Hà Nội công bố Quy hoạch không gian công cộng quanh Hồ Hoàn Kiếm

Hà Nội sẽ GPMB khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm trước 02/9/2025.

Quảng trường Đông Kinh – Nghĩa Thục

Khu vực quảng trường Đông Kinh – Nghĩa Thục có tổng diện tích dự kiến khoảng 1,2 ha, nằm giữa các tuyến phố quan trọng với phía Bắc giáp phố Hàng Gai và Cầu Gỗ, phía Nam tiếp giáp với mép hồ Hoàn Kiếm và nhà Thủy tọa, phía Đông giáp phố Hồ Hoàn Kiếm và phía Tây giáp tòa nhà Hồng Vân - Long Vân.

Hiện trạng khu vực này chủ yếu là đất giao thông, trong đó đáng chú ý có tòa nhà trung tâm thương mại – dịch vụ - ăn uống Hồ Gươm do Tổng công ty Vận tải Hà Nội (Transerco) quản lý và vận hành. Công trình này được xây dựng từ năm 1991 đến 1993 với diện tích đất khoảng 390m² và diện tích sàn sử dụng khoảng 1.600m².

Bên cạnh đó, khu vực không gian công cộng phía Đông hồ Hoàn Kiếm có tổng diện tích dự kiến khoảng 2,14 ha. Khu vực này được giới hạn bởi phía Tây giáp hồ Hoàn Kiếm và đường Đinh Tiên Hoàng, phía Bắc giáp khu dân cư hiện có, phía Đông giáp phố Lý Thái Tổ và phía Nam giáp phố Trần Nguyên Hãn.

Dự kiến Hà Nội sẽ GPMB tòa nhà “Hàm cá mập” trước 30/4/2025 và GPMB khu vực phía Đông hồ Hoàn Kiếm trước 02/9/2025.

Hiện trạng khu vực này có khoảng 54 chủ thể sử dụng nhà đất, trong đó bao gồm 12 tổ chức, cơ quan, đơn vị như Sở Văn hóa và Thể thao, Tổng công ty Điện lực Hà Nội, Viện Văn học, Chi cục Dân số Hà Nội, Hội Người mù Hà Nội, Văn phòng giao dịch Kho bạc Nhà nước, Khách sạn Điện lực, Tổng công ty Điện lực Miền Bắc, Công ty truyền tải điện số 1, Trụ sở Ban tiếp công dân Thành phố cùng hai hợp tác xã. Ngoài ra, còn có khoảng 42 hộ dân đang sinh sống và làm việc trong khu vực.

Hiện các số liệu này chỉ mang tính sơ bộ, con số chính xác sẽ được xác định sau khi thực hiện đo đạc, khảo sát và thu thập đầy đủ hồ sơ nhà đất.

Định hướng quy hoạch

Về định hướng quy hoạch, theo Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 được phê duyệt tại Quyết định số 1259/QĐ-TTg ngày 26/7/2011 của Thủ tướng Chính phủ, khu vực Hồ Gươm và vùng phụ cận (A5) được định hướng là đất phố cũ, với trọng tâm là bảo tồn hình ảnh đặc trưng của khu vực, cải thiện cảnh quan xung quanh hồ, đồng thời quản lý và bảo vệ theo Luật Di sản Văn hóa.

Trong đó, các công trình di tích có giá trị nằm trên các tuyến phố như Đinh Tiên Hoàng, Lý Thái Tổ, Hàng Khay cùng với những quảng trường quan trọng như Đông Kinh - Nghĩa Thục hay khu vực tượng đài vua Lý Thái Tổ đều cần được bảo tồn, tôn tạo.

Các công trình kiến trúc mang giá trị lịch sử, văn hóa và cách mạng như đền Ngọc Sơn, đền Bà Kiệu, Bưu điện Hà Nội, trung tâm thương mại Tràng Tiền hay khu vực tượng đài Cảm tử để Tổ quốc quyết sinh cũng sẽ được bảo vệ và phát huy giá trị.

Ngoài ra, một số đơn vị, cơ quan hành chính sẽ được di dời nhằm cải tạo và mở rộng trụ sở các cơ quan như Thành ủy, UBND Thành phố và HĐND Thành phố. Khu vực sẽ được bổ sung các công trình phục vụ tiện ích công cộng chất lượng cao dành cho du lịch và văn hóa, đồng thời cải thiện điều kiện hạ tầng đô thị và môi trường.

Một trong những định hướng quan trọng là bảo tồn và mở rộng không gian xanh, kết nối khu vực hồ Hoàn Kiếm với khu phố cổ, phố cũ, khu Hoàng thành Thăng Long và sông Hồng, đồng thời phát triển thêm các vườn hoa, tiểu cảnh và lối đi bộ tại những không gian cải tạo.

Chính quyền khuyến khích thực hiện đề án di dời một số trụ sở cơ quan cấp Bộ, các đơn vị trực thuộc Chính phủ và một số tổng công ty nhà nước. Sau khi di dời, quỹ đất sẽ được sử dụng để xây dựng trụ sở mới của các cơ quan chính trị - hành chính của UBND Thành phố Hà Nội, đồng thời phát triển thêm các công trình công cộng như công viên, bãi đỗ xe, bến tàu điện, quảng trường và các tuyến phố đi bộ. Các khu nhà ở cũ, xuống cấp, tạm bợ trong khu vực lõi phố cổ cũng được khuyến khích cải tạo, chuyển đổi thành công trình văn hóa, dịch vụ hoặc phục vụ tái định cư.

Tương lai của Hồ Gươm

Theo Quy hoạch phân khu đô thị H1-1B (khu vực hồ Gươm và phụ cận), tỷ lệ 1/2.000 đã được UBND Thành phố phê duyệt tại Quyết định số 1360/QĐ-UBND ngày 19/3/2021, khu vực này sẽ đóng vai trò là không gian giao thoa giữa văn hóa Đông - Tây và văn hóa Việt Nam - quốc tế.

Không gian tại đây sẽ kết nối và chuyển tiếp giữa phố cổ và phố cũ, với điểm nhấn quan trọng là cụm di tích đền Ngọc Sơn - Tháp Bút và vườn hoa xung quanh hồ. Cảnh quan tổng thể sẽ được quy hoạch thống nhất, tạo lập không gian lý tưởng cho người đi bộ và tổ chức các hoạt động văn hóa, lễ hội, sinh hoạt cộng đồng.

Các tuyến phố chính như Đinh Tiên Hoàng, Lý Thái Tổ sẽ đóng vai trò quan trọng trong định hướng phát triển này, cùng với quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục và khu vực tượng đài vua Lý Thái Tổ, tạo thành những không gian mở phục vụ công chúng.

Đến nay, trong đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 được phê duyệt tại Quyết định số 1668/QĐ-TTg ngày 27/12/2024, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục khẳng định định hướng bảo tồn, chỉnh trang và tổ chức không gian khu vực hồ Hoàn Kiếm theo hướng phát triển nhiều không gian công cộng hơn, đồng thời sắp xếp lại vị trí trụ sở Thành ủy, UBND Thành phố và HĐND Thành phố.

Về quy hoạch đường sắt đô thị, tuyến đường sắt số 2 (đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) sẽ được xây dựng ngầm dọc theo phố Đinh Tiên Hoàng, với tổng chiều dài khoảng 11,5 km, trong đó có 8,9 km đi ngầm. Tuyến này sẽ có 10 nhà ga, bao gồm 3 ga trên cao và 7 ga ngầm, trong đó ga C9 được xác định sẽ nằm ngầm dưới đường Đinh Tiên Hoàng, ngay trước các khu đất của Tổng công ty Điện lực Hà Nội, Tổng công ty Điện lực Miền Bắc và UBND Thành phố Hà Nội.

Với những định hướng quy hoạch trên, khu vực quảng trường Đông Kinh – Nghĩa Thục và không gian công cộng phía Đông hồ Hoàn Kiếm hứa hẹn sẽ trở thành những điểm nhấn quan trọng trong sự phát triển đô thị của Thủ đô, vừa bảo tồn giá trị lịch sử - văn hóa, vừa tạo ra không gian xanh, hiện đại, phục vụ cộng đồng và thúc đẩy du lịch, thương mại phát triển bền vững.

Trung Việt