Khởi nghiệp là tự mình mở lối

Tỉnh đoàn, Hội Liên hiệp thanh niên tỉnh Hải Dương tuyên dương các gương thanh niên khởi nghiệp tiêu biểu năm 2024. Ảnh: LINH LINH

Tại buổi liên hoan dòng họ dịp Tết Thanh minh, chú tôi vui mừng thông báo với mọi người có 2 thanh niên trong họ đã khởi nghiệp thành công.

Một anh tên là Minh, sinh ra trong gia đình có truyền thống làm nghề mộc. Từ nhỏ, anh đã được bố dạy cách chọn gỗ, cách đục đẽo tỉ mỉ từng đường nét để tạo ra những sản phẩm tinh xảo. Sau khi tốt nghiệp đại học, anh chọn tiếp nối xưởng gỗ của gia đình. Tuy nhiên, thay vì làm theo cách cũ, anh cải tiến kỹ thuật, mở rộng quy mô và kết hợp kinh doanh online để đưa sản phẩm ra thị trường rộng lớn hơn. Nhờ vậy, xưởng gỗ của anh này ngày càng phát triển.

Còn anh Vương lại có một hướng đi khác. Anh đam mê công nghệ và luôn ấp ủ ý tưởng phát triển một ứng dụng giúp khách hàng có thể tự thiết kế và đặt mua đồ nội thất theo ý muốn. Anh không có nền tảng gia đình trong lĩnh vực này, cũng không có nhiều vốn, nhưng anh quyết tâm tìm nhà đầu tư và thành lập doanh nghiệp riêng. Sau nhiều lần thất bại, ứng dụng của anh cuối cùng cũng được thị trường đón nhận, thu hút nhiều khách hàng sử dụng.

Khi nghe chú tôi thông báo vậy, nhóm thanh niên trong họ tranh luận khá sôi nổi về lập nghiệp và khởi nghiệp. Họ cho rằng chú tôi và nhiều người khác đang có sự nhầm lẫn về 2 khái niệm này. Trường hợp của anh Minh là lập nghiệp, tiếp nối một con đường đã có sẵn, cải tiến và phát triển nó theo hướng hiện đại hơn, nhưng không phá bỏ nền tảng cũ. Còn anh Vương thì khởi nghiệp, tự tạo ra một con đường mới, đối mặt với nhiều rủi ro nhưng cũng đầy tiềm năng và cơ hội.

Người này rồi người kia đưa ra quan điểm, thấy ồn ào quá nên bác trưởng họ đứng ra giải thích và nhấn mạnh dù chọn lập nghiệp hay khởi nghiệp, cả 2 thanh niên trong họ đều đang theo đuổi giấc mơ của mình. Một người chọn con đường an toàn và phát triển dựa trên nền tảng có sẵn, người kia chấp nhận thử thách để tạo ra điều mới. Mỗi lựa chọn đều có cái hay riêng, quan trọng là phải hiểu sở trường của mình và sẵn sàng cống hiến hết mình cho con đường đã chọn.

Mỗi người khi trưởng thành đều mang trong mình một khát vọng - khát vọng xây dựng sự nghiệp, tự đứng trên đôi chân của mình để tạo nên một dấu ấn trong cuộc đời. Nhưng có hai con đường rõ rệt mà người ta thường lựa chọn: lập nghiệp và khởi nghiệp. Thoạt nghe, hai khái niệm này có vẻ giống nhau, nhưng kỳ thực, chúng có những sắc thái rất riêng, phản ánh cách mỗi người đối diện với thử thách và định nghĩa thành công.

Lập nghiệp là hành trình bền bỉ của những người đi tìm sự ổn định. Họ có thể bắt đầu bằng việc đi làm thuê, tích lũy kinh nghiệm, sau đó tự gây dựng sự nghiệp riêng theo một con đường đã định sẵn. Đó có thể là một công việc ổn định, một vị trí vững vàng trong xã hội, hay một doanh nghiệp gia đình mà họ kế thừa và phát triển. Lập nghiệp là xây dựng tương lai trên nền tảng của những gì đã có, với sự chắc chắn và ít rủi ro hơn.

Còn khởi nghiệp là con đường của những người không muốn đi trên những lối mòn mà người khác đã vạch sẵn. Khởi nghiệp là tự mình mở lối, xây dựng từ con số không, là tạo ra điều chưa từng có. Người khởi nghiệp chấp nhận rủi ro, đối diện với thất bại, bởi họ tin rằng mỗi lần vấp ngã là một cơ hội để bước xa hơn.

Những năm qua, tỉnh Hải Dương luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với sự phát triển của thanh niên, nhất là vấn đề khởi nghiệp, lập nghiệp. Nhiều mô hình khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đã giúp không ít thanh niên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Tuy nhiên, với “hiện tượng” khởi nghiệp hiện nay, càng lúc càng có nhiều sinh viên bỏ học hoặc ra trường rồi bỏ bằng đại học để khởi nghiệp. Nhiều bạn xem thường việc đi làm thuê với tư tưởng “nếu bạn không tự xây ước mơ của mình, người khác sẽ thuê bạn xây ước mơ của họ” (Tony Gaskins). Đặc biệt, một số bạn trẻ bị ảnh hưởng bởi những câu chuyện, những nhân vật thành công, nổi tiếng như Bill Gates, Steve Jobs hay Mark Zuckerberg - những người bỏ học và vẫn đạt được thành tựu lớn. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể thành công theo cách đó.

Tới đây, khi thực hiện sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính các cấp, không ít người lao động sẽ phải đối mặt với sự thay đổi, thậm chí là mất việc.

Khởi nghiệp chưa bao giờ là một hành trình dễ dàng, nhưng đây có thể là lúc để những người đang đứng trước ngã rẽ sự nghiệp, tìm cho mình một con đường mới.

Chính phủ đã và đang có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt là những người bắt đầu từ hai bàn tay trắng. Từ quỹ hỗ trợ khởi nghiệp, các chương trình đào tạo kỹ năng, đến việc đơn giản hóa thủ tục hành chính - tất cả đang tạo điều kiện để mỗi cá nhân có thể biến ý tưởng thành hiện thực.

Quan trọng hơn, tinh thần khởi nghiệp phải xuất phát từ chính mỗi người, với tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm.

BẢO LINH