Giữa khói lửa, nghệ thuật vẫn thắp sáng hy vọng

Các tác phẩm của bốn nghệ sĩ đang được trưng bày tại triển lãm

Triển lãm Under Fire tại Darat al Funun ở Amman, Jordan, là một minh chứng mạnh mẽ cho khả năng sáng tạo không bị dập tắt, ngay cả trong những hoàn cảnh tăm tối nhất.

Theo The Guardian, bốn nghệ sĩ đến từ Gaza: Basel El Maqosui, Salem, Issa và Shala, đã mang những tác phẩm của mình ra thế giới. Dù sống trong những điều kiện vô cùng khắc nghiệt, các nghệ sĩ này vẫn tiếp tục sáng tạo, dùng nghệ thuật để phản ánh những khổ đau, đồng thời khẳng định niềm hy vọng và sự bền bỉ của họ.

Mỗi tác phẩm trong triển lãm là một câu chuyện riêng, mang đậm dấu ấn của cuộc sống và chiến tranh ở Gaza.

Triển lãm này không chỉ là một sự trình diễn nghệ thuật mà còn là tiếng nói của những con người không bao giờ từ bỏ dù phải đối mặt với những thử thách khủng khiếp.

Những bức vẽ bằng than về cuộc sống trong chiến tranh ở Gaza của Basel Al Maqosui. Ảnh: Darat al Funun

Basel El Maqosui chia sẻ rằng mỗi ngày sống sót giữa làn bom đạn là một phép màu. “Chiến tranh bắt đầu, và cuộc sống dừng lại. Chúng tôi không có công việc hay nghệ thuật, chỉ cố gắng chạy trốn khỏi những vụ nổ và cơn giết chóc,” ông nói.

Tuy vậy, nghệ thuật không bao giờ rời xa ông. El Maqosui tiếp tục sáng tác dưới những điều kiện vô cùng khắc nghiệt, với bút chì than đen, vẽ lên những hình ảnh chiến tranh ám ảnh.

Tác phẩm của ông là lời nhắc nhở rằng, dù cuộc sống bị xé nát, phẩm giá của con người vẫn còn được bảo vệ qua nghệ thuật.

Basel El Maqosui trong một buổi hội thảo dành cho trẻ em mà ông tổ chức ở Gaza. Ảnh: The Guardian

El Maqosui đã từng là một giảng viên mỹ thuật tại Beit Lahia, và trước khi cuộc xung đột bùng phát, ông đã tham gia nhiều triển lãm quốc tế.

Hiện tại, dù phải di dời khắp nơi, ông vẫn tiếp tục công việc của mình, tổ chức hơn 100 hội thảo dành cho trẻ em, bà mẹ và người khuyết tật, có tên là Nơi cư trú nghệ thuật, không phải nơi di dời.

Ông bắt đầu bằng cách tập hợp trẻ em quanh lều, trao cho chúng vật liệu để sáng tạo, trong khi các bà mẹ đứng nhìn, mỉm cười trước khoảnh khắc ngắn ngủi các con được yên bình.

Một trong những buổi hội thảo đầy xúc động nhất là với các bà mẹ, khi họ rơi nước mắt vẽ lại ngôi nhà và ước mơ đã mất.

“Dù không làm được nhiều, tôi biết những buổi hội thảo này giúp các em quên đi nỗi sợ hãi và cơn đói, giúp chúng tìm lại niềm vui dù chỉ trong một khoảnh khắc,” ông chia sẻ.

Tác phẩm được Sohail Salem vẽ bằng bút mực trong sổ tay. Ảnh: Darat al Funun

Bên cạnh đó, Sohail Salem, một giảng viên mỹ thuật trước đây tại Đại học Al-Aqsa, tiếp tục truyền tải tiếng nói của mình qua những tác phẩm được vẽ từ những vật liệu giản dị như cuốn sổ tay và bút mực xanh, đen, đỏ..

Mặc dù từng trải qua những hoàn cảnh nghiêm trọng, trong đó có việc bị bắt giữ và tra tấn, Salem vẫn không từ bỏ nghệ thuật như một hình thức kháng cự.

“Chúng tôi đang sống trong cơn địa ngục, nhưng tôi vẫn có thể vẽ, và nghệ thuật cho tôi lý do để tiếp tục,” ông nói.

Với ông, mỗi tác phẩm là một lời khẳng định về sự sống còn, là lời nhắc nhở rằng ngay cả trong cõi tăm tối, nghệ thuật vẫn có thể là ánh sáng dẫn đường.

Một số tác phẩm chân dung của Raed Issa. Ảnh: Darat al Funun

Raed Issa, dù không thể mang theo dụng cụ nghệ thuật của mình trong những lần di dời, cũng tìm cách biến những vật dụng hàng ngày thành công cụ sáng tạo.

Anh dùng vỏ thuốc, trà hoa dâm bụt, nước ép lựu để vẽ những bức chân dung đậm tính biểu cảm. Nghệ thuật chính là phương tiện giúp anh thấu hiểu và chia sẻ nỗi đau của mình với thế giới.

Cuối cùng là Shala, một nghệ sĩ từng mất đi ngôi nhà và xưởng vẽ của mình trong các cuộc tấn công gần đây, cũng tiếp tục sáng tạo, sử dụng những mảnh giấy vụn và màu nước.

Hai bức tranh phong cảnh của Majed Shala. Ảnh: Darat al Funun

Những tác phẩm của ông ghi lại những cảnh đời thực, những cảnh tượng đầy ám ảnh về sự di dời và tàn phá mà người dân Gaza đang phải trải qua.

Shala chia sẻ, dù mất đi tài sản và các tác phẩm nghệ thuật quý giá, ông vẫn tiếp tục vẽ, để lưu giữ những ký ức về cuộc sống trước chiến tranh, về Gaza trong lòng ông.

Triển lãm Under Fire không chỉ là một cuộc trưng bày nghệ thuật, mà còn là biểu hiện của sức sáng tạo không khuất phục trong những hoàn cảnh khắc nghiệt.

Theo ông Khaled al-Bashir, Giám đốc nghệ thuật của Darat al Funun: “Triển lãm này là một minh chứng cho sức mạnh bền bỉ của các nghệ sĩ Gaza, những người vẫn tiếp tục sáng tạo bất chấp mọi thử thách và dùng nghệ thuật để truyền tải thông điệp của mình.”

Triển lãm không chỉ giới thiệu các tác phẩm nghệ thuật đương đại mà còn là một lời nhắc nhở rằng, dù đối mặt với khó khăn, nghệ thuật vẫn có thể tồn tại và phát triển.

Mỗi tác phẩm, mỗi nét vẽ, và chất liệu đều phản ánh một tinh thần kiên cường, niềm hy vọng và sức sống không bao giờ tắt.

N. THANH