Không để doanh nghiệp đơn độc trên hành trình số hóa!

TS. Nguyễn Thanh Hòa - Phó giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM

* CĐS được xem là một trong những ưu tiên hàng đầu để thúc đẩy phát triển kinh tế. Thời gian qua, TP.HCM đã định hướng mục tiêu và triển khai những chính sách hỗ trợ cụ thể nào?

- TP.HCM xác định CĐS là trụ cột quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Từ năm 2020, UBND TP.HCM đã ban hành Quyết định số 2393/QĐ-UBND, phê duyệt chương trình CĐS với các mục tiêu, chỉ số cụ thể đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030.

Đối với cộng đồng DN, đặc biệt là SMEs (chiếm 97,5% tổng số DN), Thành phố đã ban hành kế hoạch hỗ trợ từng bước CĐS. Các hỗ trợ tập trung vào tối ưu hóa hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh. Cụ thể, DN được hỗ trợ chi phí tư vấn, thuê mua các giải pháp số hóa quy trình quản trị, sản xuất, kinh doanh, công nghệ và chuyển đổi mô hình kinh doanh.

Bên cạnh đó, Thành phố đã triển khai nhiều giải pháp thiết thực như xúc tiến thương mại điện tử, kết nối ngành hàng, tổ chức đào tạo kỹ năng ứng dụng công nghệ số. Các sở, ngành cũng tích cực hợp tác với đối tác để thúc đẩy hoạt động kinh doanh trên nền tảng số và khuyến khích áp dụng các mô hình đổi mới sáng tạo.

* Nhưng CĐS vẫn là “bài toán” lớn với nhiều DN TP.HCM, đặc biệt là khối SMEs và hộ kinh doanh cá thể - lực lượng chiếm tỷ lệ lớn nhưng còn “e dè” trong tiến trình số hóa?

- Đúng vậy. Từ quan sát thực tế, tôi thấy họ thiếu nguồn lực tài chính, nhân lực và kiến thức chuyên môn. Ưu tiên hàng đầu của họ vẫn là duy trì hoạt động sản xuất trong bối cảnh thị trường biến động. Khi phải vận hành DN, thích ứng với cạnh tranh và lo thêm ngân sách cho CĐS, không phải ai cũng đủ điều kiện để theo đuổi.

CĐS không chỉ là mua công nghệ hay phần mềm, mà là quá trình thay đổi tư duy quản trị. Việc này đòi hỏi phải bắt đầu từ người đứng đầu DN, người quyết định chuyển đổi mô hình kinh doanh từ truyền thống sang số hóa. Tuy nhiên, không ít người chưa nhận thấy giá trị lâu dài hoặc e ngại vì thiếu kiến thức nền tảng.

Ngoài ra, hạn chế trong năng lực quản trị, quy trình chưa chuẩn hóa và tổ chức chưa sẵn sàng tích hợp công nghệ là rào cản lớn. DN cũng chưa chú trọng đúng mức đến việc thu thập, xử lý và khai thác dữ liệu, yếu tố cốt lõi trong các mô hình kinh doanh hiện đại.

* Trước thực trạng đó, Trung tâm CĐS TP.HCM có cách tiếp cận nào để “gỡ nút” và thúc đẩy khu vực tư nhân tham gia mạnh mẽ hơn vào quá trình CĐS, từ đó phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố?

- TP.HCM đang đứng trước cơ hội phát triển mới với không gian địa lý mở rộng sau sáp nhập địa giới hành chính. Nếu không đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và CĐS, bộ máy sẽ khó vận hành hiệu quả, còn DN khó nâng cao sức cạnh tranh. CĐS không chỉ là công cụ mà phải trở thành nền tảng cho giải pháp đổi mới sáng tạo, phục vụ người dân, DN, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Bám sát định hướng này, Trung tâm CĐS TP.HCM đang triển khai nhiều cách tiếp cận mới để hỗ trợ DN trong tiến trình CĐS, quyết tâm không để DN đơn độc. Không chỉ hỗ trợ đào tạo, tư vấn mô hình phù hợp, mà còn kết nối DN với hệ sinh thái giải pháp - từ hạ tầng, dữ liệu, nền tảng đến tiện ích như thanh toán điện tử, không tiền mặt.

Song song, TP đẩy mạnh phát triển kho dữ liệu dùng chung, mở rộng khả năng chia sẻ dữ liệu cho khu vực tư nhân có chọn lọc và kiểm soát. Đây là tài sản số giá trị cao, giúp DN xây dựng mô hình kinh doanh mới và ra quyết định nhanh, chính xác hơn.

Chúng tôi nhận thức khu vực kinh tế tư nhân không phải là thực thể riêng lẻ, mà là phần không thể tách rời trong hệ sinh thái “ba nhà” - nhà nước, nhà trường và nhà DN. Do đó, các chương trình hành động thời gian tới sẽ tăng cường phối hợp giữa ba bên, tạo khối gắn kết thúc đẩy đổi mới sáng tạo và CĐS.

Đặc biệt, việc cụ thể hóa các định hướng chính sách lớn là nhiệm vụ cấp thiết. Bộ Chính trị đã ban hành hai Nghị quyết quan trọng: Nghị quyết 68-NQ/TW xác định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế và Nghị quyết 57-NQ/TW nhấn mạnh vai trò của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS trong phát triển đất nước. TP.HCM, Trung tâm CĐS TP.HCM xác định đây là cơ hội để tái cấu trúc cách tiếp cận hỗ trợ khu vực kinh tế tư nhân đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và CĐS, từ đó đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội.

* Theo ông, DN cần hành động gì để bứt phá trong cuộc “cách mạng” CĐS và nâng cao năng lực cạnh tranh trong giai đoạn phát triển mới của TP.HCM?

- Tiên quyết là phải thay đổi tư duy, đặc biệt từ cấp lãnh đạo DN. Cần xem CĐS là yêu cầu sống còn trong bối cảnh kinh tế hiện đại để tránh mất năng lực cạnh tranh hoặc bị đào thải.

DN cần tích cực tìm hiểu và tiếp cận các chương trình hỗ trợ từ TP.HCM, từ đào tạo, tư vấn đến hỗ trợ hạ tầng, nền tảng số và dữ liệu. Nếu khai thác đúng cách, có thể rút ngắn quá trình CĐS và tiết kiệm chi phí đầu tư.

Thứ hai, cần xây dựng năng lực nội tại. DN nên ưu tiên số hóa quy trình cốt lõi, chuẩn hóa quản trị, đầu tư vào hệ thống dữ liệu và khai thác dữ liệu hiệu quả. Đào tạo đội ngũ nhân lực có kỹ năng số để vận hành công nghệ mới linh hoạt. CĐS thành công không chỉ là ứng dụng công nghệ mà còn phải cải thiện quy trình kinh doanh, văn hóa công ty và trải nghiệm khách hàng. Những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến sự bền vững và năng lực cạnh tranh dài hạn của DN.

Thứ ba, DN phải chủ động đổi mới mô hình kinh doanh, dịch chuyển từ cách làm truyền thống sang cách tiếp cận dựa trên dữ liệu và công nghệ. Điều này giúp nâng cao hiệu suất và tạo lợi thế trong tiếp cận thị trường và khách hàng.

* Cảm ơn ông!

Hưng khánh