Israel đến Mỹ vận động hành lang để giữ các căn cứ Nga ở Syria?

4 nguồn tin của Reuters hôm 28/2 cho biết, Israel vận động Mỹ để kiềm chế nhằm giữ Syria "yếu và phi tập trung". Các đề xuất bao gồm ủng hộ giữ các căn cứ Nga tại Syria, nhằm chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Thổ Nhĩ Kỳ tại đây.

Theo các nguồn tin, mối quan hệ vốn căng thẳng của Thổ Nhĩ Kỳ với Israel trở nên nghiêm trọng trong cuộc chiến ở Gaza. Các quan chức Israel nói với Washington rằng các nhà lãnh đạo mới của Syria được Ankara hậu thuẫn và gây ra mối đe dọa đối với biên giới Israel.

Các nguồn tin cho biết, hoạt động vận động hành lang nằm trong một chiến dịch phối hợp của Israel nhằm tác động đến chính sách của Mỹ tại thời điểm quan trọng đối với Syria, khi nước này cố gắng ổn định và khiến Washington dỡ bỏ các lệnh trừng phạt sau thời ông Bashar al-Assad.

Đoàn xe quân sự Nga hướng đến căn cứ không quân Hmeimim ở Latakia, Syria.

Chuyện gì xảy ra?

Israel được cho là đã truyền đạt quan điểm của mình cho các quan chức Mỹ cấp cao trong các cuộc họp tại Washington vào tháng 2, và trong các cuộc họp tiếp theo tại Israel với sự tham gia của các đại diện Quốc hội Mỹ. Ngoài ra, các điểm chính cũng được chuyển đến một số quan chức cấp cao Mỹ trong một "sách trắng" của Israel.

Tất cả các nguồn tin đều nói với điều kiện giấu tên do các vấn đề nhạy cảm về ngoại giao. Các bên liên quan chưa có bình luận chính thức.

Cụ thể, để kiềm chế Thổ Nhĩ Kỳ, các quan chức Israel được cho là tìm cách thuyết phục các quan chức Mỹ rằng Nga nên giữ lại căn cứ hải quân Địa Trung Hải tại tỉnh Tartus và căn cứ không quân Hmeimim tại tỉnh Latakia. Khi các quan chức Israel trình bày về điều này tại cuộc họp với các quan chức Mỹ, một số người tham dự đã rất ngạc nhiên, vì cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ - một thành viên NATO - sẽ bảo đảm tốt hơn cho an ninh của Israel.

Nhưng theo nguồn tin, các quan chức Israel "kiên quyết" rằng không phải như vậy.

Họ cho biết không rõ chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cân nhắc các đề xuất của Israel ở mức độ nào. Mỹ chưa nói nhiều về Syria, nên tương lai của các lệnh trừng phạt và liệu các lực lượng Mỹ được triển khai ở phía đông bắc có còn tồn tại hay không vẫn là điều chưa chắc chắn.

Nơi trúng tên lửa Israel ở Homs, Syria.

Lo ngại của các bên

Trước đó, Israel từng công khai tuyên bố không tin tưởng Hayat Tahrir al-Sham (HTS), nhóm Hồi giáo dẫn đầu chiến dịch lật đổ ông Assad và nổi lên từ một nhóm có liên kết với al Qaeda cho đến khi cắt đứt quan hệ vào năm 2016. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết Israel không chấp nhận sự hiện diện của HTS ở miền nam Syria hoặc bất kỳ lực lượng nào khác có liên kết với những người lãnh đạo mới và yêu cầu phi quân sự hóa lãnh thổ này.

Sau khi ông Assad bị lật đổ, Israel thực hiện các cuộc không kích rộng rãi vào các căn cứ quân sự của Syria và di chuyển lực lượng vào khu phi quân sự do Liên hợp quốc giám sát bên trong Syria. Đầu tuần này, Israel tấn công các địa điểm quân sự ở phía nam Damascus.

Đầu tháng 2, Bộ trưởng Ngoại giao Israel Gideon Saar cho biết Israel lo ngại Thổ Nhĩ Kỳ đang hỗ trợ các nỗ lực của Iran nhằm tái thiết Hezbollah và các nhóm Hồi giáo ở Syria, và cho rằng điều này đang tạo ra một mặt trận khác chống lại Israel.

Thổ Nhĩ Kỳ trong khi đó nói họ muốn Syria trở nên ổn định và không gây ra mối đe dọa nào cho các nước láng giềng. Thổ Nhĩ Kỳ nhiều lần chỉ trích hành động của Israel ở miền nam Syria là một phần trong chính sách bành trướng, cho thấy Israel không muốn hòa bình trong khu vực.

Chính phủ Syria đang tìm cách trấn an các quốc gia phương Tây và Ả-rập về ý định của mình, hứa hẹn một Syria bao trùm và tìm cách khôi phục quan hệ ngoại giao. Lãnh đạo Syria Ahmed al-Sharaa nói với một nhóm các nhà báo nước ngoài rằng Damascus không muốn xung đột với Israel hoặc các quốc gia khác.

Mối quan hệ phức tạp

Thông tin Israel vận động hành lang để kiềm chế Syria thể hiện một cách tiếp cận hoàn toàn khác đối với các quốc gia đồng minh khác của Mỹ trong khu vực, đặc biệt là Ả Rập Xê-út. Nước này tuyên bố hồi tháng trước đang đàm phán với Washington và Brussels để dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Một nguồn tin tại Thổ Nhĩ Kỳ cho biết Ankara tiếp đón Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov một phần là để phòng ngừa sự bất ổn trong chính sách mới của Mỹ tại Syria, và để cân bằng mọi biện pháp của Israel tại đây.

Lãnh đạo mới của Syria trong khi đó đang đàm phán với Nga về số phận của các căn cứ quân sự.

Aron Lund, một thành viên của tổ chức tư vấn Century International có trụ sở tại Mỹ bình luận: "Nỗi sợ lớn nhất của Israel là Thổ Nhĩ Kỳ sẽ can thiệp và bảo vệ trật tự Syria Hồi giáo mới, sau đó trở thành căn cứ cho Hamas và các nhóm khác".

Phương Anh (Nguồn: Reuters )