Khi lịch sử được 'kể' bằng nghệ thuật và công nghệ

Những câu chuyện lịch sử thông qua tác phẩm nghệ thuật với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại đã góp phần khơi dậy và lan tỏa tình yêu nước, niềm tự hào dân tộc cho các thế hệ mai sau.

1. Cùng với MV “Khát vọng tuổi trẻ” (lọt top 10) thì phần biểu diễn “Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh” (sáng tác Xuân Hồng) trong chương trình nghệ thuật “Đất nước trọn niềm vui” của Tùng Dương tiếp tục lọt top trending. Trong đó, “Khát vọng tuổi trẻ” (nhạc sĩ Vũ Hoàng) được sáng tác từ thập niên 90 của thế kỷ trước, khi ông tham gia các phong trào thanh niên tình nguyện. Với giai điệu vui tươi, ca từ ý nghĩa, bài hát đã thuộc nằm lòng với nhiều thế hệ thanh niên cùng những ca từ chất chứa lẽ sống cống hiến cao đẹp “Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta mà hãy thử hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay”.

Cách đây 1 năm, ca sĩ Tùng Dương từng gây sốt với phong cách phối khí hiện đại thì năm nay, bên cạnh giọng hát của anh, MV “Khát vọng tuổi trẻ” còn được các bạn trẻ thực hiện bằng AI đã nhanh chóng lọt top 9 Trending Music YouTube. Những dấu mốc lịch sử, hình ảnh Quân đội và Nhân dân Việt Nam chiến đấu quả cảm trong bom rơi đạn nổ... được AI tái hiện sinh động khiến ca khúc càng thêm cuốn hút.

Tiết mục biểu diễn của Tùng Dương trong chương trình “Đất nước trọn niềm vui”.

Còn với ca khúc “Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh”, sau đêm nghệ thuật 20/4, phần thể hiện của ca sĩ Tùng Dương lập tức được lan tỏa trên các nền tảng mạng xã hội. Không khó để bắt gặp, dưới clip biểu diễn là hàng trăm bình luận của khán giả bày tỏ cảm xúc mà ca khúc mang lại.

Ví dụ như “Chưa bao giờ xem một MV bằng AI mà chân thực và hào hùng như vậy. Đạo diễn tài năng kết hợp với ca sĩ nổi tiếng như Tùng Dương phải nói là quá hay và cảm xúc. Tái hiện bức tranh chân thực của công cuộc chống ngoại xâm và quá trình phát triển đất nước của ông cha ta”. Hay, “Nhạc đỏ không chỉ là ký ức - đó là nhịp đập tự hào của nhiều thế hệ. Cùng lan tỏa tình yêu đất nước bằng âm nhạc bất hủ”...

Ca sĩ Tùng Dương cũng chia sẻ trên trang cá nhân của mình rằng anh rất hạnh phúc khi một loạt ca khúc mình thể hiện được viral trên các nền tảng trực tuyến. Anh tâm sự: “Rất vui và tự hào khi nhạc đỏ - những bài hát cách mạng bất hủ thực sự là bất hủ khi vẫn lọt Top Trending nhạc của các cháu. Trong những ngày ý nghĩa trọng đại này, lòng yêu nước luôn được thể hiện theo nhiều phương cách khác nhau và âm nhạc luôn là sức mạnh kết nối các thế hệ để cùng lan tỏa tình yêu đất nước”.

Tiếp nối cảm hứng yêu nước, tự hào lịch sử, ngày 28/4 ca sĩ Tùng Dương ra mắt MV “Cho con là người Việt Nam” (sáng tác Trương Quý Hải) với phần phối khí của nhạc sĩ Nguyễn Hữu Vượng cùng tiếng đàn bầu thân thương.

Tương tự, những ngày qua, ca khúc “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung gây bão trên mạng xã hội. Đây là ca khúc nằm trong album cùng tên được tác giả ra mắt năm 2023. Với ca từ giản dị, giai điệu hào hùng thể hiện lòng biết ơn của thế hệ trẻ với những hy sinh của cha ông ngày trước.

Trên các nền tảng video ngắn như YouTube, TikTok, Facebook, bài hát đã thu hút hơn 2 tỷ lượt xem. Đây là một con số ấn tượng thể hiện sức lan tỏa mạnh mẽ của âm nhạc truyền cảm hứng và đầy cảm xúc. Không chỉ vậy, bản nhạc “Viết tiếp câu chuyện hòa bình” còn được sử dụng cho gần 50.000 video sáng tạo nội dung, thành ca khúc hot nhất trên mạng xã hội hiện tại. Đoạn nhạc được nhiều người lồng ghép ở các nội dung về lịch sử, video diễu binh, diễu hành rất sinh động, cuốn hút.

2. Giữa những ngày tháng Tư lịch sử, một câu chuyện truyền cảm hứng nữa là sự ra mắt phụ san đặc biệt 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước thu hút sự quan tâm của hàng ngàn bạn trẻ. Phụ san đặc biệt này nằm trong khuôn khổ “Triển lãm tương tác kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước” gồm 8 trang thông tin đặc biệt, tái hiện một phần Chiến dịch Hồ Chí Minh với dấu mốc đánh chiếm Dinh Độc Lập. Ngoài ra, bạn đọc có thể quét 4 mã QR để xem video động trên phụ san với công nghệ AR, tương ứng với 4 khoảnh khắc quan trọng trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, trong đó có hình ảnh xe tăng của quân đội ta húc đổ cổng Dinh Độc lập.

Được biết, chỉ ngay sau một ngày ra mắt, phụ san được giới trẻ săn lùng. Nhiều clip, bài đăng review về ấn phẩm đặc biệt này nhanh chóng trở thành xu hướng trên mạng xã hội. Đông đảo người dân, trong đó nhiều bạn trẻ xếp hàng từ sớm, kéo dài trên phố để chờ đón được sở hữu phụ trương này. Đây là lần đầu tiên công nghệ 3D mapping được sử dụng để chiếu hình chiến dịch theo chiều thẳng đứng trên Báo Nhân dân. Tổng trải nghiệm kéo dài 6 phút bao gồm nhiều hình ảnh mô phỏng và âm thanh sinh động, tái hiện dấu mốc quân ta đánh chiếm Dinh Độc lập.

Cũng thời điểm này cách đây 1 năm, phụ san đặc biệt là bức tranh panorama miêu tả toàn bộ Chiến dịch Điện Biên Phủ do Báo Nhân dân ấn hành cũng đã tạo được “cơn sốt” trong giới trẻ. Phụ san gồm 8 trang thông tin đặc biệt, trong đó 4 trang tóm tắt diễn tiến 56 ngày đêm chiến dịch và 4 trang in toàn bộ bức tranh panorama “Chiến dịch Điện Biên Phủ”. Bạn đọc có thể cắt ghép 4 trang in thành bức tranh dài 3,21m và tương tác với tranh thông qua công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) hoặc quét mã QR. Khi đó, hàng dài bạn đọc, khách du lịch trong và ngoài nước, trong đó rất nhiều người trẻ đã xếp hàng để nhận bản phụ san ý nghĩa này.

3. Những hàng dài độc giả trẻ xếp hàng nhận ấn phẩm đặc biệt. Cũng chính là họ liên tục nghe, chia sẻ những ca khúc cách mạng và bày tỏ tình cảm yêu nước, trân trọng những hy sinh, mất mát của thế hệ cha ông... trên các nền tảng mạng xã hội đã mang đến một không khí vô cùng đặc biệt.

Lâu nay, nhiều người lo ngại rằng một bộ phận người trẻ không mặn mà với những bài học lịch sử, mê nhạc quốc tế hơn nhạc Việt... Hóa ra, lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc và sự tri ân quá khứ vẫn luôn là giá trị tinh thần tốt đẹp trong tâm hồn mỗi người dân đất Việt. Quan trọng là chúng ta biết cách khơi gợi, đánh thức và lan tỏa bằng những câu chuyện và việc làm phù hợp.

Việc học lịch sử không nên chỉ dừng ở trang sách, bài giảng vì khi được tận mắt nhìn, trực tiếp cảm nhận, sự hứng thú sẽ tăng lên rất nhiều. Và, từ cảm xúc của mỗi cá nhân, nhờ sự lan tỏa của các nền tảng mạng xã hội sẽ góp thành trào lưu mạnh mẽ.

Nhiều bạn trẻ xếp hàng nhận ấn phẩm đặc biệt của Báo Nhân dân nhân kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước.

Điều gì khiến những bài ca cách mạng vốn đã quen thuộc lại làm người trẻ “phát cuồng”? Không thể phủ nhận, đó đều là những tác phẩm âm nhạc bất hủ, “những bài ca đi cùng năm tháng” với sự hoàn hảo cả lời ca và giai điệu. Nhưng, chính giọng hát đầy cảm xúc của nghệ sĩ cùng sự mới mẻ và tinh thần thời đại đã đem đến sức hấp dẫn kỳ lạ cho ca khúc vốn quen thuộc.

Như ở những ca khúc cách mạng đang gây sốt trên mạng của Tùng Dương thì rõ ràng, với giọng hát đẹp, đầy cảm xúc cùng tư duy âm nhạc thông minh, Tùng Dương đã tạo nên một tác phẩm nghệ thuật đúng nghĩa, mang dấu ấn riêng và chạm tới trái tim khán giả. Ngoài ra, không thể phủ nhận khi ca khúc ấy được đặt trong không khí cả nước tưng bừng chào mừng Ngày Thống nhất thì hiệu ứng lan tỏa lại càng mạnh mẽ.

Khi những câu chuyện lịch sử được tái hiện ở khắp nơi, trên nhiều phương tiện, lại càng không thể phủ nhận vai trò của công nghệ. Công nghệ đã trở thành một chiếc cầu nối mang lịch sử đến với thế hệ trẻ. Những trải nghiệm mới mẻ khiến lịch sử trở nên gần gũi, sống động và dễ tiếp nhận hơn với họ.

Từ những phụ san đặc biệt đến mã QR tương tác, từ mô hình 3D đến những thước phim sống động... đã khiến lịch sử được kể lại sống động cùng với những người trẻ hôm nay. Cách làm này không chỉ hiệu quả về mặt truyền thông mà còn mang tính giáo dục cao. Khi người trẻ có thể chủ động tiếp cận, học hỏi và lan tỏa tình yêu lịch sử theo cách của riêng mình thì những bài học lịch sử sẽ luôn trường tồn và đẹp tươi đúng nghĩa tới mai sau.

Khánh Thảo