Góp màu xanh cho Trường Sa

Cán bộ Đồn Biên phòng Trường Sa trồng và chăm sóc cây dừa, phi lao, bão táp, bàng vuông, cây tra xung quanh đơn vị. Ảnh: Lê Văn Chương

Dưới bóng cây xanh

Vừa thấy bóng Trung tá Nguyễn Hồng Lam, Chính trị viên Đồn Biên phòng Trường Sa, BĐBP Khánh Hòa đi từ khu dân cư trên đảo Trường Sa Lớn về Đồn Biên phòng Trường Sa, con chó Xoáy nhổm bật dậy và lao ra con đường bê tông nằm xuyên giữa cánh rừng cây phong ba, bão táp, bàng vuông, cây tra lá tròn... rồi vẫy đuôi rối rít. Nhiều năm trước, con đường bê tông này nóng bỏng dưới ánh nắng hè. Còn Trường Sa bây giờ rợp bóng cây xanh, nhờ có sự chăm sóc của những người lính đảo.

Tôi chợt nhớ, trong bài thơ "Việt Bắc" của nhà thơ Tố Hữu sáng tác năm 1954 có câu thơ mà rất nhiều người thuộc, trong đó có câu “Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù”. Giờ đây, cây xanh ở Trường Sa không chỉ mang lại bóng mát, cảm giác thanh bình, mà còn như một tấm lá chắn. Trung tá Nguyễn Hồng Lam dẫn tôi đi men theo con đường bê tông, giống như lạc vào những xóm làng nào đó ở vùng quê trong đất liền. Âm thanh xào xạc của lá trên đầu và có những nơi tán cây rất dày, giống như một vòm rừng che kín mọi hoạt động đang diễn ra ở bên dưới. Việc canh tác rau xanh ở Trường Sa đã khó, việc trồng một cây xanh đạt độ phủ bóng là cả một quá trình chăm chút, dõi theo từng tháng ngày.

Ngay sau lưng và bên hông Đồn Biên phòng Trường Sa, hàng trăm cây dừa và dương liễu đang được BĐBP chăm sóc. Anh em đơn vị cho biết, đã sử dụng tấm lưới để quây gốc cây, chắn gió biển, sau khi rửa rau, anh em mang từng xô ra tưới vào gốc cây, quan sát màu của lá, vậy nhưng vẫn có cây bị chết nên phải trồng dặm trở lại. Giữa trưa nắng, Thiếu tá Bùi Quang Mạnh (nhân viên kiểm soát hành chính) vẫn đi chắt từng xô nước và dồn vào vài chiếc thùng để buổi chiều tưới xuống từng gốc cây và vườn rau dền đang lên xanh tốt. Tôi chợt nhớ, ở đảo Đá Đông A, vì là đảo nổi, diện tích chỉ vừa xây dựng 2 ngôi nhà 3 tầng. Vậy nên, những người lính thể hiện niềm khao khát cây xanh bằng cách vẽ một cây cổ thụ lên thành lô cốt.

Dặm trường phủ xanh

Trước khi ra Trường Sa, nếu đọc lại những câu chuyện về cảnh khát rau xanh, bữa ăn là rau giã nát bỏ vào nồi cho có chất xanh, đảo khô khát nước ngọt... thì sẽ thấy tim mình rung cảm khi nghe lính đảo kể chuyện trồng cây xanh. Thiếu tướng Hoàng Kiền, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, nguyên Tư lệnh Binh chủng Công binh say sưa khi nói về cây xanh. Ông kể: “Cây xanh là quý lắm. Hồi trước, mỗi lần ra thăm đảo, quà tặng cho anh em là rau xanh, ai ốm lâu ngày thì tặng riêng ít rau để ăn cho tỉnh người”.

Vườn rau dền của Đồn Biên phòng Trường Sa. Ảnh: Lê Văn Chương

Đi qua các hòn đảo Sinh Tồn, Cô Lin, Tiên Nữ, Song Tử Tây..., nơi đâu cũng nghe anh em bộ đội đóng quân trên đảo và người dân nhắc đến đề tài “phủ xanh cho đảo”. Cây mù u rất hiếm gặp, nhưng trên đảo Sinh Tồn có một cập mù u đại thụ nằm ở hai bên hội trường. Trải qua phong ba bão táp, cây mù u vẫn đứng hiên ngang như người lính đảo. Chị Lê Thị Kim Thi, một cư dân ở đảo kể: “Cuộc sống ở đảo xa xôi, tình quân dân vô cùng gắn bó, cứ mỗi khi tổ chức sự kiện của đơn vị bộ đội thì toàn thể chị em lại đến tham gia văn nghệ, hát múa dưới bóng cây mù u”.

Lính đảo kể chuyện trồng cây xanh bao phủ và che chắn đảo tiền tiêu, bên cạnh đó còn có một đội ngũ cán bộ thuộc Trung tâm Nghiên cứu chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nông nghiệp đã âm thầm đóng góp rất lớn vào việc phủ xanh đảo. Ông Ngô Xuân Chinh, cán bộ của trung tâm kể lại chuyến ra đảo Trường Sa đầu tiên là năm 2007 và mang theo đề tài hỗ trợ bộ đội Hải quân phát triển một số cây trồng, vật nuôi và cây phủ xanh tại quần đảo Trường Sa. Đoàn công tác rất xúc động vì cảnh cát trắng chang chang, rau xanh thiếu thốn. Thành phần đoàn công tác thường ra đảo bao gồm: 2 kỹ sư trồng trọt, 2 kỹ sư chăn nuôi, 4 công nhân kỹ thuật xây dựng. Việc cải tạo màu xanh ở Trường Sa phải được thực hiện một cách khoa học, bởi nước mặn ở Trường Sa có độ mặn cao gấp 3 lần trong đất liền, chỉ cần hơi nước mặn như sương giá phủ qua thì ngày hôm sau là các loại rau có lá mỏng sẽ bị cháy sém rồi rụi dần.

Tại Đồn Biên phòng Trường Sa đang triển khai trồng rau trong nhà lưới. Đây chính là mô hình của Trung tâm Nghiên cứu chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nông nghiệp chuyển giao. Thời gian đầu tiên, Trung tâm Nghiên cứu chuyển giao tiến bộ kỹ thuật nông nghiệp trồng thử nghiệm và năng suất rau xanh thu được 1kg/m2, sau đó, sản lượng được nâng dần lên 5kg/m2.

Màu của bão táp

Nhắc đến Trường Sa, nhiều người hay nói về cây phong ba và ví von như hình tượng của người lính đảo. Nhưng ra Trường Sa thì mới hiểu, loại cây có màu lá xanh pha vàng nhẹ, đó là cây bão táp, tức cây hếp. Thiếu tá Bùi Quang Mạnh kể về rất nhiều cây xanh anh em BĐBP đã tham gia trồng tại đảo Trường Sa Lớn, về cây phong ba có dáng thác đổ đẹp nhất trên đảo hiện nay được trồng trước Nhà khách Thủ Đô ngay gần cầu cảng của đảo. Thiếu tá Mạnh đưa tôi đến tham quan cây phong ba này khiến tôi hiểu thêm rằng, giữa đất trời Trường Sa sóng gió, những người lính còn thi vị hóa cuộc sống, tạo dáng cây để mang lại màu sắc vui tươi cho cuộc sống.

Tại Trung tâm Y tế thị trấn Trường Sa, tôi được gặp ông Nguyễn Năm, quê ở huyện đảo Phú Quý, tỉnh Bình Thuận, là thuyền trưởng tàu BTh 95929TS đưa ngư dân đi bạn vào đảo cấp cứu. Khi nhận ra người quen, ông Năm đã nói rằng: “Suốt mấy chục năm ra Trường Sa đánh cá, mỗi năm trở ra thì thấy đảo lại khác đi, nhiều cây xanh tốt hơn, quanh Đồn Biên phòng Trường Sa cũng toàn là dừa, dương liễu”.

Dưới tán rừng xanh tốt, các ngư dân nói về đảo xanh, lắng nghe nhịp hát từ hội trường đang vang vọng: "Ngày qua ngày, đêm qua đêm/Chúng tôi đứng đây gìn giữ quê hương/Biển này là của ta, đảo này là của ta, Trường Sa. Dù phong ba, dù bão tố, dù gian khổ/Ta vẫn vượt qua...”.

Lê Văn Chương