Hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo

Lá cờ đầu về đổi mới sáng tạo

Thời gian qua, cùng với cả nước, Hà Nội đang đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế thế giới; giữ vững và nâng cao tốc độ tăng trưởng kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết Đại hội XVI Đảng bộ Thành phố.

Với những bước tiến quan trọng trong việc xây dựng Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội đã thu hút hơn 300 dự án đầu tư trong các lĩnh vực công nghệ cao, với tổng vốn đăng ký đầu tư lên tới hơn 8 tỷ USD. Bên cạnh đó, Hà Nội đã tiên phong trong việc phát triển các khu đô thị thông minh, tích hợp công nghệ AI, Big data và Internet vạn vật (IoT) vào quản lý hạ tầng đô thị, giao thông và y tế, góp phần tạo ra những đột phá trong năng lực cạnh tranh của Thành phố.

Thực tế cho thấy, Hà Nội đang “nắm giữ” những lợi thế đặc biệt quan trọng để phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo khi là địa phương tập trung hơn 70% tổ chức khoa học công nghệ, trường đại học, viện nghiên cứu và 82% phòng thí nghiệm của cả nước (trong đó có 14 phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia), với hơn 65% nhà khoa học đầu ngành của cả nước đang sinh sống và làm việc tại Thủ đô.

Nói về việc phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo của Thủ đô, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Hà Nội Lê Xuân Rao cho biết, Hà Nội có lợi thế mạng lưới hạ tầng về khoa học công nghệ, tập trung các trường đại học, cao đẳng, trung tâm nghiên cứu, ứng dụng công nghệ, có vị thế hàng đầu của cả nước. Trong những năm qua, các cấp lãnh đạo luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đưa ra nhiều cơ chế, chính sách mang tính đột phá, tăng cường đầu tư cho xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ. Đồng thời triển khai những cơ chế, chính sách phù hợp cho hoạt động khoa học và công nghệ.

Theo đó, Hà Nội đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách quan trọng để hỗ trợ phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Có thể kể đến như: Chương trình số 07 của Thành ủy khóa XVII nhiệm kỳ 2020-2025 về đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn Hà Nội; Nghị quyết số 18 năm 2023 của Thành ủy Hà Nội về chuyển đổi số, xây dựng thành phố Hà Nội thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Chương trình phát triển thị trường khoa học công nghệ thành phố Hà Nội; Chương trình phát triển tài sản trí tuệ trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2030… Điều này giúp tạo ra khung pháp lý thuận lợi cho hoạt động ứng dụng, chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo của thành phố Hà Nội.

Từ năm 2021 đến nay, Hà Nội đã và đang triển khai gần 300 nhiệm vụ thuộc 9 chương trình khoa học công nghệ cấp Thành phố và chương trình phát triển tài sản trí tuệ. Kết quả nghiên cứu được ứng dụng vào thực tiễn với tỉ lệ cao, các dự án sản xuất thử nghiệm được áp dụng 100% kết quả các đề tài, đề án được áp dụng ngay khoảng 90%. Số lượng đơn đăng ký, bằng chứng nhận sở hữu công nghiệp, số công bố quốc tế trên địa bàn Hà Nội luôn dẫn đầu toàn quốc.

Năm 2023, Hà Nội là địa phương dẫn đầu cả nước về chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) và cũng đang dẫn đầu toàn quốc về số lượng doanh nghiệp khoa học công nghệ trên địa bàn với 168 trên tổng số khoảng 800 doanh nghiệp khoa học công nghệ của cả nước (chiếm 21%). Thành phố có hơn 1.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, chiếm trên 26% cả nước. Trên địa bàn Thành phố có gần 300 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đem lại kết quả tích cực.

Lấy doanh nghiệp làm trung tâm đổi mới

Điển hình, trong lĩnh vực nông nghiệp, nhờ áp dụng công nghệ cao, huyện Thường Tín đã chú trọng phát triển các chuỗi nông sản an toàn. Theo Ủy ban nhân dân huyện Thường Tín, đến nay, huyện đã xây dựng và phát triển được 7 chuỗi liên kết trồng trọt, 2 chuỗi liên kết chăn nuôi và 5 chuỗi liên kết giết mổ tại các xã: Ninh Sở, Lê Lợi, Nghiêm Xuyên, Thư Phú, Thống Nhất... Các chuỗi sản xuất không chỉ đáp ứng nhu cầu về nông sản cho người dân trong huyện mà còn cung ứng nguồn lớn cho các địa phương, tỉnh lân cận. Bên cạnh đó, Thường Tín đã xây dựng được 15 mô hình ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất hữu cơ, nông nghiệp sạch của 17 tổ chức, cá nhân.

Hà Nội đang là điểm sáng của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong khu vực.

Là một trong những đơn vị áp dụng hiệu quả nông nghiệp công nghệ cao, Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất và Dịch vụ nông nghiệp Thanh Hà Bùi Thị Thanh Hà cho hay, với mục tiêu phát triển sản phẩm rau an toàn chất lượng cao, hợp tác xã đã chủ động xây dựng chuỗi khép kín, theo tiêu chuẩn VietGAP, hướng tới sản xuất nông nghiệp hữu cơ, vững bước trên thị trường tiêu thụ. Hiện tại, hợp tác xã có khu trồng rau ứng dụng công nghệ cao với diện tích 1,15ha, trong đó đã lắp đặt được gần 8.000m2 nhà màng cùng hệ thống tưới phun tự động; 2 kho nhà lạnh, nhà kho bảo quản, nhà sơ chế rau củ... Rau được thu hoạch, sơ chế tại chỗ, bảo đảm chất lượng.

Việc hình thành hệ sinh thái đổi mới, sáng tạo ở Thủ đô có thể nhìn thấy rõ khi Khu Công nghệ cao Hòa Lạc từng bước phát huy được hiệu quả. Sau 25 năm xây dựng và phát triển, Khu Công nghệ cao Hòa Lạc đang bước sang một giai đoạn phát triển mới, với những mục tiêu và động lực mạnh mẽ, quyết liệt hơn, để xứng đáng với tiềm năng và kỳ vọng. Trong đó, Khu Công nghệ cao Hòa Lạc đặt mục tiêu thu hút những dự án đầu tư mới có quy mô lớn, sử dụng công nghệ mới và tiên tiến hơn, có tác dụng lan tỏa, dẫn dắt và nâng cao giá trị trong chuỗi sản xuất quốc gia và toàn cầu.

Tại Diễn đàn Xúc tiến đầu tư công nghệ cao tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc được tổ chức cuối tháng 9/2024, bà Phan Thị My - Quyền Trưởng ban Ban Quản lý Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, thông tin, Khu Công nghệ cao Hòa Lạc đã giải phóng mặt bằng được 90% diện tích với hạ tầng kỹ thuật hiện đại, đồng bộ; đã thiết lập được môi trường chính sách đặc biệt thu hút đầu tư và thu hút được một số các nhà đầu tư hàng đầu trong nước và thế giới đầu tư các công nghệ cao, công nghệ tiên tiến.

Đặc biệt, Khu Công nghệ cao Hòa Lạc đã sản xuất được các sản phẩm công nghệ cao, góp phần đáp ứng thị trường trong nước và khu vực. Hàng năm, cung cấp ra thị trường hàng nghìn lao động chất lượng cao, bắt đầu hình thành chuỗi liên kết giữa đào tạo - nghiên cứu - sản xuất, thiết lập môi trường sáng tạo công nghệ với các trung tâm đào tạo, nghiên cứu triển khai, đổi mới sáng tạo. Đồng thời, bước đầu đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung và của thành phố Hà Nội nói riêng. Tổng số dự án đã thu hút vào Khu Công nghệ cao Hòa Lạc tính đến tháng 9/2024 là 108 dự án đầu tư, với tổng vốn đầu tư đăng ký khoảng 116.000 tỷ đồng.

Luật Thủ đô 2024 tại điều 24 đã xác định, Khu Công nghệ cao Hòa Lạc là khu vực nghiên cứu, phát triển, thử nghiệm, ứng dụng công nghệ cao, đào tạo nhân lực công nghệ cao, sản xuất sản phẩm công nghệ cao và đổi mới sáng tạo trọng điểm của đất nước và Thủ đô; là điểm thử nghiệm, thí điểm về cơ chế, chính sách cho việc phát triển công nghệ cao và các khu công nghệ cao trong cả nước, hướng tới trở thành một Thành phố khoa học hiện đại trong tương lai.

Để thực hiện được mục tiêu phát triển các khu công nghệ cao của Thành phố, trong đó trọng tâm là Khu Công nghệ cao Hòa Lạc, Luật Thủ đô 2024 đã quy định nhiều cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội như: Phân cấp ủy quyền mạnh mẽ cho Ban Quản lý để thực hiện cơ chế một cửa tại chỗ, từ đó giúp cho nhà đầu tư thực hiện các thủ tục hành chính một cách nhanh nhất, đơn giản nhất; Dự án đầu tư và hoạt động tại khu công nghệ cao của Thành phố được áp dụng các cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư cao nhất theo quy định của pháp luật; giao Hội đồng nhân dân Thành phố quy định cơ chế, chính sách, biện pháp ưu đãi, hỗ trợ để thu hút nguồn nhân lực công nghệ cao làm việc tại khu công nghệ cao và thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo tại khu công nghệ cao…

“Khu Công nghệ cao Hòa Lạc cam kết sẽ luôn đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, các nhà đầu tư với tinh thần cởi mở và luôn đổi mới. Tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, trực tiếp là cải cách thủ tục đầu tư và tích cực thực hiện các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, tạo môi trường đầu tư thuận lợi, thông thoáng và minh bạch để Khu Công nghệ cao Hòa Lạc trở thành bệ phóng cho các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam và các thành tựu công nghệ “Make in Viet Nam” vươn tầm phát triển”, Quyền Trưởng ban Ban Quản lý Khu Công nghệ cao Hòa Lạc Phan Thị My thông tin.

Kim Tiến