Khoán chi mạnh hơn cho khoa học, công nghệ

Tại Tờ trình, Chính phủ đề xuất thí điểm đối với 4 nhóm cơ chế, chính sách về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia để đưa vào dự thảo Nghị quyết của Quốc hội gồm: tháo gỡ những vướng mắc liên quan đến chi tiêu tài chính; cơ chế hoạt động của tổ chức công lập và nhân lực trong tổ chức khoa học và công nghệ công lập; thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu và hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về đầu tư, đầu tư công, đấu thầu phục vụ các hoạt động chuyển đổi số quốc gia, phát triển hạ tầng 5G, phát triển công nghiệp công nghệ số; thử nghiệm có kiểm soát cho chuyển đổi số quốc gia và phát triển hạ tầng số.

Toàn cảnh phiên họp

Thảo luận tại Tổ, các đại biểu Quốc hội tán thành và cho rằng việc ban hành Nghị quyết này nhằm khẩn trương thể chế hóa một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách trong Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia nhằm giải phóng, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển. Sau khi được Quốc hội thông qua, việc thực hiện Nghị quyết sẽ góp phần đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện các nhiệm vụ để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên trong năm 2025 và tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026-2030.

Các đại biểu cho rằng, việc ban hành các chính sách thí điểm cần dựa trên một số quan điểm chủ yếu như: Thể chế hóa những vấn đề cấp bách được nêu trong Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị; thể hiện sự vượt trội, phát huy tác dụng ngay, khơi thông mọi nguồn lực, có sức lan tỏa, góp phần kịp thời vào tăng trưởng kinh tế của đất nước; là vấn đề thực sự vướng mắc cần khẩn trương tháo gỡ; chưa có luật điều chỉnh hoặc cần quy định khác với luật hiện hành.

Đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên phát biểu

Phát biểu tại phiên thảo luận, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên, cho rằng chưa có sự thống nhất giữa tên gọi của mục V của Tờ trình số 85 của Chính phủ về sự cần thiết, tính hợp lý và chi phí tuân thủ các thủ tục hành chính trong dự thảo văn bản và nội dung của mục này. Trong nội dung chỉ đề cập đến các quy định trong dự thảo Nghị quyết không làm phát sinh các thủ tục hành chính mới. Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị cần bổ sung đánh giá làm rõ các quy định của dự thảo không chỉ không làm phát sinh thủ tục hành chính mới mà đã cắt giảm được bao nhiêu thủ tục hành chính hiện hành.

Về áp dụng khoán chi trong triển khai thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước, đại biểu đề nghị cân nhắc khi áp dụng cơ chế khoán chi, đồng thời cần có quy định nới lỏng hơn về chứng từ khi quyết toán nguồn kinh phí.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn phát biểu

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Thủy - Đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn cho biết, mặc dù thời gian qua đã có nhiều sửa đổi để phát triển khoa học, công nghệ nhưng vẫn còn nhiều quy định mang tính thắt chặt.

Đối với nội dung về khoán chi, dự thảo Nghị quyết đang đưa ra 8 nội dung khoán chi mạnh hơn Luật Khoa học và Công nghệ hiện hành, với các hướng dẫn cao hơn quy định hiện hành. Đại biểu Nguyễn Thị Thủy, đề nghị Chính phủ và cơ quan thẩm tra rà soát, có khoán chi mạnh hơn nữa để các đơn vị và các nhà khoa học dành toàn bộ thời gian, tâm huyết chỉ tập trung nghiên cứu khoa học, không bị khó khăn trong việc thanh toán kinh phí nhà nước giao cho. Nếu làm được khoán chi hơn 10 mục, theo đại biểu cần mạnh dạn giao để tạo ra các sản phẩm khoa học, công nghệ thật sự ấn tượng. Đại biểu cũng cho rằng cần có các tổ chức thẩm định khoán chi về nội dung, tài chính để tránh sự thất thoát, lãng phí.

Minh Thành