Gruzia: Cựu cầu thủ Manchester City được đảng cầm quyền thân Nga đề cử làm tổng thống

Động thái này diễn ra trong bối cảnh quốc gia vùng biển Đen đang đối mặt với những thách thức chính trị nghiêm trọng và căng thẳng gia tăng giữa các lực lượng thân phương Tây và các nhóm thân Nga.

Ứng viên Tổng thống Gruzia, ông Mikheil Kavelashvili - Ảnh: Al-jazeera

Sự lựa chọn gây tranh cãi

Ông Bidzina Ivanishvili, người sáng lập và chủ tịch danh dự của Giấc mơ Gruzia, đã chính thức công bố ông Mikheil Kavelashvili là ứng cử viên cho chức tổng thống. Kavelashvili, 53 tuổi, một cựu cầu thủ bóng đá, từng thi đấu cho Manchester City vào thập niên 1990, hiện là chính trị gia cực hữu với lập trường mạnh mẽ chống phương Tây. Ông được xem là nhân vật sáng giá cho vị trí chủ yếu mang tính nghi lễ này nhờ sự chi phối của đảng Giấc mơ Gruzia trong đại cử tri đoàn 300 ghế.

Động thái này diễn ra sau một cuộc bầu cử quốc hội gây tranh cãi vào tháng trước. Cuộc bầu cử này được xem như một trưng cầu dân ý về nỗ lực gia nhập Liên minh châu Âu (EU) của Gruzia. Tuy nhiên, nó đã bị Tổng thống đương nhiệm Salome Zurabishvili lên án là "vi hiến" và bị cáo buộc có gian lận.

Kể từ năm 2017, sau khi Gruzia thông qua những thay đổi trong hiến pháp, chức vụ tổng thống đã trở thành một vị trí chủ yếu mang tính nghi lễ. Thay vì được bầu chọn trực tiếp qua lá phiếu phổ thông, tổng thống giờ đây được bầu bởi một đại cử tri đoàn. Với sự kiểm soát của đảng Giấc mơ Gruzia đối với quốc hội, Kavelashvili gần như chắc chắn sẽ đắc cử trong cuộc bỏ phiếu vào ngày 14.12 tới.

Việc đề cử một nhân vật có quan điểm thân Nga như Kavelashvili có thể là dấu hiệu báo động đối với EU và Mỹ. Quyết định này được xem là bước lùi của Gruzia trong quá trình hội nhập EU và có thể khiến quan hệ giữa Tbilisi và các đối tác phương Tây thêm căng thẳng.

Tuy nhiên, những người ủng hộ cho rằng quyết định này phản ánh sự đồng thuận trong nội bộ chính trị Gruzia là cần có một lãnh đạo đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu, không bị ảnh hưởng bởi các áp lực từ bên ngoài. Trong khi phe đối lập kêu gọi biểu tình và từ chối tham gia quốc hội mới, đảng cầm quyền đã tập trung vào việc thực hiện các chương trình nghị sự thiết thực để cải thiện đời sống người dân.

Mâu thuẫn giữa chính quyền và phe đối lập

Trong bài phát biểu nhận đề cử, ông Kavelashvili đã cáo buộc Tổng thống sắp mãn nhiệm Salome Zurabishvili "xúc phạm hiến pháp" và chia rẽ đất nước. Bà Zurabishvili, người được bầu theo hình thức bỏ phiếu phổ thông vào năm 2018, đã phản đối kịch liệt kết quả cuộc bầu cử quốc hội vào tháng 10. Bà cáo buộc đảng Giấc mơ Gruzia gian lận bầu cử, và bà đang thúc đẩy các hành động pháp lý để hủy bỏ kết quả.

Ông Kavelashvili đã chỉ trích các thế lực bên ngoài cố gắng gây ảnh hưởng lên chính trị Gruzia, nhấn mạnh rằng các nhóm đối lập do phương Tây tài trợ đang âm mưu biến Gruzia thành một "Ukraine thứ hai". Lập trường của ông phản ánh mối quan tâm sâu sắc về việc giữ vững độc lập chính trị và văn hóa của Gruzia, đồng thời tránh để đất nước bị lôi kéo vào các cuộc xung đột không mang lại lợi ích thiết thực.

Các thành viên phe đối lập đã từ chối nhận ghế tại quốc hội mới để phản đối cuộc bầu cử mà các nhà quan sát châu Âu mô tả là diễn ra trong bầu không khí "chia rẽ sâu sắc", với nhiều trường hợp hối lộ, bỏ phiếu kép và bạo lực. Việc quốc hội mới do đảng Giấc mơ Gruzia chi phối tiếp tục đưa ra các quyết định quan trọng, gồm cả việc ấn định ngày bầu cử tổng thống, đã làm gia tăng căng thẳng chính trị trong nước.

Quan hệ Nga - Gruzia và sự chỉ trích từ phương Tây

Dưới sự lãnh đạo của đảng cầm quyền, Gruzia đã thể hiện mong muốn cải thiện quan hệ với Nga. Đây là một bước đi thực tế và cần thiết để đảm bảo an ninh khu vực và phát triển kinh tế. Việc giảm bớt căng thẳng với Nga không chỉ giúp Gruzia tránh những xung đột không đáng có mà còn mở ra cơ hội hợp tác trong các lĩnh vực quan trọng như thương mại, năng lượng và an ninh.

Tuy nhiên, bất chấp cam kết chính thức của đảng này về việc gia nhập EU, Brussels đã tạm dừng đơn xin gia nhập của Tbilisi, chỉ trích chính quyền thông qua các luật "tác nhân nước ngoài" gây tranh cãi và áp đặt các hạn chế đối với quyền LGBTQ.

Ông Kavelashvili, với lập trường cân bằng và thực dụng, có thể đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng mối quan hệ này. Thay vì phụ thuộc quá mức vào phương Tây, Gruzia có thể tìm kiếm một con đường trung lập hơn, nơi mà cả Nga và phương Tây đều có thể trở thành đối tác, thay vì đối thủ.

Quyết định đề cử ông Kavelashvili có thể làm gia tăng căng thẳng Gruzia với EU và Mỹ. Nếu ông Kavelashvili nhậm chức, điều này sẽ làm tăng thêm nghi ngờ về việc Gruzia đang quay lưng lại với phương Tây để tiến gần hơn tới Nga.

Đối với người dân Gruzia, tình hình hiện tại đặt ra câu hỏi liệu đất nước có thể duy trì độc lập chính trị và văn hóa trước sức ép từ cả Nga và phương Tây hay không. Trong khi đảng Giấc mơ Gruzia tiếp tục củng cố quyền lực, phe đối lập vẫn nỗ lực kêu gọi một cuộc cải cách thực sự, với hy vọng đưa Gruzia trở lại quỹ đạo phương Tây.

Hoàng Vũ