượng được đặt ở vị trí trung tâm, kiểm định không còn là “rào cản” mà trở thành “động lực” để các trường đại học Việt Nam phát triển bền vững, hội nhập sâu rộng. Qua đó, góp phần khẳng định vị thế của nền giáo dục nước nhà trong khu vực và trên thế giới.

Minh Phong